سير نزولي آستانه تحمل ايرانيان
عبدالصمد خرمشاهي
پر واضح است كه آستانه تحمل مردم ايران نسبت به مسائل و مشكلات پيرامون‌شان در سيري نزولي قرار گرفته و كاهش محسوسي را نشان مي‌دهد. براساس آمار موثقي كه از سوي نهادهاي مختلف در سال‌هاي اخير ارايه شده است، درصد بسياري از نزاع‌هاي خشونت‌آميز كه گاه به قتل يا نقص عضو طرف‌هاي درگيري مي‌انجامد از اختلاف بر سر مسائل بسيار جزيي آغاز شده اما سرانجامي تلخ به خود گرفته است. مسائلي همچون درگيري بر سر تهيه مواد مخدر در زمره اين مسائل قرار مي‌گيرد.
قتل‌هايي كه در جريان نزاع‌هاي دسته جمعي با عدم توانايي در كنترل خشم شكل مي‌گيرد باعث ارايه طرح‌هاي مختلفي از سوي دولت يا نيروي انتظامي به مجلس شوراي اسلامي شده است كه نمونه آن «طرح منع حمل سلاح سرد» است كه اكنون هفت سال از ارائه آن به مجلس شوراي اسلامي مي‌گذرد. مسلما تمامي اين طرح‌ها بر پايه تلاش براي جلوگيري از تكرار اين قبيل جرايم استوار است اما نبايد فراموش كرد كه وقوع جرايمي همچون نزاع‌هاي دسته‌جمعي و جنايات بعد از آن از آبشخورهاي ديگري سرچشمه مي‌گيرد و به بيان ديگر قوانيني كه در حال حاضر نيز اجرايي مي‌شود بخشي جزيي از مساله است و كارآيي آنچناني ندارد.
بنابراين تا زمينه و عوامل وقوع درگيري‌ها و نزاع‌هاي فردي يا دسته جمعي شناسايي نشود و از بين نرود، نبايد انتظار داشت كه ميزان اين قبيل جرايم، سير نزولي به خود بگيرد. از عوامل اصلي عدم كنترل خشم و بروز آن به شكل نزاع‌هاي فردي يا دسته جمعي مشكلات معيشتي خانوارهاي ايراني، فقر، نگراني از امنيت شغلي، طلاق و اعتياد را مي‌توان نام برد كه همگي به شكل زنجيروار در كنار يكديگر قرار گرفته و فشار مضاعفي روي افراد جامعه مي‌آورند. نبايد فراموش كرد فردي كه دست به تضييع حقوق ديگران به انحاي مختلف مي‌زند و آرامش جامعه را سلب مي‌كند، معلول است و نشان دادن آن به عنوان علت آسيب‌هاي متنوع اجتماعي، دردي دوا نخواهد كرد.
مشكلات به مرور كه انباشت مي‌شوند سرانجام آستانه تحمل فرد را آنچنان پايين مي‌آورند كه جرقه‌يي كوچك مي‌تواند باعث بروز فجايعي هولناك شود. درگيري‌هاي فيزيكي، تخريب اموال عمومي، عربده‌كشي و قدرت نمايي و مسائلي از اين دست كه عنوان مجرمانه دارند از آبشخور مشكلاتي سرچشمه مي‌گيرند كه هنوز در جامعه ايراني برطرف نشده است.
اين موضوع كاملا بديهي و اثبات شده است كه ميزان افزايش يا كاهش جرم و جنايت در هر جامعه‌يي در ارتباط مستقيم با سطح استانداردهاي زندگي افراد همان جامعه است. بنابراين هر ميزان در جامعه‌يي، بستر ارتكاب به جرم كاهش يابد، مي‌توان شاهد چهره‌يي شاداب‌تر و آرامشي افزون‌تر در بين مردم آن جامعه بود.