پيشروي بازار به سمت اصلاح

بازار سهام براي سومين هفته متوالي روند منفي پرشتابي را تجربه كرد و در پايان معاملات اين هفته منتهي به 9 آذرماه، شاخص كل بورس با 11 هزار و 941 واحد كاهش افت 7 درصدي را به ثبت رساند و به رقم 163 هزار و 772 واحد و بازدهي بورس به 2 درصد رسيد. در جريان معاملات هفته گذشته تعداد 5 ميليارد و 956 ميليون انواع اوراق بهادار به ارزش 24 هزار و 275 ميليارد ريال در بيش از 511 هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت كه نسبت به هفته قبل‌تر به ترتيب 38، 38 و 41 درصد كاهش را تجربه كردند. اين نوسانات موجود در بازار سرمايه از دو عامل مهم نرخ ارز و نرخ كالاهاي اساسي جهاني تاثير پذيرفته است. در اين هفته به دليل نزولي بودن اين دو، شاخص بورس نيز روند نزولي را در پيش گرفت. در همين حال دريافت گزارش ماهانه در هفته گذشته توانست تاثير مثبتي بر روند كلي بازار بگذارد و نگراني‌هاي ناشي از تاثير تحريم‌ها توليد و فروش شركت‌هاي صادراتي كنار افت پرشيب قيمت‌هاي جهاني در نفت و محصولات شيميايي سايه خود را بر فضاي معاملات گسترده است. با اين وجود كارشناسان معتقدند سطح كنوني قيمت‌ها پس از اصلاح اخير عملا با متغير‌هاي بنيادي از جمله قيمت‌هاي ارز در سامانه نيما و نرخ‌هاي جهاني تا حدي هماهنگ شده و در صورت ثبات متغير‌ها عملا تداوم افت‌هاي پرشتاب جاري بورس در افق‌هاي كوتاه‌مدت دور از انتظار است.

«خودرويي» و «بانكي» را مي‌توان گروه‌هاي اثرگذار در روزهاي اخير بازار سرمايه شناخت. توليد خودروسازان به صورت قابل توجهي افت داشته است؛ همچنين با وجود اينكه فعالان بورس تهران همچنان در انتظار انتشار خبر نهايي شدن اصلاح نرخ فروش خودرو هستند تا راهي براي داغ كردن معاملات سهام خودرويي و فروش سهام خود پيدا كنند، با اين وجود نمي‌توان واقعيت‌هاي نااميدكننده صنعت خودرو را كتمان كرد. در گروه بانك نيز همچنان فعالان بازار تنها بر عوامل هيجان‌ساز در متغيرهاي مالي‌اي تاكيد دارند كه احتمالا اثر چنداني بر بهبود سودآوري اين گروه ندارد.

شروع منفي هفته

در اولين روز هفته، بازار سرمايه شاهد كاهش 4460واحدي شاخص بود كه به سطح 171252 واحد رسيد. معامله‌گران بورس اوراق بهادار تهران، در اين روز بيش از يك ميليارد و ۷۰۹ ميليون اوراق حق‌تقدم و سهام در قالب ۱۳۱ هزار نوبت معامله و به ارزش ۴۹۶ ميليارد تومان داد و ستد كردند. نمادهاي «فولاد»، «فارس» و «كگل» بيشترين تاثير منفي و نمادهاي «وبملت»، «خساپا» و «خودرو» بيشترين تاثير مثبت را بر شاخص داشتند. در اين روز نيز شاهد بازاري منفي بوديم كه مي‌توان آن را ناشي از نوسانات بازار ارز و قيمت نفت و كاموديتي‌ها و محصولات پتروشيمي دانست. بازار ريسك‌هاي آتي را با بدبيني نگريسته و كاهش خود را ادامه داد. مي‌توان ريسك وارد بر اقتصاد كشور را در اين برهه از زمان به اين صورت نام برد: كاهش نرخ دلار در بازار آزاد و عدم اطمينان از فروش شركت‌هاي پتروشيمي و فلزات اساسي بعد از اعمال تحريم‌ها. اين گونه مي‌توان گفت در اين روز هم شاخص بورس با قيمت‌هاي جهاني همنوا بود.

