آمانو در پاسخ به «اعتماد»:
وضع تحريم عليه ايران، كار آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نبود
يوكيا آمانو، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي پس از پايان نشست نوبت عصر و پاياني شوراي حكام در جمع خبرنگاران حاضر و به سوال‌هاي آنها پاسخ داد. سوال‌هاي رنگارنگي كه گاه نقطه‌هاي سياه گزارش وي را پررنگ كرده و به عنوان مثال از آقاي مديركل سوال شد كه چه بر سر نكته‌هاي خاكستري گزارش شما آمد؟ و گاه نگاه به آينده داشته و از مقام شماره يك آژانس پرسيده شد كه گزارش «نتيجه‌گيري وسيع‌تر» وي در چه بازه زماني منتشر خواهد شد. يوكيا آمانو در نشست خبري خود با خبرنگاران با تاكيد بر اينكه هنوز نقطه‌هاي خاكستري در پرونده ايران وجود دارد ادعا كرد كه برخي داشته‌هاي اطلاعاتي آژانس در خصوص فعاليت ايران در پارچين با داده‌هاي اطلاعاتي ايران همخواني نداشته است اما به دليل گذر زمان امكان ارزيابي صددرصدي و دقيق در اين خصوص وجود ندارد. وي همچنين تاكيد كرد كه هرچه ايران سريع‌تر عمل به تعهدهاي داده شده در سايه برجام را انجام دهد، پروسه راستي‌آزمايي آژانس هم سريع‌تر انجام خواهد شد. البته آمانو از بيان بازه زماني خاص در اين مورد سرباز زده و به گفتن چند هفته و نه چندماه در برابر اصرار خبرنگاران اكتفا كرد. آمانو كه در بيانيه مقدماتي خود در نشست روز گذشته به نياز مالي آژانس براي اجرايي كردن برنامه جامع اقدام مشترك اشاره كرده بود باز هم تاكيد كرد كه اين نهاد ناظر بين‌المللي براي نظارت بر اجراي برجام به 9 ميليون يورو نياز دارد. آمانو همچنين در پاسخ به سوال بلومبرگ كه آژانس را متهم به تصميم‌هاي سياسي مي‌كرد، پاسخ داد: «ما كاملا يك نهاد فني – تخصصي هستيم و سياست در تصميم‌گيري‌هاي ما نقشي ندارد.» مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي همچنين تاكيد كرد كه بازه زماني مشخصي براي انتشار گزارش «نتيجه‌گيري وسيع‌تر» وجود ندارد و ايران و آژانس بايد به همكاري با هم ادامه دهند تا بر بي اعتمادي‌هاي موجود غلبه كنند.
عادي سازي همكاري‌هاي فني ايران و آژانس از روز اجرا
يوكيا آمانو در ميانه نشست خبري خود به دو سوال خبرنگار «اعتماد» هم پاسخ داد. وي در پاسخ به اين سوال «اعتماد» كه همكاري‌هاي همه‌جانبه و كامل ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كه درنتيجه قطعنامه‌هاي پيشين ممنوع اعلام شده بود و همچنين كمك‌هاي فني آژانس به ايران چه زماني از سر گرفته خواهد شد؟ گفت: از روز اجراي برنامه جامع اقدام مشترك اين همكاري‌ها به شكل كامل و طبق روال عادي ميان آژانس با ساير كشورها از سر گرفته خواهند شد.
خبرنگار «اعتماد» در ادامه سوال كرد:
شما در گزارش خود به صراحت از عدم انحراف در مواد هسته‌اي ايران و مطالعاتي بودن برخي فعاليت‌هاي دومنظوره ايران سخن گفته‌ايد و اكنون سوال افكار عمومي از شما اين است كه چرا ايران تحريم‌هايي را به بهانه ادعاهايي تحمل كرد كه هرگز اثبات نشد؟
ما تحريم‌ها را عليه ايران اعمال نكرديم.
اما اين انتقال پرونده هسته‌اي ايران از شوراي حكام به شوراي امنيت بود كه منجر به تصويب آن قطعنامه‌هاي تحريمي شد.
وضع تحريم‌ها درخواست آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نبود و ما هيچ موضعي در خصوص وضع تحريم‌ها نداشته‌ايم. مساله اينجا بود كه ما به عنوان نهاد ناظر و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي موارد نگراني را مشخص و اعلام كرديم و از ايران خواستيم كه در اين خصوص شفاف‌سازي‌هايي انجام دهد اما ايران براي بازه زماني طولاني مدتي به سوال‌هاي ما پاسخ نداد. ما اين نگراني‌ها را در سال 2003 بيان كرديم. در سال 2009 مجددا نگراني‌ها و سوال‌هاي خود را با تهران در ميان گذاشتيم و من در گزارش سال 2011 هم برآورد بسيار دقيقي در خصوص برنامه هسته‌اي ايران و سوال‌هاي موجود در قالب گزارش فصلي ارايه كردم. من حوزه‌هاي مورد سوال را مطرح كردم و از ايران خواستم كه به آنها پاسخ بدهد. در همان زمان شوراي حكام از ايران و آژانس بين‌المللي خواست كه بر حجم گفت‌وگوهاي فيمابين بيفزايند تا به سوالات پاسخ داده شود. با اين‌همه، زمان بسيار طولاني براي به توافق رسيدن دو طرف گذشت و در نهايت در سال 2014 ما توانستيم به يك توافق دست پيدا كنيم تا چگونه سوال‌ها را حل كرده و مسائل مورد اختلاف را پايان دهيم. اگر سوال اين است كه چرا زودتر به توافق نرسيديم به اين دليل كه همكاري‌هاي كافي ميان ايران و آژانس وجود نداشت. تنها با اجراي كامل نقشه راه بود كه ما توانستيم به بيشترين حد تعامل و همكاري با ايران دست پيدا كنيم. همين همكاري بود كه توانست به ارزيابي نهايي ما در خصوص فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران در حال و گذشته منتهي شود و همين همكاري در قالب نقشه راه بود كه به قطعنامه‌اي منجر شد كه امروز به اين پرونده خاتمه داد.