بيضايي و كوندرا همچنان پرطرفدار هستند
انتشار ليست كتاب‌هاي پرفروش نشر روشنگران و مطالعات زنان نشان مي‌دهد همچنان بهرام بيضايي پرطرفدارترين نويسنده‌اي است كه آثارش از سوي اين نشر به چاپ رسيده‌اند. گرچه بيضايي سال‌هاست از ايران دور است اما همچنان انتشار كتاب‌هاي تازه خود را به اين انتشارات سپرده است و «سفر به شب» تازه‌ترين كتابي است كه از او در ايران به چاپ رسيده است. اين كتاب نخستين بار در سي‌امين نمايشگاه كتاب تهران رونمايي و در همان زمان برگزاري نمايشگاه به پرفروش‌ترين كتاب نمايشگاه تبديل شد و حال با گذشت چند ماه همچنان با استقبال مخاطبان رو به رو است.
البته فقط «سفر به شب» نيست كه مورد توجه دوستداران بيضايي قرار گرفته است. ديگر آثار او همچون «ندبه»، «افرا يا روز مي‌گذرد»، «نمايش در ايران» و« مرگ يزدگرد» هم همچنان پرطرفدار هستند و جالب است كه در اين ميان كتاب‌هايي مانند « نمايش در ايران» يا « مرگ يزدگرد» كه سال‌ها از انتشار آنها مي‌گذرد، همچنان مورد توجه و استقبال هستند. ظاهرا با گذر زمان، همچنان «نمايش در ايران» كه كتابي تئوريك درباره تئاتر در ايران است، بيشترين مراجعه را دارد و همچنان به عنوان منبعي اصلي به حساب مي‌آيد.
اما نمايشنامه «مرگ يزدگرد» همان‌گونه كه از نامش برمي‌آيد، روايتي درباره يزگرد سوم است. روايتي كه از زبان مرد آسيابان، همسر و دخترش نقل مي‌شود و هر يك از آنان، روايت خاص خود را درباره مرگ يزگرد دارند.
اين نمايشنامه نخستين‌بار در كتاب جمعه به چاپ رسيد و بعد از آن در سال 59 توسط انتشارات روزبهان منتشر شد. بيضايي اين نمايشنامه را پيش از انتشار، در سال 58 در تئاتر شهر، روي صحنه برده بود و بعد از آن انتشار اين متن را كه به باور بسياري از هنرمندان و دوستداران تئاتر يكي از شاهكارهاي بيضايي و ادبيات نمايشي ايران است، همچون ديگر آثارش به انتشارات «روشنگران و مطالعات زنان» سپرد.
نمايشنامه «ندبه» نيز در دوره مشروطه مي‌گذرد و روايتگر نابساماني‌هاي اجتماعي در آن دوره است.
اما ميلان كوندرا هم همچنان نويسنده‌اي پرمخاطب است و دو كتاب او « شوخي» و «عشق‌هاي خنده‌دار» مورد توجه خوانندگان كتاب است و اين گونه است كه گذر سال‌ها هم نتوانسته ميزان اقبال خوانندگان را نسبت به اين دو اثر از نويسنده اهل چك كاهش دهد. رمان «شوخي» رماني است در 7 فصل كه هر فصل از زبان يكي از شخصيت‌ها بيان مي‌شود. شخصيت اصلي كتاب مردي به نام لودويك است كه در زمان جواني كمونيستي سرسخت بوده ولي به خاطر يك شوخي ساده از حزب اخراج مي‌شود و هرگز نمي‌تواند اين اتفاق را فراموش كند، او كينه‌اش را حفظ مي‌كند و به دنبال انتقام است.
