قوام حيات معنوي انسان به توسل و خشوع و ذكر است

حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در جريان سفر به قم در سال ۱۳۸۹ با خدمتگزاران مسجد مقدس جمكران ديدار و درباره اين مسجد و خدمت به آن مطالبي بيان كردند. ايشان در اين ديدار ضمن روايت خاطره‌اي از حضورشان در مسجد جمكران در دوران قبل از انقلاب، از اقبال و توجه اولياء الهي و رجال‌الغيب به اين مكان مقدس سخن گفتند. به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني KHAMENEI.IR متن كامل بيانات رهبر انقلاب در جمع خدمتگزاران مسجد مقدس جمكران به اين شرح است:

جمع خدمتگزاران مسجد مقدس جمكران در اينجا تشريف دارند. به نظر ما يكي از توفيقات بزرگ الهي، خدمت در مسجد مقدس و مبارك جمكران است. كساني كه اين توفيق را پيدا كرده‌‌اند، چه برادران، چه خواهران، اين نعمت را، اين خدمت را بايد قدر بدانند.

قوام حيات معنوي انسان به تذكر و توسل و خشوع و ذكر است كه در مساجد الهي، در جايگاه‌هاي عبادت، براي انسان فراهم است، مخصوصاً آن مراكز و مساجدي كه اثري و نشانه‌‌اي از اولياءالله در آنها هست. جايي كه انسان مي‌داند يا ظن به اين دارد كه مورد توجه اولياي الهي است، طبعاً معنويت آن مكان بيشتر است و مسجد مبارك جمكران جزو اينگونه جايگاه‌ها و مراكزي است كه توجه به خداي متعال و تذكر و خشوع و تضرع در آن براي انسان فراهم‌‌تر است.

خوشبختانه امروز اين مركز مورد توجه مردم است؛ قديم اين‌جور نبود. سال‌هايي كه ما در قم بوديم، شب‌هاي چهارشنبه يا شب‌هاي جمعه يك تعداد معدودي از افراد مي‌رفتند در همان مسجد كه يك محل كوچك محدودي بود، زيارتي مي‌كردند و خيلي به‌ندرت كساني در آنجا مي‌ماندند؛ خيلي محدود بود. خود ما كه چند سال در قم بوديم، چند مرتبه بيشتر توفيق پيدا نكرديم برويم مسجد جمكران؛ رايج نبود، متداول نبود، دل‌ها اين جور مجذوب و كنده‌شده به سمت معنويات نبود؛ حاكميت، حاكميت فضاي معنوي نبود. اين بود كه يك مركز به اين عظمت، به اين قداست -كه مورد توجه بزرگان بوده است، مورد توجه رجال‌ الغيب و عبادالله و امناءالله بوده- اين جور از چشم مردم در واقع پنهان بود و كسي توجهي نداشت. بزرگانِ علما اينجا مي‌‌آمدند، زيارت مي‌كردند، [از جمله] مرحوم فيض كاشاني رضوان‌الله تعالي عليه. فرزند ايشان، مرحوم علم‌الهدي رضوان‌الله عليه يك جايي مي‌نويسد كه من در خدمت پدرم آمديم مسجد جمكران را زيارت كرديم و اينجا بوديم.

