«اعتماد» در گفت‌وگو با نمايندگان گزارش مي‌دهد
تلاش براي ارتزاق ميلياردي VPN
معصومه معظمي
وعده رفع فيلترينگ فضاي مجازي از نخستين شعارهاي انتخاباتي دكتر پزشكيان بود، اما پس از گذشت بيش از يك سال و نيم از آغاز دولت چهاردهم، اين وعده همچنان در پيچ تصميم‌گيري‌هاي چندنهادي گرفتار مانده است. نمايندگان مجلس، از طيف‌هاي مختلف سياسي، در گفت‌وگو با اعتماد از ابعاد اقتصادي، اجتماعي و سياسي فيلترينگ و تاخير در رفع آن سخن گفتند. درحالي كه برخي از آنان رفع فيلترينگ را ضرورتي براي «تنفس اقتصادي و اجتماعي مردم» مي‌دانند، گروهي ديگر نسبت به توافقات احتمالي دولت با پلتفرم‌هاي خارجي هشدار مي‌دهند. اما ضروري است در ادامه از دلايل و موانع رفع فيلترينگ به مواردي اشاره كرد. فيلترينگي كه سال‌هاي گذشته در شرايط خاصي اعمال شد و قرار بود با عادي شدن وضعيت به حالت قبل برگردد. اما برخي كه بعدها مشخص شد منافعشان در ادامه فيلترينگ است و با فروش فيلترشكن‌ها تراكنش مالي بيش از 50 ميليارد توماني دارند با بهانه‌هاي امنيتي مانع از رفع آن شدند. حالا دولت درصدد است به وعده‌اي كه به موجب آن بخش قابل توجهي از جامعه در انتخابات چهاردهمين دوره رياست‌جمهوري به مسعود پزشكيان راي دادند جامه عمل بپوشد. وعده‌اي كه برخي راديكال‌هاي مجلس بدون توجه به نياز و خواست جامعه، همچنان درصددند مانع از تحقق آن شوند. برخي نمايندگان مجلس در گفت‌وگو با «اعتماد» در اين باره موضوعاتي را بيان كردند.
بيگدلي: مردم از فيلترينگ عبور كرده‌اند
احمد بيگدلي، نماينده مردم خدابنده در مجلس، در گفت‌وگو با «اعتماد» با اشاره به وعده انتخاباتي رييس‌جمهور براي رفع فيلترينگ گفت: «مردم ديگر فيلترينگ را محدوديت نمي‌دانند و رفع آن را مزيت نمي‌شمارند، چراكه به وضعيت موجود عادت كرده‌اند. بهتر بود رييس‌جمهور در همان ماه‌هاي نخست فعاليتش اين وعده را عملي مي‌كرد. برداشتن فيلتر واتساپ اقدام خوبي بود، اما رفع فيلتر تلگرام پس از گذشت يك‌سال و نيم از عمر دولت چهاردهم، ديگر امتياز خاصي محسوب نمي‌شود. اما در عين حال انجام آن وظيفه و ديني است كه برعهده آقاي رييس‌جمهور است و بايد انجام شود.» اين نماينده حامي دولت در ادامه به گزارش ديوان محاسبات درباره مشكلات تداوم فيلترينگ در جامعه اشاره كرد و گفت: «براساس گزارش رسمي، بيش از ۳۰ تا ۴۰ نوع مشكل امنيتي، اجتماعي و اقتصادي ناشي از استفاده گسترده از وي‌پي‌ان در كشور ايجاد شده است. اين مشكلات خود نتيجه مستقيم فيلترينگ هستند. مردم از مساله فيلترينگ عبور كرده‌اند، اما در اين ميان سودجوياني هستند كه از فروش فيلترشكن سودهاي كلان به جيب مي‌زنند. اين پرسش وجود دارد كه چه كساني از يك سو فضا را فيلتر كردند و از سوي ديگر از محل فروش فيلترشكن كسب درآمد مي‌كنند؟ اين رفتار ناعادلانه باعث رنجش مردم شده است. نماينده خدابنده در مجلس ادامه داد: «اگر تلگرام، اينستاگرام يا يوتيوب مضرند، چرا با فيلترشكن قابل استفاده‌اند؟ اگر مفيدند، چرا همچنان فيلترند؟ اين تناقض بايد براي افكار عمومي توضيح داده شود.» بيگدلي تصريح كرد: «نكته ديگر اين است كه استفاده از فيلترشكن علاوه بر هزينه ماهانه، باعث افزايش مصرف اينترنت و كاهش سرعت مي‌شود كه به معناي گران‌فروشي و تضييع حقوق مردم است .در اين باره از وزير ارتباطات سوال كردم و او در كميسيون مربوطه به اين موضوع پاسخ داد و گفت كه من مسوول فيلترينگ و همچنين فروش فيلترشكن و وي‌پي‌ان نيستم، اما قبول دارم كه با استفاده از فيلترشكن حجم اينترنت مردم زودتر تمام مي‌شود و سرعت آن كاهش مي‌يابد.» بيگدلي در ادامه در پاسخ به نمايندگان راديكال مجلس كه به دلايل واهي احتمال رفع فيلترينگ تلگرام، وزير ارتباطات را تهديد به استيضاح كردند گفت: «از همكاران موافق فيلترينگ دعوت مي‌كنم در مناظره‌اي علمي و كارشناسي موضوع فيلترينگ را بررسي كنيم تا مشخص شود نظرشان نظر چند درصد جامعه است و چند درصد مردم خواستار و موافق ادامه فيلترينگ هستند.»
