شب رمان عربي
نخستين شب بخارا در سال 1398 به «رمان عربي» اختصاص يافته است و در آن محمد جواهركلام و عظيم طهماسبي درباره رمان عربي سخنراني مي‌كنند. در شب رمان عربي، دو كتاب «درآمدي تاريخي و انتقادي بر رمان عرب» اثر راجر آلن، ترجمه محمد جواهركلام و «رمان عربي: درآمدي تحليلي- انتقادي» اثر حمدي سكوت، ترجمه عظيم طهماسبي بررسي مي‌شوند. پيش از رمان «زينب» اثر محمد حسنين هيكل، كه شماري از ناقدان آن را سرآغاز رمان نويسي عرب دانسته‌اند، نويسندگاني از شام و مصر كوشيدند تا ذوق خوانندگان عرب را براي پذيرش اين نوع ادبي پرورش دهند و همزمان با محك زدن توان خود در عرصه رمان‌نويسي تجربه‌ها اندوختند و با خلق آثاري چند كه مي‌توان از آنها با عنوان «رمان» ياد كرد، توفيق يافتند. با گذشت زمان رمان عربي در دو سه دهه نخست قرن بيستم سربرآورد. در مرحله اول پيشگامان ادب در مصر با خلق آثاري چند زمينه را براي نسل بعد از خود هموارتر كردند. نجيب محفوظ و نويسندگان هم نسل او با بهره گرفتن از تجربه‌هاي نسل پيشين و كمك گرفتن از تجربه‌هاي نويسندگان غربي پا به عرصه نهادند و توانستند رمان عربي را تثبيت كنند. در فاصله جنگ جهاني اول تا ژوئن 1967، يعني تاريخ شكست اعراب از اسراييل، رمان عربي در مصر، سوريه و تا حدودي در لبنان و فلسطين به كمال رسيد و سپس در دهه هشتاد قرن بيستم اغلب كشورهاي عربي به مدد آثار يك يا چند نويسنده توفيق يافتند تا با پيشرفت رمان عربي همگام شوند. اختصاص جايزه جهاني نوبل در 1988 به نجيب محفوظ تاييدي جهاني براي رمان عربي به ارمغان آورد و در واقع گواهي بر نبوغ نويسنده و كمال رمان‌نويسي در جهان عرب بود. اين نشست روز دوشنبه در خانه گفتمان شهر در ميدان فلسطين، خيابان طالقاني غربي، ضلع جنوبي، پلاك ۵۱۴ برگزار مي‌شود.