اهل معنا و اهل توجه و تذكر، دلداده به اين محل بودند لكن توده مردم، عامه مردم، حتي ما طلبه‌ها بي‌‌توجه بوديم، غافل بوديم. يكي از عيوب حاكميت دستگاه‌هاي سياسي غير‌ديني و غير معنوي همين غفلت است؛ مردم از ارزش‌هايي كه دم دست آنها است و مي‌توانند استفاده كنند غافل مي‌مانند. وقتي حاكميتِ مسلط بر جامعه و محيط بر جامعه، يك حاكميت معنوي بود، الهي بود، ديني بود، يك خاصيت طبيعي آن همين است كه معنويات رواج پيدا مي‌كند، جلوي چشم قرار مي‌گيرد، دل‌ها به طرف آن جذب مي‌شود؛ اين چيزي است كه امروز اتفاق افتاده. نه اينكه امروز گناه نيست، نه اينكه آدم بد وجود ندارد و آدم بي‌‌توجه و غافل وجود ندارد؛ چرا، لكن فرق است بين اينكه فضاي عمومي جامعه، فضاي معنوي باشد، معنويات به عنوان يك ارزش مطرح باشد در جامعه و اينكه معنويات به‌كلي مغفولٌ‌عنه باشد يا ضدارزش باشد؛ اين است كه بايد اين فضا را قدر دانست. حالا آن برادران و خواهراني از جمع شما كه در اينجا حضور داريد و در آن مسجد به‌نحوي به خدمتگزاري مشغول هستند، اين را قدر بدانند و در اين مكان مقدس همه‌چيز را -‌ همه برنامه‌ها، همه اقداماتي كه انجام مي‌گيرد، خود خدماتي كه به مردم داده مي‌شود- در جهت همين ذكر و توجه و تذكر و مانند اينها قرار بدهند؛ چون شيطان بالاخره در همه جا هست و در محيط‌هاي معنوي هم شيطان حضور پيدا مي‌كند. اين‌جور نيست كه وقتي يك جايي مسجد شد، حرم شد، شيطان بگويد ديگر من اينجا وارد نمي‌شوم؛ نخير، هر جايي كه من و شما هستيم، شيطان هم آنجا هست؛ در طواف كعبه هم شيطان هست. بدترين فسق‌ها و اهانت‌ها و مانند اينها گاهي اوقات در مقدس‌‌ترين مراكز انجام گرفته؛ چه گناهاني در طواف حرم كعبه شريف و چه فسق‌هايي در راه منا و عرفات كه تاريخ اينها را ثبت كرده! اين شعري كه ماها در مُغني مي‌خوانيم:

فو‌الله ما ادري و ان كنت داريا

بسبع رمين الجمر‌ام بثمان

كه عُمربن‌ابي‌ ربيعه، شاعر معروف عرب، اين شعر را گفته، خب مال همين محل رمي جمار و اين [گونه] محل‌ها است. در مسجد جمكران هم شيطان حضور دارد، نه اينكه نيست؛ مراقب شيطان باشيد. مواظب باشيد كه هم شيطان به مردم آسيب نرساند، هم به خودِ شما آسيب نرساند. اين مراقبت‌ها همان چيزي است كه در ادبيات قرآني و اسلامي اسمش تقوا است؛ تقوا يعني همين؛ يعني انسان دايم مواظب خودش باشد، مراقب خودش باشد. اگر اين مراقبت شد، تأثير شيطان، نفوذ شيطان كم مي‌شود، تيغ شيطان كند مي‌شود؛ اگر اين مراقبت نشد و غافل شديم، مي‌‌افتيم دست شيطان و هر كاري خواست با ما مي‌كند؛ مثل جسم بي‌‌جاني يا بيهوشي كه بيفتد دست يك آدم هوشمند؛ به هر طرف بخواهد، آن را برمي‌گرداند؛ اگر غفلت كرديم، شيطان با ما اين كار را مي‌كند. شيطان در نماز هم مي‌‌آيد، شيطان در طواف هم مي‌‌آيد، شيطان در دعا هم مي‌‌آيد، شيطان در حال توسل هم مي‌‌آيد؛ خيلي بايد مراقب بود.

به ‌هر حال ما از زحمات برادران و خواهراني كه در جمكران مشغول زحمت هستند، از جناب آقاي وافي كه اين خدمات را بر عهده گرفته‌اند خيلي متشكريم. ان‌شاءالله خداوند به همه شما كمك كند، تأييدتان كند. و شما كه آنجا هستيد، براي ماها هم دعا كنيد؛ دعا كنيد خداي متعال به ما هم توفيق بدهد كه توسل پيدا كنيم، تضرع پيدا كنيم، ما هم حال خشوع و تضرع را ان‌شاءالله داشته باشيم.