واكنش اسپانيا به ارتكاب نسل‌كشي در غزه
محمود فاضلي
استاندارد دوگانه در تعامل با بحران اوكراين و غزه
مصاحبه اخير پدرو سانچز، نخستوزير اسپانيا با روزنامه بريتانيايي گاردين كه وي تاكيد كرده بود واكنش اروپا به جنگ غزه يك «شكست» است و اعتبار جهاني آن را به خطر مي‌اندازد، يك‌بار ديگر موضع اسپانيا با بسياري از كشورهاي اروپايي را برجسته كرد. سانچز، اولين رهبر اروپايي است كه اسراييل را به ارتكاب نسل‌كشي در غزه متهم كرد و اعلام داشت: جنگ در منطقه محصور فلسطيني يكي از تاريك‌ترين وقايع روابط بين‌الملل در قرن بيست و يكم است. اين يك شكست است. ادامه دادن غرب به اين استاندارد دوگانه در تعامل با بحران اوكراين و بحران غزه، اعتبار غرب را در برابر جهانيان از بين مي‌برد. درست است كه در اتحاديه اروپا كشورهايي وجود دارند كه در مورد چگونگي تاثيرگذاري بر اسراييل اختلاف‌نظر دارند، اما به نظر من، اگر بخواهيم اعتبار خود را در رابطه با بحران‌هاي ديگر، مانند بحراني كه در اوكراين با آن روبه‌رو هستيم، افزايش دهيم، اين وضعيت نمي‌تواند پذيرفته شود و دوام زيادي داشته باشد. دلايل اين جنگ‌ها كاملا متفاوت است، اما در نهايت جهان به اتحاديه اروپا و همچنين جامعه غربي نگاه مي‌كند و مي‌پرسد: «چرا وقتي صحبت از اوكراين و غزه مي‌شود، استانداردهاي دوگانه داريد؟ تحت رياست‌جمهوري ترامپ، امريكا در حال واژگون كردن نظم بين‌المللي است كه پس از جنگ جهاني دوم حاكم بود. اسپانيا در بين كشورهاي اتحاديه اروپا و جامعه بين‌المللي در موضعگيريهاي خود در اين زمينه بسيار صريح بوده است. در بين كشورهاي اتحاديه اروپا ما تاكنون از تعليق مشاركت راهبردي بين اتحاديه و رژيم اسراييل حمايت كردهايم.» سانچز به عنوان نخستين رهبر يك كشور بزرگ اروپايي است كه اسراييل را به ارتكاب نسل‌كشي در غزه متهم كرده و از اينكه ديگر كشورهاي اروپايي در زمينه به رسميت شناختن كشور فلسطين راه اسپانيا را دنبال كردند، ابراز خرسندي كرد و در عين حال از ضعيف بودن واكنش اروپا به بحران فلسطين انتقاد مي‌كند.
او اعتقاد دارد كه خروج واشنگتن از نهادهاي بين‌المللي بزرگ مانند سازمان بهداشت جهاني، فرصتي را براي اروپا و بريتانيا ايجاد مي‌كند تا مهارت‌هاي رهبري خود را بيشتر نشان دهند. تكان‌دهنده‌ترين واقعيتي كه با آن روبه‌رو هستيم، اين است كه معمار اصلي نظم بين‌المللي (كه پس از جنگ جهاني دوم امريكا بود) در حال تضعيف آن نظم بين‌المللي است و اين چيزي است كه براي جامعه امريكا يا بقيه جهان، بهويژه كشورهاي غربي، مثبت نخواهد بود. جوامع ما با چالش‌هاي جهاني روبه‌رو هستند كه هيچ مرزي نمي‌شناسند و ما بايد همكاري خود را تقويت كنيم. سانچز به عنوان اولين مقام ارشد اروپايي كه اسراييل را به نسل‌كشي در غزه متهم كرد و گفته بود كه رژيم اسراييل مرتكب نسل‌كشي مي‌شود و اروپا در قبال آن منفعل است، چندي پيش نيز در پارلمان اسپانيا نيز تاكيد كرده بود: «تصاوير وحشتناك كودكاني كه در ميان آوار به دنبال خانواده‌هايشان مي‌گردند يا در چادرها از گرسنگي مي‌ميرند، بايد ما را شرمنده كند. اين تصاوير بايد جامعه بين‌المللي، خصوصا اروپا را وادار كند كه وارد عمل شود. اسپانيا به زودي پيش‌نويس قطعنامه‌اي را در مجمع عمومي سازمان ملل ارائه خواهد كرد كه هدف آن «اقدامات فوري براي توقف كشتار غيرنظاميان بي‌گناه و تضمين كمك‌هاي بشردوستانه» در غزه است. جامعه بين‌المللي نمي‌تواند نسبت به آنچه در غزه مي‌گذرد، بي‌تفاوت بماند.»
