اختلاف كوزوو و صربستان
سعيد عابدپور
در هفته‌هاي اخير اختلافات بين كوزوو و صربستان به حدي شدت گرفته كه احتمال وقوع تنش و درگيري وجود دارد. ماهيت اين اختلاف از آنجايي ناشي مي‌گردد كه صرب‌ها مانع از عضويت جمهوري كوزوو در نهادهاي بين‌المللي نظير يونسكو و اينترپل مي‌شوند. كوزوويي‌ها هم در عمل متقابلي با افزايش ماليات بر كالاهاي صربي و يا دستگيري فعالان صرب در منطقه ميتروسكا، فشارهاي خود را بر صرب‌هاي ساكن كوزوو و بلگراد بيشتر مي‌كنند. دستگيري هفت فعال صرب در منطقه ميتروسكا در اين روزها و افزايش صددرصدي گمرگ بر كالاهاي صربستان و بوسني و هرزگوين پاسخ پريشتينا به بلگراد بود. البته بوسني و هرزگوين نيز مورد مجازات و خشم مقام‌هاي كوزوو است، چرا كه هنوز اين جمهوري را مورد شناسايي قرار نداده است.دستگيري هفت نفر در منطقه پر تنش ميتروسكا به اتهام احتمال مشاركت در ترور اوليور ايوانويچ، فعال سياسي صرب نيز از جمله واكنش‌هاي پريشتينا بود. به صدا درآمدن آژير خطر در ميتروسكا موضوعي بود كه به ايجاد ترس در بين صرب‌هاي كوزوو دامن زد. متقابلا مقام‌هاي بلگراد جلسه اضطراري شوراي امنيت را تشكيل دادند تا درباره اين رخدادها واكنشي بگيرند. پس از جلسه نيز نخست با سفراي چين و روسيه و سپس سفراي امريكا و اتحاديه اروپا واردگفت‌وگو شدند تا فشار لازم بر پريشتينا وارد شود.
مقام‌هاي كوزوو به طور مشخص عليه اقدامات صربستان موضع‌گيري مي‌كنند. «صربستان با سياست تهاجمي خود عليه كوزوو، مانع از عضويت اين جمهوري در اينترپل شده است. از اين رو جمهوري كوزوو براي حفاظت از منافع خود ماليات بر كالاهاي وارداتي از صربستان را صددرصد افزايش داده است.» با وجود فشار اتحاديه اروپا براي لغو اين تصميم مقام‌هاي كوزوو بر آن پافشاري مي‌كنند. اين تصميم عصبي پريشتينا به نفع مردم نيست.
با نبود كالاهاي ساخت صربستان و بوسني و هرزگوين بايد منتظر افزايش قيمت كالاها بود. از سويي مشخص نيست چرا مقام‌هاي كوزوو چنين تصميمي را عليه بوسني و هرزگوين گرفته‌اند؟ آنها به خوبي مي‌دانند شناسايي كوزوو توسط بوسني و هرزگوين اكنون امكان‌پذير نيست. صرب‌هاي بوسني مخالف شناسايي كوزوو هستند و تا زماني كه صربستان، كوزوو را به رسميت نشناسد، بوسني و هرزگوين قادر به شناسايي اين جمهوري نخواهد بود. ولي تصميم مقام‌هاي كوزوو آشكارا عليه روابط اقتصادي مسلمانان اين جمهوري با مسلمانان بوسني و هرزگوين است.
امريكا از وضعيت حاضر و تنش در روابط بين كوزوو و صربستان خشنود است. كوزوو، پروژه امريكا است و اين كشور از كوزوو در هر صورت حمايت خواهد كرد. كوزوو به دنبال عضويت در نهادهاي بين‌المللي است تا مشروعيت بين‌المللي خود را تقويت كند. كوزوويي‌ها مي‌دانند بدون ايجاد تنش، توجه بين‌المللي را براي حل مشكل مشروعيت اين جمهوري كسب نخواهند كرد. اين نوع اقدامات حتي براي ترامپ نيز مي‌تواند جالب باشد. صرب‌ها در مقابل بدون اينكه تغييري در مناسبات اساسي خود با كوزوو بدهند، منتظر فرصتي هستند تا حمايت امريكا ازاين جمهوري تازه‌تاسيس كم شود . صرب‌ها بر اين باورند «كوزوو متوحيا» بخشي ازخاك كهن صربستان است و اكنون براي مدت كوتاهي از صربستان جدا شده است. از اين رو بازي سياسي بلگراد تا حد ممكن در انزوا قرار دادن كوزوو است و اين با روسيه و چين و برخي شركاي اروپايي امكان‌پذير است. برخي مقام‌هاي صربستان از احتمال درگيري يا احتمال اعزام نيروهاي نظامي به شمال كوزوو سخن گفته‌اند. در مقابل مقام‌هاي كوزوو به خاطرحمايت امريكا و ناتو، مشكلي از بابت تهديد صرب‌ها ندارند.
آينده روابط كوزوو و صربستان را مي‌توان تداوم تنش و تهديد و ازسويي مداخله اتحاديه اروپا و امريكا براي آرامش دانست. مقام‌هاي كوزوو تا تضميني واقعي از بلگراد نگيرند از اقدام خود درباره افزايش صددرصدي ماليات بر كالاهاي وارداتي صرف نظر نخواهند كرد. كوزوو براي مجازات صربستان به طور ناجوانمردانه‌اي تصميم مشابه عليه بوسني و هرزگوين را گرفته است و اين نشان‌دهنده عدم درك مقام‌هاي كوزوو از اهميت حفظ روابط با مسلمانان بوسني و هرزگوين است.