امتداد روند نزولي

بعد از يك روز تعطيلي در بازار سرمايه، روز دوشنبه بازار سرمايه به روند نزولي خود ادامه داد و يك روز نزولي ديگر را در بازار سرمايه ثبت كرد. شاخص‌كل ‌بورس در اين روز با كاهش ۴۷۸۹ واحدي به ۱۶۶.۴۶۳ واحد رسيد. ارزش كل معاملات امروز بورس تهران در حالي به بيش از ۵۸۳ ميليارد تومان نمايش داده شد كه ناشي از دست به دست شدن بيش از يك ميليارد و ۴۱۱ ميليون سهم و اوراق مالي قابل معامله طي ۱۲۲ هزار و ۸۴۰ نوبت داد و ستد بود. بازار سهام در حالي با غلبه عرضه بر تقاضاي سهام و جاي‌گيري شاخص كل بورس در كانال ۱۶۶ هزار واحدي مواجه شد كه حجم معاملات سهام چندان بالا نبود با اين همه در سهم‌هاي پيشرو بازار از جمله معدني‌ها و پتروشيمي‌ها در حالي صف فروش‌هاي ناپايدار در ميانه بازار امروز شكل گرفت كه در دقايق پاياني معاملات امروز روندي متعادل بر آنها حاكم شد. در اين روز همچنين شاهد عرضه اوليه‌اي شركت «صنايع ماشين‌هاي اداري ايران» در نماد «ماديرا» بوديم كه 10 درصد معاملات را به خود اختصاص داده بود. مي‌توان گفت دليل نزولي بودن شاخص در اين روز مانند روزهاي گذشته نزول قيمت ارز و قيمت كالاهاي اساسي جهاني بود.

سبز شدن كم‌رمق

بعد از گذشت دو روز كه بازار سرمايه شاهد كاهش شديد شاخص بود، در روز سه شنبه 6 آذر بازار شاهد افزايش 737 واحدي شاخص بود كه مي‌توانست فرصتي براي جبران افت قيمت‌ها در روزهاي پيشين باشد. در اين روز بعد از افزايش جزيي شاخص به سطح ۱۶۷۲۰۰ واحدي رسيد و ارزش معاملات در اين روز بالغ بر ۴۳۹ ميليارد تومان شد. نماد‌هاي «فارس»، «پارس» و «فولاد» بيشترين تاثير مثبت و نمادهاي «جم» و «واميد» و «بملت» با افت خود مانع افزايش بيشتر شاخص بورس شدند. طي معاملات در اين روز بخشي از افت شاخص كل جبران شد و بازار قدري آرام گرفت تا تكليف متغيرهاي تاثيرگذار مشخص شود. روند حجم و ارزش معاملات اما دلچسب نبود و همچنان بازار با طيفي از عرضه‌ها دست و پنجه نرم مي‌كرد. بي شك از نقش گزارشات ماهانه نمي‌توان اغماض كرد؛ گزارشاتي كه شايد فراتر از انتظار سرمايه‌گذاران بوده است.

روشن شدن دوباره چراغ قرمز

در روز چهارشنبه باز هم شاهد كاهش شديد شاخص بوديم. شاخص كل بورس با كاهش ۳۴۲۷ واحدي به ۱۶۳,۷۷۲ واحد رسيد. در جريان داد و ستدهاي امروز بازار سرمايه تعداد يك ميليارد و 568 ميليون سهم و حق‌تقدم به‌‌ارزش 457 ميليارد تومان در 132 هزار نوبت مورد داد و ستد قرار گرفت. بيشترين اثر منفي بر افت دماسنج بازار سهام، به نام نمادهاي فولاد مباركه اصفهان، معدني و صنعتي گل گهر و بانك ملت شد و در مقابل نمادهاي معاملاتي فولاد خوزستان، آلومينيوم ايران و صنعتي بهشهر با رشد خود مانع افت بيشتر شاخص بورس شدند. افت قيمت جهاني كالاهاي اساسي را مي‌توان مهم‌ترين عامل فشار بر سهام دانست. با اين حال تخليه هيجان از معاملات بورس تهران نيز سناريوي محتمل ديگري است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. افت قيمت سهام در معاملات امروز به دنبال ريزش قابل توجه قيمت فلزات و همچنين تشديد نگراني در بازار جهاني تا حدود زيادي قابل توجيه است. با اين حال اين موضوع دليلي بر ادامه رفتار دسته‌جمعي سهام در بورس تهران نمي‌شود.