جان كلي سرپرست كاركنان دفتر رياست جمهوري امريكا از سمت خود بركنار شد
سقوط اعتماد در كاخ سفيد
ميثم سليماني
زماني كه دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا در حال معرفي اعضاي كابينه خود بود، بسياري نگران تركيب اين كابينه بودند. حضور برخي افراد در كابينه اوليه ترامپ بسيار نگرانكننده بود. حضور افرادي همچون استيو بنن در نقش استراتژيست ارشد كاخ سفيد، مايكل فلين در نقش مشاور امنيت ملي و استيو ميلر به عنوان مشاور دونالد ترامپ خبر از اتفاقات خوشايندي در كاخ سفيد نميداد. اما جمهوريخواهان در ميان چنين افرادي كه عملا كنترل كاخ سفيد را از دستان اليگارشي حاكم بر اين حزب كوتاه ميكرد، سعي كردند افرادي را در اين بين قرار دهند تا نفوذ خود را در دولت حفظ كنند. از همينرو افرادي همچون رينس پريبيوس را كه رييس كميته جمهوريخواهان بود، به عنوان رييس كاركنان كاخ سفيد منصوب كردند تا نظارت كافي را روي ترامپ داشته باشند. همچنين حضور افرادي همچون جان كلي و جيمز متيس ژنرالهاي باسابقه و خوشنام ارتش امريكا و ركس تيلرسون به عنوان مديرعامل اكسون موبيل دلگرمي زيادي به وجود آورد تا آنها بتوانند ترمز برخي تندروها در كاخ سفيد بشوند. گري كوهن به عنوان يك فعال اقتصادي در سمت مشاور اقتصادي ترامپ قرار گرفت تا اطمينان خاطر جدي بازارهاي جهاني در خصوص تصميمهاي اقتصادي ترامپ ايجاد شود. حتي خبر خوب يك ماه پس از حضور ترامپ در كاخ سفيد منتشر شد. مايكل فلين به اتهام دروغگويي از سمت مشاوره امنيت ملي كاخ سفيد اخراج شد و ژنرال مك مستر جانشين وي شد كه خبري خوب براي محافظهكاران محسوب ميشد. سوپاپهاي اطمينان در كاخ سفيد فعال بودند و در سال اول دولت ترامپ تا حد زيادي به خوبي عمل ميكردند. اما در شش ماه اول دولت ترامپ به حدي هرج و مرج در كاخ سفيد زياد بود كه به نظر ميرسيد هيچ كس توان مديريت و كنترل اوضاع را ندارد. در چنين شرايطي، رينس پريبيوس سرپرست كاركنان كاخ سفيد كه از سوي جمهوريخواهان در اين سمت قرار گرفته بود از كار بركنار شد. با اين وجود جانشيني كه براي اين سمت در نظر گرفته شد، كماكان اين اطمينان را ميداد كه بناست نظم به دولت بازگردد. جان كلي ژنرال 4 ستاره و بازنشسته ارتش از وزارت امنيت داخلي به كاخ سفيد فراخوانده شد تا با پذيرش سمت سرپرستي كاركنان كاخ سفيد بار ديگر نظم را به مقر رياست جمهوري امريكا بازگرداند. او كه با اختيارات تام وارد كاخ سفيد شد، افراد مخل در نظم كاخ سفيد را يا بركنار يا محدود كرد. ديگر خبري از رفت و آمدهاي بيبرنامه به اتاق رييسجمهور نبود. استيو بنن استراتژيست ارشد و تندروي ترامپ از كاخ سفيد بيرون رانده شد و بسياري اميدوار بودند كه شعارهاي تند ترامپ در دوره انتخابات و پس از اين تغييرات، محافظهكارانه و ميانهروتر شود. شايد اين امر تا حد زيادي در سال اول دولت ترامپ محقق شد. او يكسال در برجام ماند، استراتژي خود در خصوص افغانستان را تغيير داد. هرچند ترامپ كماكان غيرقابل پيشبيني بود اما باز هم افرادي در كنار او بودند كه مانع از اقدامات تند و غيرقابل پيشبيني او ميشدند و در ميان همه هرج و مرجها در برخي موارد صداي عقلانيت نيز شنيده ميشد.