خوزه مانوئل آلبارز، وزير خارجه اسپانيا نيز رژيم اسراييل را عامل بروز قحطي و گرسنگي در نوار غزه خواند و خواستار اقدام فوري شد. اسپانيا طرح اقدام براي غزه و فلسطين را پيشنهاد داده است. اتحاديه اروپايي كمترين كاري در اين خصوص انجام نداده و آنچه انجام داده خيلي دير اتفاق افتاده و به همين علت هيچ دستاوردي نداشته است. از اين رو الان ديگر وقت بيانيه دادن نيست. پيشنهاد من اين است افرادي كه مي‌خواهند راه‌حل دو كشوري را خراب كنند، تحريم شوند، زيرا اين تنها راه‌حلي است كه صلح و ثبات را براي خاورميانه به ارمغان خواهد آورد. هر گونه تجارت با محصولاتي كه در شهرك‌هاي غيرقانوني توليد مي‌شود بايد متوقف شود. بر اساس بند دوم شوراي مجمع بين اتحاديه اروپايي و اسراييل، ما پيشنهاد مي‌دهيم اين شورا همه فعاليتهايش را تعليق كند. كمي بيش از يك‌سال پيش، اسپانيا شيوه تازه‌اي براي به رسميت شناختن كشور مستقل فلسطيني در پيش گرفت. نزديك به ۱۰ كشور ديگر خيلي زود به اسپانيا پيوستند و پس از موج تازه‌اي كه اسپانيا آغازگر آن بود، اكثريت اعضاي اتحاديه اروپايي كشور فلسطيني را به رسميت شناختند. وزير خارجه اسپانيا چهار اقدام كليدي براي اتحاديه اروپا پيشنهاد كرده است: «اعمال تحريم فروش تسليحات به اسراييل، گسترش فهرست تحريم‌ها به هر فردي كه راه‌حل دو دولت را به خطر اندازد، حمايت مالي جدي از دولت ملي فلسطين و اجراي تمام احكام و نظرهاي مشورتي دادگاه بين‌المللي عدالت از جمله توقف تجارت با محصولات شهرك‌هاي غيرقانوني و تعليق توافقنامه‌هاي اتحاديه اروپا و اسراييل.» به باور وزير خارجه اسپانيا «عمليات نظامي اسراييل همچنان در غزه و كرانه باختري باعث مرگ و مير از جمله هزاران غيرنظامي، زن، كودك، امدادگر مي‌شود. ورود كمك‌هاي بشردوستانه به غزه بايد فوري باشد. ما خواستار دسترسي ساكنان غزه به غذا و دارو هستيم. به خاطر اصول اوليه انساني، ما بايد به جنگ غزه پايان دهيم و به يك راهكار دو دولتي در فلسطين دست يابيم.» به اعتقاد وزير خارجه اسپانيا، نوار غزه «فاجعه انساني غيرقابل تصوري» را تجربه مي‌كند و اين وضعيت «غيرقابل تحمل» است. حملات موجب آوارگي و تلفات هزاران غيرنظامي شده است. مدت‌هاست كه هيچ كمك بشردوستانه‌اي وارد غزه نشده و اين غيرقابل تحمل است. اسپانيا به تلاش براي برقراري آتش‌بس دائم در غزه و حفاظت از بيمارستان‌ها، مدارس و خانه‌ها ادامه مي‌دهد.