«عشق‌هاي خنده‌دار» از 4 داستان تشكيل شده است؛ هيچ كس نخواهد خنديد: در مورد پسري است كه شوخي شوخي وارد يك مساله جدي مي‌شود كه تمام زندگي‌اش را تحت تاثير قرار مي‌دهد. بازي اتواستاپ: در مورد دختر و پسري كه از روي شوخي وارد يك بازي مي‌شوند كه فرار از آن امكان ندارد. مرده‌هاي قديم بايد براي مرده‌هاي جديد جا باز كنند: دو دلداده قديمي كه پس از سال‌ها باز رودرروي قرار مي‌گيرند. ادوارد و خدا: پسري كه در يك جامعه كمونيستي عاشق دختري مذهبي مي‌شود؛ هر چهار داستان پس‌زمينه عشقي دارند عشق‌هايي كه با تصادفات و رويدادهاي ساده به سويي كاملا متفاوت هدايت مي‌شوند. همچنين محيط كمونيستي، تمام اين عواطف و عشق‌ها را تحت نفوذ دارد.
در كنار اين كتاب‌ها ديگر آثار پرفروش انتشارات روشنگران و مطالعات زنان «در جست‌وجوي فرخنده» نوشته عليرضا مجابي و «سلاخ‌خانه شماره پنج» نوشته نويسنده شهير كورت ونه گات و سرانجام كتاب «به دنبال مادر» هستند.
در بخشي از كتاب «در جست‌وجوي فرخنده» مي‌خوانيم: عروس بي‌داماد غرق در تور و پولك، جنون‌آميز سر از پنجره ماشين بيرون مي‌آورد و زن همراهش دست بر بوق، هلهله و شادي به راه مي‌اندازد، در غوغاي حركت و پرتوافشاني چراغ‌هاي اضطراري پرايد سياه رنگي كه با گل و روبان مشكي تزيين شده است و نگاه سوار و پياده خيابان را، از همه سو به خود مي‌خواند:
«هي آقا عروس خوشگل نمي‌خواي؟»
در خلاصه داستان «سلاخ خانه شماره پنج» آمده است: «بيلي پيلگريم» در زمان خدمت خود در ارتش امريكا در جنگ جهاني دوم، قابليت حركت در زمان را پيدا مي‌كند و از آن لحظه به طور همزمان در زمين و يك سياره دور به نام «ترالفامادور» زندگي‌اش را پي مي‌گيرد. او به فلسفه سرنوشت ترالفامادوري‌ها باور پيدا مي‌كند. آنها قادر به ديدن محيط خود در چهار بعد هستند؛ بنابراين از تمام اتفاقات گذشته و آينده باخبرند.
سه‌گانه «به دنبال مادر» اثر دبورا اليس با ترجمه اميرحسين اكبري‌شالچي منتشر شده است.
اين كتاب سه داستان را در برگرفته و در واقع يك سه‌گانه (تريولوژي) است كه وقايع داستان‌هاي دوم و سوم، ادامه ماجراي داستان اول را پي مي‌گيرند. «آفتاب بر رخسار شوم»، «شهر شوم» و «به دنبال مادر» نام سه داستان اين كتاب ۳۵۰ صفحه‌اي است.
اليس در اين كتاب داستان يك دختر نوجوان افغاني به نام «پروانه» را نقل مي‌كند. پروانه در فضاي جنگ‌زده، ناامن و نابسامان كشور افغانستان سراسر اين كشور را به دنبال ردپايي از مادر گمشده‌اش زير پا مي‌گذارد. وي رنج بسيار مي‌كشد و براي يافتن مادرش پشتكار فراواني به خرج مي‌دهد.
نويسنده در اين كتاب به مشكلات زنان و دختران در جنگ مي‌پردازد. منتقدان، اين اثر را رماني ضدجنگ مي‌دانند. اين دومين كتاب اين نويسنده است كه به زبان فارسي ترجمه مي‌شود. پيش‌تر در سال ۱۳۸۱، انتشارات فردوس كتاب ديگري از اين نويسنده را با نام «نان‌آور» منتشر كرده كه توسط شهين‌دخت رييس‌زاده به فارسي ترجمه شده است.