كاهش شتاب افزايش بهاي توليدكننده در مهرماه

  مريم فكري/ هزينه كفن و دفن، اجرت اصلاح موي سر آقايان، داروهاي ضد سرطان و تنظيم ايمني، داروهاي تنفسي، پرورش گوسفند و بز و گوجه‌فرنگي، از جمله ده‌ها قلم كالاهايي هستند كه هزينه توليدكنندگان را در مهرماه امسال 2/0 درصد نسبت به شهريورماه بالا بردند. اين در حالي است كه هزينه توليدكنندگان در شهريورماه نسبت به مردادماه 7/0 درصد افزايش يافته بود. اين نشان مي‌دهد كه با وجود افزايش هزينه توليد اين قبيل كالاها و خدمات، اما شتاب تورم توليد‌كننده كاهش داشته است.
در مهرماه امسال همچنين بالا رفتن شاخص بهاي اقلام و گروه‌هايي مانند چغندر قند، گوجه‌فرنگي، سبزي‌هاي برگي، علوفه، مركبات، پسته، عسل، ماهي آب‌هاي شمال، پنير، ماست غيرپاستوريزه، قند و شكر، خمير مايه، موكت، بليت مسافرت با قطار داخل كشور، رستوران و بوفه و آموزش، بيشترين اثر را در افزايش شاخص بهاي توليدكننده در مهرماه امسال نسبت به ماه قبل داشتند.

كاهش شتاب افزايش شاخص بهاي توليد

در حالي براساس جديدترين گزارش بانك مركزي، هزينه توليد اين گروه‌هاي كالايي افزايش يافته است، اما همين گزارش مي‌گويد كه شتاب افزايش شاخص بهاي توليد كاهش يافته است.
شاخص بهاي توليد، يك شاخص پيش‌نگر است كه در نهايت روند تغييرات قيمتي را براي ماه‌هاي آتي نشان مي‌دهد، بنابراين با توجه به كاهش شتاب افزايش هزينه‌هاي توليد، به نظر مي‌رسد در ماه‌هاي آينده تورم مصرف‌كننده نيز به روند كاهشي خود تا پايان سال ادامه دهد. البته براساس جديدترين گزارش بانك مركزي، نرخ تورم مهرماه امسال به 4/19 درصد رسيده است و پيش‌بيني‌ها، از تورم 15‌درصدي تا پايان سال خبر مي‌دهد.
با اين اوصاف، آمارهاي بانك مركزي حاكي از آن است كه تورم ماهانه توليد در مهرماه نسبت به شهريورماه 2/0 درصد، شهريورماه نسبت به مردادماه 7/0 درصد، مردادماه نسبت به تيرماه 9/0 درصد، تيرماه نسبت به خردادماه 5/1 درصد، خردادماه نسبت به ارديبهشت‌ماه 7/0 درصد، ارديبهشت‌ماه نسبت به فروردين‌ماه 3/3 درصد و فروردين نسبت به اسفندماه 92 حدود 8/2 درصد بوده است. اين، نشان از افت روند پرشتاب هزينه توليد در هفت ماه گذشته در بخش توليد دارد.
در همين حال، تورم سالانه توليد نيز روند نزولي دارد. در 12 ماهه منتهي به مهرماه شاخص بهاي توليدكننده در ايران 19 درصد افزايش يافته؛ اين در حالي است كه اين رقم در 12 ماهه منتهي به شهريورماه 4/20 درصد بود. همچنين نرخ تورم سالانه توليد در مردادماه 7/22 درصد، تيرماه 9/24‌درصد، خردادماه 3/27 درصد، ارديبهشت‌ماه 4/28‌درصد و فروردين‌ماه 1/30 درصد گزارش شده بود. اين آمار مشخص مي‌كند كه تورم توليد در طول هفت ماهه ابتدايي امسال حدود 1/11 درصد كاهش يافته است.

