كوتاه درباره چند نمايش كه به زودي روي صحنه مي‌روند
كارگرداناني كه براي تئاتر كيسه ندوخته‌اند
بابك احمدي
رويكرد فرهنگي گروه نمايش «جنايت و مكافات»
مساله اينجاست كه وقتي رسانه و خبرنگار به انتقاد از رويكرد بعضي تهيهكنندگان و كارگردانان تئاتر در قيمت‌گذاري سرسام‌آور و كاسب‌مآبانه بليت نمايش مي‌پردازد، وظيفه دارد با رصد دقيق به عملكردهاي فرهنگي و منصفانه هنرمندان و تهيهكنندگان هم واكنش مناسب نشان دهد. در همين راستا بايد به اجراي نمايش «جنايت و مكافات» به كارگرداني رضا ثروتي اشاره كنيم كه از روز يكشنبه 19 خرداد 98 در تالار وحدت روي صحنه مي‌رود. بهاي بليت اين نمايش در حالي از 80 تا 120 هزار تومان تعيين شده كه ثروتي مدت‌هاست عملا وارد پروسه تمرين و پيش‌توليد نمايش شده و از 10 صبح تا 10 شب با بازيگران پرتعداد تمرين مي‌كند. او هم مثل بسياري ديگر كه به تالار وحدت آمدند و رفتند بايد اجاره‌بهاي سنگين بپردازد ضمن اينكه هزينه‌هاي ساخت دكور، طراحي لباس و گريم در مقايسه با سال گذشته به شدت افزايش يافته است. در همين راستا نبايد فراموش كنيم كه مهر ماه سال 97 عوامل توليد و اجراي نمايش «مي‌سي‌سي‌پي نشسته مي‌ميرد» به كارگرداني همايون غني‌زاده، بهاي بليت اين نمايش را از كف 90 تا سقف140 هزار تومان تعيين كردند يا نمايش ديگري كه در يكي از هتل‌هاي تهران روي صحنه رفت به تماشاگرانش بليت 185 هزار توماني فروخت. در چنين شرايطي است كه تصميم گروه تهيه و توليد نمايش «جنايت و مكافات» قابل توجه به نظر مي‌رسد و نشان مي‌دهد، كارگردان و ديگر عوامل اين نمايش براي فعاليت هنري و فرهنگي خود كيسه ندوخته‌اند. البته كه اعتراض رسانه‌ها به دو نمونه اجرا شده در سال 97 و توجه اداره كل هنرهاي نمايشي به بحث قيمت‌گذاري بليت آثار نمايشي بعد از آن اعتراض‌ها را نبايد ناديده گرفت اما ثروتي در تمام اين سال‌ها همواره نشان داده، قصد هنر فروشي ندارد. علي رفيعي نيز از جمله چنين كارگرداناني است. او نيز سال گذشته نمايش «خانه برناردا آلبا» را روي صحنه داشت آن هم در شرايطي كه هزينه توليد روز به روز افزايش مي‌يافت ولي گروه تهيه و توليد نمايش بهاي 35 تا 120 هراز توماني را براي نمايش خود تعيين كردند. به اين ترتيب نام رضا ثروتي نه تنها از اين منظر كه از نظر رويكرد زيبايي‌شناختي و كيفيت هنري نيز در كنار نام يكي از هنرمندان نامدار تئاتر ايران قرار مي‌گيرد. بابك حميديان، آتيلا پسياني، طناز طباطبايي، مهدي سلطاني، مينا ساداتي، پيام دهكردي، پانته‌آ پناهي‌ها، اصغر پيران و بهناز جعفري در نمايش تازه ثروتي ايفاي نقش مي‌كنند.
