نگاهي به نخستين جشنواره تئاتر اكبر رادي
نقطه شروعي براي يك هدف ارزشمند
مصطفي محمودي
نخستين جشنواره تئاتر اكبر رادي شامگاه 22 دي ماه امسال با معرفي برگزيدگانش به كار خود خاتمه داد. اين رخداد فرهنگي توسط بنياد اكبر رادي، پس از يك دهه از آغاز فعاليت و 11 سال پس از درگذشت اين چهره نامدار ادبيات نمايشي ايران و يكي از قله‌هاي نمايشنامهنويسي كشورمان برگزار شد كه البته بازتاب بسيار خوبي را نيز به همراه داشت. يكي از اهداف اصلي بنياد رادي در جشنواره‌اي كه به نام اكبر رادي آراسته شده توجه به حوزه مهم ادبيات نمايشي و مقوله اثرگذار نمايشنامهنويسي است. ساليان متمادي است كه كارشناسان و صاحب‌نظران حوزه سينما و تئاتر، ضعف بنيادين در نگارش فيلمنامه و نمايشنامه را از مشكلات سينما و تئاتر ايران عنوان مي‌كنند. اين نقيصه البته با توجه به رويكرد نويسندگان تازه نفس كه متاثر از نويسندگان بزرگ خارجي و بي‌توجه به اندوخته‌هاي نويسندگان مطرح ادبيات نمايشي كشور از گذشته تا حال پا به عرصه تئاتر گذاشته‌اند، به نوعي شكل خطرناك و بحراني پيدا كرده كه اولين مشكل آن فراموشي و رنگ باختگي هويت و فرهنگ ايراني است.
برگزاركنندگان جشنواره تئاتر اكبر رادي در كنار بخش‌هاي گوناگون جشنواره خود كه بخشي از آن به يادآوري و زنده نگه داشتن ياد و خاطره اكبر رادي اختصاص داشت (و البته چنين رويكردي با توجه به خاستگاه بنياد مذكور به عنوان يك مركز فرهنگي مردم نهاد كاملا طبيعي و بر حق است) تلاش كردند تا تمركزشان را روي توجه دادن بيشتر اهل قلم در حوزه ادبيات نمايشي در دو بخش اصلي جشنواره يعني مسابقه مونولوگ و مسابقه نمايشنامهنويسي قرار دهند تا از اين رهگذر در دوران غفلت سياستگذاران سياست زده حوزه فرهنگ و هنر به موضوع مهم توجه به فرهنگ‌سازي و هويت فردي و اجتماعي از طريق نگارش و توليد نمايشنامه‌هاي ايراني، نگاه‌ها را به سمت و سوي اين پاشنه آشيل دو، سه دهه اخير تئاتر ايران سوق دهند.
استقبال نسل جوان و تشنه فرهنگ و هويت فرهنگي ايراني از اين جشنواره به ويژه در بخش‌هاي نمايشنامهنويسي، نمايشنامه‌خواني و مونولوگ نيز نشان داد كه برگزاركنندگان جشنواره راه را به بيراهه نرفته‌اند و اگرچه در نخستين دوره برگزاري جشنواره دچار ضعف‌هايي بوده‌اند اما در نهايت از اين آزمون سخت، سربلند خارج شده‌اند. اگرچه تعدد بخش‌هاي گوناگون اين جشنواره بر تنوع آن در نخستين دوره برگزاري‌اش افزود، اما فشردگي اجراي برنامه‌ها سبب شد تا علاقه‌مندان تئاتر به ويژه جوانان و دانشجويان نتوانستند آن گونه كه بايد از همه بخش‌هاي متنوع جشنواره بهره لازم و كافي را كسب كنند. از جمله كارگاه‌هاي آموزشي‌اي كه با حضور محمد چرمشير، مهدي كوشكي و هادي مرزبان تبديل به وزنه وزيني در جشنواره شده بود يا سمينار مقالاتي كه با حضور محمود عزيزي، مصطفي مختاباد، رامتين شهبازي، بهروز محمودي‌بختياري و... بار علمي شايسته‌اي را با خود به همراه داشت و اساسا حضور چهره‌هاي آكادميك و سرشناس حوزه تئاتر كشور در بخش‌هاي گوناگون اين رخداد فرهنگي بايد و مي‌توانست با تمركز و گستردگي بيشتري همراه باشد و اميد كه اين اتفاق در دوره‌هاي آتي جشنواره تئاتر اكبر رادي رخ دهد.