صدا و سيما نبايد دوگانه رفتار كند
مجيد رضاييان
صدا و سيما مانند هر رسانه ديگري بايد به چهار نكته توجه كند:
نكته اول: رسانه ملي زماني كه قصد دارد رويدادي را منعكس كند و آن را پوشش دهد، كارش در ژانر روزنامه‌نگاري خبري قرار مي‌گيرد. در اين ژانر انعكاس خبر ملاك است، بدين معنا كه اطلاعاتي كه درباره رويداد كسب كرده را منعكس مي‌كند. در اين ژانر داوري و قضاوت نبايد در خبررساني تاثيري داشته باشد.
نكته دوم: با گسترش و سرعت گردش اطلاعات در وب يك و دو، رسانه‌هاي رسمي و حرفه‌اي سراغ روزنامه‌نگاري تحليلي رفته‌اند. در اين ژانر رويداد و حادثه همچنان دنبال شده و رسانه سراغ چگونگي و چرايي آن مي‌رود. در روزنامه‌نگاري تحليلي رسانه مجاز است از كارشناسان مختلف گفت‌وگو بگيرد يا از افراد درگير در ماجرا پرس‌وجو كند، به شكلي كه موضوع از همه جنبه‌ها و به شكل دو سويه مورد تحليل قرار گيرد. در واقع در اين بخش رسانه اجازه دارد از انعكاس خبري پا را فراتر گذاشته و رويداد را به شكل تحليلي بررسي كند. نكته سوم: نياز مخاطب مهم است. اين بخش به ژانرهاي روزنامه‌نگاري كاري ندارد، بلكه تمركز خود را روي مخاطب قرار مي‌دهد. رسانه بايد به نياز مخاطب تكيه بزند. آنچه در رسانه‌هاي حرفه‌اي ايران كمتر به آن توجه شده اين است كه نياز مخاطب همواره با آنچه تحت عنوان سياست مشخص شده، منطبق نيست. هنر رسانه اين است كه ظريف و هنرمندانه نياز مخاطب را از ابعاد مختلف پوشش دهد.نكته چهارم: سياست رسانه هم مهم است؛ اينكه صداوسيما جنبه‌هاي آموزشي، اطلاع‌رساني و تحليلي دارد. در اطلاع‌رساني يك رويداد چهار ضلع مربع بايد مورد توجه قرار گيرد. باتوجه به اين نكات، حال پرسش اين است كه رسانه ملي درباره اين چهار ضلع چه عملكردي داشته؟
صدا و سيما متاسفانه در اين زمينه موفقيت كمتري داشته و با اين ضلع‌ها تفكيك شده برخورد نمي‌كند.
در عمده موارد شاهديم نياز مخاطب و ژانرهاي روزنامه‌نگاري در رسانه ملي قرباني سياست رسانه مي‌شود، اين در حالي است كه سياست رسانه تنها يكي از اين چهار ضلع است. دوگانگي عملكرد و خروجي صدا و سيما خصوصا در بخش خبري و پوشش‌هاي خبري و پيگيري‌هاي تحليلي و خبري نتيجه چنين رويه‌اي است. به اين ترتيب پوشش‌هاي خبري در اين رسانه ناقص و ناقض بي‌طرفي است كه در آن توجه حرفه‌اي به سه ضلع ديگر صورت نمي‌گيرد. به نظر مي‌رسد حل اين مشكل در صدا و سيما توجه به ساير بخش‌هاست تا بتواند اقبال عمومي مخاطبان را به دست آورد.