حسن باقري: نخبه اطلاعاتي در ميدان فرماندهي
عمليات محرم با فرماندهي سردار حسن باقري در سال 1361 انجام شد.حسن باقري كه نام اصلي او حسن افشردي است متولد سال 1332 در تهران بود. وي در اول مهرماه ۱۳۵۹ راهي جبهه جنوب شد و از بدو ورود اقدام به راه‌اندازي واحد اطلاعات رزمي كرد. او خود شخصا بارها جهت دستيابي به اطلاعات از وضعيت دشمن به مواضع يگان‌هاي سپاه سوم ارتش بعث نفوذ مي‌كرد. باقري موسس واحد اطلاعات و عمليات سپاه است. وي از ابتداي ورودش به اهواز در پايگاه منتظران شهادت، به منظور دستيابي به اطلاعات مناسب از موقعيت دشمن، به همراه عناصر اطلاعاتي، به جمع‌آوري نقشه‌ها و پياده كردن وضعيت مناطق عملياتي روي آنها پرداخت. فعاليت‌هاي او در اين زمينه با سازماندهي عناصر اطلاعاتي و برگزاري آموزش مختصري براي آنها، منجر به راه‌اندازي واحد اطلاعات و عمليات در ستاد عمليات جنوب گرديد. اين واحدها پس از گذشت حدود ۳ ماه از شروع جنگ، در تمامي محورهاي جنوب (از آبادان تا دزفول) مستقر شدند. حسن باقري استعداد بالايي در تحليل اطلاعات دشمن و پيش‌بيني حركات احتمالي ارتش عراق در آينده را داشت. از آن جمله پيش‌بيني وي در دي ماه سال ۱۳۵۹ مبني بر حركت نيروهاي ارتش عراق جهت الحاق محور شمال- جنوب منطقه سوسنگرد براي ارتباط جفير و بستان بود كه عراق در كمتر از يك هفته با نصب پل‌هاي نظامي متعدد و تلاش گسترده اين كار را انجام داد. افشردي علاقه زيادي به كادر‌سازي و تربيت نيرو براي فرماندهي داشت. مهدي زين‌الدين از معروف‌ترين پرورش يافتگان اوست كه بعدها به فرماندهي لشكر ۱۷ علي‌ابن‌ابيطالب رسيد. از ديگر پرورش يافتگان باقري، حسينعلي تركي نخستين فرمانده لشكر ۱۷ علي‌ابن‌ابيطالب بود. وي در۶ بهمن ۱۳۶۰ در شوش بر اثر اصابت خمپاره به شهادت رسيد. به عقيده محسن رضايي، فرمانده سپاه ايران در زمان جنگ، موفقيت نيروهاي مسلح ايران با روش توسعه تجربي حاصل شد كه حسن باقري از متخصصان و مبدعان آن بود. اين روش موجب تدوين نظام دفاعي شامل انديشه دفاعي، اصول و قواعد عمليات، دكترين نظامي و اصول و قواعد رزم براي ايران گرديد. باقري بعد از اتمام موفقيت‌آميز عمليات محرم، به عنوان جانشين فرماندهي يگان زميني سپاه منصوب گرديد. كمتر از 4 ماه بعد از عمليات محرم، حسن باقري در بهمن‌ماه ۱۳۶۱ اندكي پيش از آغاز عمليات والفجر مقدماتي مورد اصابت گلوله خمپاره قرار گرفت و به شهادت رسيد. در خاطرات شفاهي غلامعلي رشيد بخشي به گفت‌وگوي او با حسن باقري قبل از عمليات محرم اشاره مي‌كند: «از حسن پرسيدم: وصيت‌نامه نوشتي؟ گفت: بايد دوباره بنويسم. گفتم: در اين عمليات [محرم]باز هم بايد آماده شهيد شدن فرماندهان باشيم، شايد هم خودمان. گفت: من به اين چيز‌ها فكر كرده‌ام. اگر من شهيد شوم، تو هستي و مشكلي به وجود نمي‌آيد. رفتن حسن را نمي‌توانستم تحمل كنم. در مقابل حرفش سكوت و بعد حرف را عوض كردم كه همه‌چيز از ياد برود. عمليات محرم شروع شد و رمز عمليات «يازينب(س)» بود. چه كسي فكر مي‌كرد «يازينب»، آخرين رمزي باشد كه حسن مي‌شنود.»