او همچنين ادامه داد: «مجلس بايد بداند براي جامعه قانون‌گذاري مي‌كند و اگر قانوني را كه اكثريت جامعه موافق آن نيستند تصويب كند، جامعه پذيرش آن را ندارد و قانون بي‌پشتوانه مردمي، قابليت اجرايي ندارد.» بيگدلي تاكيد كرد: «اجراي قانون مستلزم پذيرش عمومي است و هر قدر مجلس قانون‌هايي بنويسد تا زماني كه جامعه پذيرش آن را نداشته باشد، قابليت اجرايي ندارد. مثل هزاران قوانين كه پذيرش اجتماعي نداشت به حاشيه رانده شد و البته هزينه و چالش‌هايي را به نظام تحميل كرد.» او در پايان گفت: «رييس‌جمهور بايد به وعده رفع فيلترينگ عمل كند و نگذارد گروهي با فروش فيلترشكن ميلياردها تومان از جيب مردم بردارند. اگر دولت نتواند اين وضعيت را سامان دهد، مردم بيش از گذشته نسبت به وعده‌هاي دولت بي‌اعتماد مي‌شوند.»
پوردهقان: سفره ۵۰ هزار ميلياردي فيلترشكن‌ها بايد جمع شود
مصطفي پوردهقان، نماينده اردكان در مجلس دوازدهم هم در گفت‌وگو با «اعتماد» از ضرورت فوري رفع فيلترينگ تلگرام و ديگر شبكه‌هاي اجتماعي سخن گفت و تاكيد كرد كه ادامه اين وضعيت، تنها منافع اقتصادي عده‌اي خاص را تامين مي‌كند. او خبر داد كه رفع فيلتر تلگرام به مراحل پاياني رسيده و تعهدات لازم ازسوي مديران اين پلتفرم پذيرفته شده است. هيچ راهي جز رفع فيلتر تلگرام و ديگر سكوهاي مجازي وجود ندارد. از نظر اقتصادي، بسياري از مردم از اين فضا كسب درآمد مي‌كنند و بستن اين مسير به ضرر معيشت و اشتغال است. پوردهقان در ادامه به سوءتفاهم‌هاي امنيتي اشاره كرد و گفت: «در جريان جنگ ۱۲ روزه، برخي مدعي شدند عامل ناامني واتساپ بوده است، اما اين ادعا نادرست بود. نبايد براي ادامه فيلترينگ به چنين استدلال‌هاي غيركارشناسي تكيه كرد.» نماينده اردكان در مجلس تصريح كرد: «البته رفع فيلتر نبايد به معناي رهاسازي كامل باشد. مانند ساير كشورها مي‌توان از سكوها تعهدات امنيتي گرفت تا زمينه ناامني فراهم نشود.» او درباره نقش دولت در تصميم‌گيري گفت: «رفع فيلترينگ جزو اختيارات دولت است و كسي نبايد با فشار سياسي مانع تحقق وعده رييس‌جمهور شود. طبق اطلاعاتي كه دارم، مذاكرات خوبي در اين باره انجام شده و تعهدات لازم و شرايط ما از سوي تلگرام پذيرفته شده است. انتظار داريم در هفته جاري موضوع رفع فيلترينگ نهايي شود.» پوردهقان ادامه داد: «برخي مخالفان رفع فيلترينگ نگران از دست رفتن منافع مالي خود هستند. سفره‌اي ۵۰ هزار ميليارد توماني از محل فروش فيلترشكن‌ها پهن شده و با رفع فيلتر اين منبع درآمد بسته مي‌شود. بنابراين بخشي از مخالفت‌ها براي رفع فيلترينگ از همين‌جا سرچشمه مي‌گيرد.» مواضع نمايندگان و كارشناسان نشان مي‌دهد كه موضوع رفع فيلترينگ از يك مطالبه فناورانه فراتر رفته و به آزموني براي اعتماد عمومي، كارآمدي دولت و عدالت اقتصادي تبديل شده است. حال بايد ديد دولت چهاردهم در عمل، چه زماني به وعده خود براي بازگرداندن «نفس آزاد ارتباطي» به جامعه ،جامه عمل مي‌پوشاند.