دوسالانه مجسمه‌سازي امسال هم برگزار نمي‌شود
طلسم برگزاري هفتمين بي‌ينال مجسمه‌سازي باقي ماند
علي مطلب‌زاده
هفتمين بي‌ينال مجسمه‌سازي طلسم شده است. اين بي‌ينال پس از دو دوره وقفه قرار بود امسال برگزار شود و حالا نادر قشقايي، رييس انجمن مجسمه‌سازان ايران اعلام كرده كه هفتمين بي‌ينال مجسمه‌سازي امسال هم برگزار نمي‌شود. قشقايي در حالي از عدم برگزاري هفتمين بي‌ينال مجسمه‌سازي صحبت كرده كه پيش‌تر در فروردين‌ماه گفته بود اين بي‌ينال امسال حتما برگزار خواهد شد. قشقايي در ابتداي سال 95، با اشاره به اينكه براي برگزاري هفتمين بي‌ينال مجسمه‌سازي برنامه‌ريزي‌هاي لازم انجام شده است از توافق‌هاي اوليه با مجيد ملانوروزي (مديركل دفتر هنرهاي تجسمي وزارت ارشاد) و عبدالرحيم سياهكارزاده (رييس موسسه توسعه هنرهاي تجسمي معاصر) صحبت كرده بود. همان زمان اما و اگرهاي زيادي در برپايي اين بي‌ينال مطرح شد و برگزاري بي‌ينالي را كه تا به حال دو دوره وقفه تجربه كرده بود به فراهم شدن شرايط مالي و اجرايي اين دوسالانه موكول كرد. حالا بعد از گذشت چهارماه خبر رسيده كه همين اما و اگرها باعث شد تا بي‌ينال مجسمه يك سال ديگر هم عقب بيفتد. به گفته قشقايي، برنامه‌ريزي‌هاي لازم براي برگزاري هفتمين دوره بي‌ينال مجسمه‌سازي با مجيد ملانورورزي، مديركل دفتر هنرهاي تجسمي وزارت ارشاد و موسسه توسعه هنرهاي تجسمي معاصر انجام شده بود، اما به دليل به نتيجه نرسيدن تعاملات با موسسه صبا و نزديك شدن انتخابات هيات‌مديره انجمن مجسمه‌سازان، برگزاري اين رويداد به سال آينده موكول شده است. بي‌ينال مجسمه‌سازي بعد از چند دوره برگزاري به شكل منظم در طول اين سال‌ها همواره دستخوش مشكلات برگزاري بوده است؛ مشكلاتي مثل كمبود بودجه و البته مكان برگزاري و همين‌ها باعث شده تا در طول دو دهه تنها شش دوره از اين دوسالانه برگزار شود. نقطه آغاز بي‌ينال مجسمه‌سازي را مي‌توان برگزاري «نخستين سه سالانه آثار حجمي» در سال 1374 دانست. بعدها قرار شد تا اين بي‌ينال به صورت منظم و هر دو سال يك‌بار برگزار شود. تاخيرها از همان ابتدا شروع و در نهايت دومين دوره اين بي‌ينال با سه سال تاخير در سال 77 برگزار شد. اما برگزاري دوسالانه مجسمه‌سازي بعد از تغيير مديريت‌هاي پي‌درپي در موزه هنرهاي معاصر با تاخيرهاي بيشتري مواجه شد. اين بي‌ينال در كنار بي‌ينال نقاشي در دوره‌هاي ابتدايي‌شان در موزه هنرهاي معاصر برگزار مي‌شد اما با تغيير مديريت موزه هنرهاي معاصر در دهه هشتاد و البته آغاز به كار فضاي نمايشگاهي موسسه فرهنگي هنري صبا قرار بر اين شد تا از آن به بعد بي‌ينال‌هايي مثل نقاشي و مجسمه‌سازي در اين مجموعه برگزار شوند. اين موضوع مشكل جديدي را براي برگزاري بي‌ينال‌ها ايجاد كرد. قضيه از اين قرار بود كه مجموعه‌هاي داراي گالري از جمله موسسه فرهنگي- هنري صبا براي در اختيار گذاشتن فضاي خود براي برگزاري بي‌ينال‌ها و جشنواره‌ها، رقم‌هاي بالايي در نظر مي‌گرفتند و با اين حساب انجمن‌هاي مجسمه‌سازي و نقاشان ايران كه به شكل غيردولتي اداره مي‌شوند از عهده تامين اين هزينه‌ها برنمي‌آمدند. اين مشكلي است كه پيش از هر چيز بي‌ينال مجسمه‌سازي با آن روبه‌رو بوده است. همين‌ها باعث شد تا اين بي‌ينال در طول سه دوره گذشته خود در سه مكان مختلف يعني موسسه صبا، موزه هنرهاي معاصر و البته فرهنگسراي نياوران برگزار شود. در همان روزهايي كه خبر از برگزاري هفتمين دوره بي‌ينال مجسمه‌سازي مطرح شد گفته مي‌شد وزارت ارشاد در تلاش است تا شرايط برگزاري جشنواره‌ها و بي‌ينال‌ها را فراهم كند و حالا با اعلام اينكه اين بي‌ينال برگزار نخواهد شد به نظر مي‌رسد اين شرايط فراهم نشده است. همين موضوع موجب شده تا رييس انجمن مجسمه‌سازان در صحبت‌هايش به مشكلاتي كه انجمن مجسمه‌سازان در طول سال‌هاي گذشته به دليل كمبود بودجه يا عدم حمايت با آن روبه‌رو بوده هم اشاره كند و درخواست كند تا حمايت‌هاي مالي از طريق ارگان‌هاي مرتبط وزارت ارشاد و شهرداري براي مجسمه‌سازان و ديگر انجمن‌ها در نظر گرفته شود اما عدم حمايت ارگان‌هاي دولتي تنها مشكل انجمن مجسمه‌سازي و ديگر انجمن‌هاي هنرهاي تجسمي از جمله انجمن نقاشان در طول اين سال‌ها نبوده است. يكي از اين مشكلات برگزاري برنامه‌هاي مشابه يا موازي‌كاري‌هايي است كه از طرف بخش دولتي بر مبناي برنامه‌هاي سالانه اين انجمن‌ها برگزار مي‌شود. قشقايي در پايان صحبت‌هايش هم از اين موضوع انتقاد كرده است. او گفته براي برگزاري سمپوزيوم‌ها و دوسالانه‌هاي مجسمه‌سازي از اين انجمن بر اساس آنچه از سوي وزارت ارشاد اعلام شده نظرخواهي نمي‌شود. اما با هر دليلي كه باشد برگزاري هفتمين دوسالانه مجسمه‌سازي بار ديگر با تاخير مواجه شد تا همه‌چيز را به بعد برگزاري انتخابات اين انجمن در پاييز امسال و برنامه‌ريزي‌هاي مجدد براي برگزاري اين بي‌ينال در سال آينده واگذار كند. امسال كه گذشت اما با اين اوضاع بعيد نيست تا دوباره در سال بعد آن هم براي چندمين‌بار بشنويد هفتمين بي‌ينال مجسمه‌سازي برگزار خواهد شد اما چند ماه بعدتر باز هم خواهيم شنيد برگزاري اين بي‌ينال بار ديگر منتفي شده است.