ضرورت نگاه ويژه به خبرنگار
سميرا بختيار
اين روزها فضا و شرايط خاصي بر جامعه ايران حاكم شده است كه ضمن اهميت هر كدام از اين مسائل بر مردم، معيشت، سياست و حاكميت و... بايد حلقههاي مفقودهاي كه ميتواند اثر مثبت داشته باشد و نقش ياريگري را درباره حل اين مسائل ايفا كنند، در نظر گرفته شود و نخبگان، تحليلگران و رسانهها درباره آنها گفتوگو و بحث كنند. اين روزها با فعال شدن مكانيسم ماشه، همچنان از منابع مهم افكار عمومي براي اطلاعرساني و آگاه شدن مردم، رسانهها حرف اول را ميزنند. فارغ از اينكه مراجعه مردم به رسانه رسمي است يا غير رسمي، رسانهها از منابع مهم ارتباطي بين مردم و منابع تصميمساز شدهاند. اما همين منابع ارتباطي در اين چند روز اخير در تيررس اين رويكرد بودهاند كه نبايد تنش و هيجان منفي را وارد جامعه كنند و بايد به فكر امنيت و آرامش مردم باشند، البته كه بسيار مساله مهمي است. اما منبع ارتباطي-همان رسانه- نيازمند يك نگاه ويژه است تا بتواند ضمن برخورد با شايعات احتمالي در مسائل مختلف، از يك رويه مشخص براي انتقال آرامش به مردم و مخاطبان خود بهره ببرد. اما اين نگاه ويژه به چه معناست؟ نگاه ويژه به معناي اين است كه خبرنگار به خاطر ماهيت ذاتي حرفه خود، بايد در معرض يكسري اطلاعات و دادههايي قرار بگيرد كه عامه مردم امكان دسترسي به آن را ندارند. در اين صورت خبرنگار ضمن پردازش آن دادهها و اطلاعات، حتما ميتواند رسالت خود را جهت رد اخبار فيك و ايجاد اميد براي جامعه و از همه مهمتر، ايجاد شفافيت و ارايه تحليلهاي واقعي براي جامعه آماده كند. شاهديم در اين سالها با توجه به نوع نگاه حاكميت و مسوولان و مقامات و در برخي موارد مردم، خبرنگار از اين نگاه ويژه محروم بوده است و همين باعث شده تا فضايهاي غير رسمي جولانگاه انتشار شايعات بسيار زياد و البته مرجعيت خبري بسيار فراگير براي مردم باشند. اين نگاه ويژه ميطلبد تا مسوولان در موراد بسيار حياتي و ضروري مثل همين اسنپبك، بازگشت تحريمها، مذاكرات با امريكا، تدوين بودجه و... خبرنگاران را در جريان دادههاي مهم تصميماتي خود قرار دهند.
مادامي كه ذخاير اطلاعاتي و دادهاي خبرنگار غني نباشد حتما سطح تحليل، مصاحبه و گزارش و يادداشتنويسيها متفاوت خواهد بود. اينكه اساتيد روزنامهنگاري سالهاست از ديده شدن قشر خبرنگار به عنوان يك بازيگر مهم صحبت ميكنند و خواستار مشاركت دادن آنان در تصميمسازيها هستند به اين خاطر است كه چيزي از نگاه خبرنگار پنهان نماند. اما نبايد اين برداشت را كرد كه خبرنگار اگر در جريان همه دادهها و اطلاعات خاص قرار بگيرد، امكان افشا وجود دارد، شك نكنيد در تمام اين سالها و با توجه به محدوديتها و شرايط ويژهاي كه براي انتشار اخبار در نظر گرفته شده، خبرنگاران بيش از هر كسي خطوط قرمز را رعايت ميكنند.