با شروع سال دوم دولت ترامپ همه چيز تغيير كرد. زلزله در كاخ سفيد آغاز شد. گري كوهن به عنوان مشاور اقتصادي و پايه اطمينان در حوزه اقتصادي امريكا از دولت كنارهگيري كرد. ركس تيلرسون به عنوان وزير خارجه اخراج و مايك پمپئو جانشين وي شد. هربرت مك مستر از سمت مشاور امنيت ملي امريكا كنارهگيري كرد و جان بولتون نومحافظهكار و تندرو جانشين وي شد. از همان زمان بود كه تركيب كاخ سفيد ترسناكتر از هر زمان ديگري شد. پايههاي اعتماد يك به يك فرو ميريختند و سوپاپهاي اطمينان جاي خود را به افرادي ميدادند كه تنها گوش به فرمان بودند و حتي خود آنها مشوق اقدامات تندروانه ترامپ بودند. تنها سوپاپهاي باقيمانده در دولت ترامپ دونفر بودند . جان كلي در سمت سرپرست كاركنان كاخ سفيد و ديگري جيمز متيس وزير دفاع امريكا؛ اين دو را ميتوان تنها ستونهاي باقيمانده از اطمينان در كاخ سفيد دانست.
اين قاعده نيز دوام چنداني نداشت. روز گذشته دونالد ترامپ رسما اعلام كرد كه جان كلي تا پايان سال جاري ميلادي سمت خود را ترك و جانشين وي به زودي تعيين خواهد شد. به نظر ميرسد ترامپ قصد دارد بيش از هر زمان ديگري تركيب كاخ سفيد را يك دست كند و قصد دارد افرادي را در كنار خود داشته باشد كه كاملا وفادار و بله قربانگوي وي باشند، زيرا از امسال او آماده برگزاري كمپينهاي انتخاباتي خود براي سال 2020 ميشود و از طرفي ديگر بايد آماده باشد تا با مجلس نمايندگاني دموكرات روبهرو شود.
حالا تنها يك نفر باقي مانده است. جيمز متيس؛ زمزمههايي از چند وقت قبل براي كنارهگيري او از وزارت دفاع امريكا شنيده ميشود. چندي پيش دونالد ترامپ او را فردي دموكرات خواند. اگر اين مقايسه را با روزهاي ابتدايي حضور او در وزارت دفاع مقايسه كنيد، بسيار متفاوت است. شايد ترامپ در روزهاي ابتدايي دولت خود تنها به جيمز متيس اطمينان داشت، اما شايد اكنون متيس آخرين فردي باشد كه ترامپ در دايره نزديكان خود به او اطمينان داشته باشد و در ماههاي ابتدايي سال آينده ميلادي بايد شاهد بركناري وي نيز باشيم.
ديگر هيچ كس باقي نمانده است. اكنون جمهوريخواهان نيز در مسير انتخابي سخت قرار گرفتهاند. پايههاي اعتماد و اطمينان در كاخ سفيد فرو ريخته است. ديگر كسي نيست كه بتواند ترامپ را كنترل كند. با افرادي كه ترامپ دور خود گرد آورده است يا خود را نابود ميكند يا امريكا را در چنين شرايطي كار به انتخاب خواهد رسيد. به احتمال بسيار زياد ترامپ در تحقيقات مولر در خصوص دخالت روسيه درانتخابات امريكا به جرايمي متهم شود. در قدم اول مجلس نمايندگاني كه دموكراتها در سال آينده تحويل خواهند گرفت به احتمال زياد به سمت استيضاح ترامپ پيش خواهند رفت و در صورت تصويب استيضاح سناي امريكا بااكثريت جمهوريخواه بايد در اين مورد تصميمگيري كند. بايد ديد جمهوريخواهان قصد دارند ترامپ را بدون هيچگونه سوپاپ اطميناني در كاخ سفيد رها كنند يا اينكه تصميم نهايي را خواهند گرفت و براي نجات خود به رياستجمهوري مايك پنس رضايت خواهند داد تا بار ديگر كاخ سفيد تحت كنترل قرار گيرد.