گفت‌وگو با حبيب اسماعيلي درباره فروش فيلم‌ها در اكران نوروز و حاشيه‌ها
عدالت براي همه
تينا جلالي
يكي از اتفاقات نوروز امسال، بحث ميزان فروش فيلم‌ها بود كه دهان به دهان در محافل سينمايي مي‌چرخيد كه فلان فيلم گيشه 10 ميلياردي داشت و فيلم ديگر سانس‌هاي نيمه شب را به خود اختصاص داد... اين بحث‌ها در حالي مطرح مي‌شد كه پيش از اين و در اسفند ماه سال گذشته، اغلب فيلمسازان نسبت به تنوع اكران نوروزي امسال انتقاداتي داشتند كه معترضانه آن را در رسانه‌ها ابراز كردند. حتي كار به جايي رسيد كه چيدمان فيلم‌ها در نهايت به حسين انتظامي واگذار شد. حالا نوروز تمام شده و اگرچه اكران فيلم‌ها ادامه دارد ولي الان فرصت مناسبي است كه از شرايط اكران امسال و چگونگي فروش بعضي فيلم‌ها سخن گفته شود. با حبيب اسماعيلي تهيه‌كننده و پخش‌كننده سينما كه تجربه اكران فيلم نوروزي را سال گذشته از سرگذرانده (خرگيوش) گفت‌وگويي انجام داديم كه پيش روي شماست.
پيش از عيد تمام تفسيرهايي كه از اكران نوروز شد و نكات منفي و مثبت در اين باره ارايه شد، با وجود اين اما به نظر مي‌رسد امسال چيدمان فيلم‌ها در اكران از مهندسي خوبي برخوردار نبود. نظرتان چيست؟
چند سالي است كه بحث اولويت فيلم‌هاي جشنواره فيلم فجر در اكران نوروزي مطرح مي‌شود اما همان‌طور كه شاهد هستيد نتيجه اين مي‌شود كه در نهايت دو فيلم از هفت فيلم اكران نوروز از ميان فيلم‌هاي جشنواره انتخاب مي‌شود و پنج فيلم ديگر فيلم‌هايي هستند كه اصلا در جشنواره شركت نكرده‌اند. از آنجايي كه اكران نوروزي بهترين زمان مناسب براي نمايش فيلم‌هاست، همه تلاش مي‌كنند فيلم‌هاي‌شان در اين زمان نمايش داده شود.
به نظر مي‌آيد تلاش براي اكران فيلم‌ها در نوروز و سماجت روي آن به نوعي تلاش بيهوده‌‌اي است. براي اينكه تجربه ثابت كرده در همين برهه زماني فيلمي اكران شده كه در يك روز يك ميليارد فروخته و فيلمي هم بوده كه در يك روز فقط پنج ميليون فروخته است.
قطعا همين‌طور است. با شما موافقم. اساسا فيلم خوب در هر زماني اكران شود مي‌فروشد؛ فيلم خوبي بوده كه وقتي در زمستان اكران شده و گيشه خوبي داشته، فيلمي هم بوده كه در عيد با شكست در گيشه مواجه شده است. خيلي فيلم‌ها از كيفيت خوبي برخوردار نيستند، اما به دليل عبور از خط قرمزي و اينكه فضاي شادي دارند مردم از اين نوع فيلم‌ها استقبال مي‌كنند. اما نكته مهم اين است كه عدالت در اكران نوروز رعايت نمي‌شود و در نهايت بخش خصوصي كه با سرمايه‌هاي شخصي فيلم‌ها را توليد مي‌كند زير اين ناعدالتي له مي‌شود و اينجاست كه به حرف اول شما مي‌رسيم: مهندسي در چيدمان نوروز رعايت نشده است.
بعضي از فيلمسازان پيش از عيد از «زد و بند» در اكران نوروزي صحبت مي‌كردند و نسبت به اين موضوع گلايه داشتند. تحليل شما چيست؟
خير، من با زد و بند موافق نيستم. اما براي‌تان توضيح مي‌دهم كه قضيه از چه قرار است. از هفت سرگروه فيلم‌ها پنج تاي آن صاحب سينما و پخش‌كننده فيلم هستند و آنها خودشان سينما دارند. ضمن اينكه سرگروه هم هستند. اين همكاران قطعا ترجيح مي‌دهند در اين فصل فيلم خودشان را اكران كنند. گرچه به نظر من حق فيلم‌هاي ديگر هم بود كه در اين زمان نمايش داده شود اما در نهايت به نفع آن دسته از دوستاني شد كه صاحب سينما هستند و سرگروه دارند. با اين حال اما سينماي ايران فروش بدي نداشت و فيلم‌هاي نوروز همچون سال‌هاي گذشته فروش خوبي داشتند.
اين يعني اينكه باعث مي‌شود بعضي دفاتر پخش فعاليت‌شان كند شود و اكران فيلم‌ها انحصاري شود.
قطعا همين‌طور است. هنوز فصل‌هاي خوب اكران امسال در راه است. اگر قرار است اين مدل فيلم‌ها اكران شود من توصيه مي‌كنم ديگر همكاران دفاترشان را تعطيل كنند يا فيلم براي پخش نگيرند. آخر نمي‌شود كه چند نفر در سينما صاحب قدرت باشند و سينما داشته باشند و سرگروه هم باشند. به اين اضافه كنيد كه فصل خوب اكران هم به اين همكاران برسد. همين الان كه با شما صحبت مي‌كنم حتم مي‌دانم كه يكسري فيلم‌ها قرار است در ايام سوگواري و ... به عنوان فيلم‌هاي لايي نمايش داده شوند و يك عده از همين الان براي زمان‌هاي خوب اكران آماده مي‌شوند. كاري هم از دست كسي بر نمي‌آيد، چون آنها صاحب فيلم و سينما هستند.
پيشنهاد شما چيست؟
من مي‌گويم اگر كسي صاحب فيلم و صاحب سينماست، اشكالي ندارد كه هر فيلمي كه را دلش مي‌خواهد در سينماهايش اكران كند ولي وقتي از طرف دولت، سازمان سينمايي، شوراي عالي اكران سرگروه انتخاب مي‌شود بايد نماينده كل سينما باشد و منافع جمع را در نظر بگيرد. كسي كه سرگروه سينماست، امانتدار مردم است و مصلحت جمع را بايد در نظر بگيرد. به نظر من اين نكات بايد در آيين‌نامه لحاظ شود. يا قرعه‌كشي براي اكران فيلم‌ها صورت گرفته شود يا اينكه تلاش شود تنوع ژانر را در اكران شاهد باشيم. هميشه صحبت اين مي‌شود كه بعضي دفاتر فعال نيستند اما كسي صحبت از اين نمي‌كند كه چه بر سر اين دفتر پخش آمده كه ديگر فعال نيست. در نهايت به اين جمع‌بندي مي‌خواهم برسم كه از اين بي‌عدالتي در اكران فقط تهيه‌كننده يك فيلم است كه آسيب مي‌بيند.