ركوردداران افزايش قيمت‌ها

جداول آماري بانك مركزي نشان مي‌دهد كه در ميان گروه‌هاي اصلي موثر در تغيير شاخص بهاي توليدكننده در ايران، در مهرماه امسال گروه بهداشت و مددكاري اجتماعي بيشتر افزايش هزينه‌ها را با 1/34 درصد، گروه حمل‌ونقل و انبارداري با 6/27‌درصد و گروه هتل و رستوران با 3/20 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل داشته‌اند. تورم نقطه به نقطه مهرماه امسال در گروه‌هاي كشاورزي، جنگلداري و ماهي‌گيري 5/4 درصد، ساخت (صنعت) 3/11 درصد و خدمات 8/26 درصد بوده است.
از سوي ديگر، علاوه ‌بر تغييرات تورم نقطه به نقطه در گروه‌هاي مختلف موثر در شاخص نهايي توليد‌كننده، تورم ماهانه نيز در برخي از اين گروه‌ها كاهش و در برخي ديگر در مهرماه افزايش يافته است؛ به‌طوري كه بخش آموزش ركورددار رشد تورم ماهانه در حد 7/6 درصد بوده است و بعد از آن، بخش هتل و رستوران با تورم 2/1 درصد و بهداشت و مددكاري اجتماعي با تورم 1/1 درصد قرار دارد. در عين حال، در مهرماه امسال شاخص بهاي توليد در گروه كشاورزي، جنگلداري و ماهي‌گيري نسبت به شهريورماه 2/0 درصد و گروه ساخت (صنعت) 1/0‌درصد كاهش يافت؛ اين در حالي است كه شاخص بهاي توليد در گروه خدمات با رشد 2/1 درصدي روبه‌رو بود.
وضعيت گروه‌هاي موثر در شاخص بهاي توليد
با اين حال، گزارش بانك مركزي از شاخص بهاي توليد در گروه كشاورزي، جنگلداري و ماهي‌گيري نشان مي‌دهد كه كاهش تورم ماهانه اين گروه (منفي 2/0 درصد) بيشتر ناشي از كاهش شاخص بهاي اقلام و گروه‌هايي همچون لوبيا حدود 2/7 درصد، صيفي‌جات در حد 6/5 درصد، خرما 8/5 درصد، كاشت ميوه‌هاي دانه‌دار و هسته‌دار 6/5 درصد، گردو 1/12 درصد، پرورش ماكيان 9/3 درصد و ماهي آب‌هاي جنوب 4/4 درصد بود؛ اگرچه در همين گروه شاخص بهاي اقلام و گروه‌هايي نظير چغندرقند معادل 5/9 درصد، گوجه‌فرنگي 2/8 درصد، سبزي‌هاي برگي 1/5 درصد، علوفه 4/10 درصد، مركبات 2/11 درصد، پسته 4/8 درصد، پرورش گوسفند و بز 2/2 درصد، عسل 7/2 درصد و ماهي آب‌هاي شمال 41 درصد افزايش يافت.
در گروه ساخت (صنعت) نيز كاهش شاخص بهاي اقلامي همچون نايلكس و كيسه پلاستيكي حدود 7/9 درصد، آجر و سفال بالغ بر 3 درصد، سيمان 8/2‌درصد، آسفالت 1/2 درصد، شمش آلومينيوم 2/2‌درصد، باعث كاهش 1/0 درصدي شاخص بهاي اين گروه در مهرماه امسال نسبت به شهريورماه شد. اما در گروه ساخت شاخص بهاي كالاهايي مانند پنير برابر 5/2 درصد، ماست غيرپاستوريزه 4 درصد، قند و شكر 2 درصد، خميرمايه 7/17 درصد، كوكت 9/3‌درصد، داروهاي تنفسي 5/11 درصد، داروهاي ضد‌سرطان و تنظيم ايمني 5/24 درصد، شمش روي 5/4 درصد با رشد مواجه شد. در نهايت در گروه اختصاصي خدمات، افزايش 2/1‌درصدي شاخص بهاي اين گروه در مهرماه امسال نسبت به شهريورماه بيشتر به دليل افزايش شاخص بهاي اقلام و گروه‌هايي همچون بليت مسافرت با قطار داخل كشور به ميزان 1/27 درصد، رستوران و بوفه 7/1 درصد، آموزش 7/6 درصد، اجرت اصلاح موي سر آقايان 3/2 درصد و هزينه كفن و دفن (بررسي شش ماهه دوم سال 1393) 2/36 درصد بود.