محمد رضايي‌راد با «فرشته تاريخ» مي‌آيد
محمد رضايي‌راد، نويسنده و كارگردان تئاتر به زودي تازه‌ترين اثر نمايشي خود با عنوان «فرشته تاريخ» را روي صحنه مي‌برد. «فرشته تاريخ» عنوان تازه‌ترين نمايشنامه محمد رضايي‌راد پس از اجراي نمايش «فعل» است كه با رويكردي آزاد به روايت آخرين شب از زندگي «والتر بنيامين» فيلسوف و نظريه‌پرداز مشهور آلماني مي‌پردازد. والتر بنيامين از چهره‌هاي متفاوت تاريخ فلسفه در قرن بيستم است كه با وجود عمر كوتاه و مرگ زودهنگامش، تاثير عميقي بر بسياري از روشنفكران، هنرمندان و نظريه‌پردازان پس از خود داشته است. رضايي‌راد مدت زيادي را صرف نگارش و تمرين نمايش كرده و از اين منظر يك نمونه قابل ستايش قلمداد مي‌شود كه همچنان بر تمرين طولاني‌مدت پافشاري مي‌كند. به ويژه كه اين روزها تهيهكنندگان گروه‌ها و هنرمندان تئاتر را به سوي چهره‌محوري، بازيگرسالاري و تمرين‌هاي كوتاه‌مدت سوق مي‌دهند.
«اليزابت باتوري» اولين تجربه كارگرداني حسام منظور
روز گذشته خبر رسيد حسام منظور كه نام او پيش از اين با ايفاي نقش در نمايش‌هاي آرش دادگر و گروه تئاتر «كوآنتوم» گره خورده بود، قصد دارد نخستين تجربه كارگرداني‌اش را در پرديس تئاتر شهرزاد روي صحنه ببرد. البته نام او در روزهاي اخير بيش از تئاتر به واسطه حضور در سريال تلويزيوني «برادرجان» شنيده مي‌شود. منظور در گفت‌وگويي كه با خبرگزاري مهر انجام داده درباره اجراي نمايش «اليزابت باتوري» گفته است:«اليزابت باتوري، كنتس خون‌آشام مجارستان در قرن هفدهم است كه زندگي او تاكنون چندين بار مورد اقتباس آثار سينمايي قرار گرفته است.» براساس اين اطلاعات، تمرين‌هاي نمايش «اليزابت باتوري» از فروردين ماه آغاز شده و طبق هماهنگي‌هاي صورت گرفته، قرار است از اول مرداد ماه روي صحنه برود. در اين نمايش امين طباطبايي، نسيم ميرزاده، رامين يحيي‌زاده، پيام اميرعبداللهيان، هديه رضايي، هانيه مهري، برديا رحمتي، مهدي حيدريان، پريسا اسداللهي، آتنا قيدي و ارغوان ياراحمدي به ايفاي نقش مي‌پردازند. همچنين آرمين خيردان به عنوان آهنگساز و عرفان ناظر به عنوان مشاور در اين نمايش با گروه همكاري مي‌كنند. اليزابت باتوري، كنتسي مجاري از خانواده اشرافي باتوري در پادشاهي مجارستان بود كه به عنوان قاتل زنجيره‌اي شناخته شده است. او در كتاب ركوردهاي گينس لقب نيرومندترين قاتل زن را گرفته اگرچه تعداد دقيق قربانيانش هنوز مورد بحث است. باتوري و 4 همدست او در سال‌هاي ۱۵۸۵ تا ۱۶۱۰ به جرم شكنجه و قتل صدها زن جوان متهم شده بودند. بالاترين تعداد قربانيان باتوري در حين محاكمه ۶۵۰ مورد ذكر شده است. نسيم ميرزاده در اين نمايش مسووليت ايفاي نقش اليزابت باتوري را برعهده دارد كه از اين منظر تجربه دشواري را پشت سر خواهد گذاشت.
مصطفا كوشكي با «كوريولانوس» مي‌آيد
در اوضاعي به سر مي‌بريم كه اجراي نمايشنامه «كوريولانوس» نوشته ويليام شكسپير از جمله ضرورت‌هاي اين روزگار به نظر مي‌رسد. متني كه نويسنده در آن به سياق تجارب پيشين خود به نقد رذالت‌هاي اخلاقي و قدرت‌طلبي انسان مي‌پردازد اما در عين حال نوك پيكان انتقاد خود را به سوي مردم نيز مي‌گرداند. مصطفا كوشكي قصد دارد تا يكي دو ماه آينده اين نمايش را نيز روي صحنه بياورد و به اين ترتيب بعد از نمايش‌هاي «باد شيشه را مي‌لرزاند»، «روياي يك شب نيمه تابستان» و «روموليت» اين چهارمين تجربه كارگرداني او در تئاتر مستقل خواهد بود.