توضيحات دبير و موسس «جايزه مستقل ادبي واژه» به دنبال انتشار خبر «اعتماد»
برندگانِ «واژه» از صافي داوران متعددي گذشتند
گروه هنر و ادبيات| جوايز ادبي همواره فرصتهايي بودهاند براي معرفي استعدادها به جامعه ادبي و مخاطبان آثار از يك سو و انگيزهآفريني براي خود نويسندگان از سوي ديگر. شكل متداول جوايز در ايران معمولا انتخاب برندگان نهايي (معمولا برندگان اول تا سوم) از ميان كتابها يا تك آثار رسيده به دبيرخانه جوايز است. اين شيوه پيشتر در جوايز متعدد به عنوان الگوي پذيرفته شده در ساختار جايزه در نظر گرفته شده و ملاك عمل قرار گرفته است. به تازگي خبر نتايج يكي از جوايز ادبي كه در «اعتماد» و خبرگزاريهاي مختلف هم منتشر شد، در بخش داستان كوتاه با اين الگوي پيش موجود تفاوتهايي دارد. «جايزه مستقل ادبي واژه» در سه دوره گذشته هم به همين صورت عمل كرده بود اما در اين دوره به دليل رويكرد رسانهاي پررنگتر بيشتر از قبل در كانون توجه قرار گرفت.
اين جايزه كه در سه بخش رمان، مجموعه داستان و داستان كوتاه برگزار ميشود، در بخش داستان كوتاه تنها به انتخاب آثار برگزيده اكتفا نكرده و به بهترينها در رفتار با عناصر داستاني جايزه داده است. شيوهاي كه دبير و موسس جايزه درباره آن اينطور توضيح داد: «سعي ما اين بود كه جايزه مستقل ادبي واژه با شيوهاي نو و كاربردي برگزيدگان خود را بشناسد. تصميم گرفتيم بهترينها را در بخشهاي ديالوگنويسي، تعليق، فضاسازي، خلاقيت، شخصيتپردازي، نثر داستاني (زبان و لحن) و البته داستان برگزيده معرفي كنيم.» مرتضي امينيپور با بيان اينكه «در اين دوره از جايزه، داوران در كنار شركتكنندگان آثار را بررسي و انتخاب كردند» به ايبنا گفت: «در مرحله دوم داوري بخش داستان كوتاه، شركتكنندگان در گروههاي مختلف، زير نظر نويسندگاني چون علي صالحي بافقي، رزيتا بهزادي، ندا كاوسيفر، سينا دادخواه، حسين قسامي، بابك طيبي، طيبه گوهري، مهدي جواهريان و... پس از آموزشهاي لازم در طول يك ماه، به بررسي و انتخاب آثار برتر براي راهيابي به مرحله نهايي پرداختند.» او همچنين اضافه كرد كه «نويسندگان راهيافته به مرحله نهايي، پس از داوري فرصت بازنويسي آثارشان را زيرنظر زهره شعباني، حافظ خياوي، سپيده شاملو و سياوش گلشيري داشتند تا داستانهاي با كيفيت بيشتري در اختيار داور نهايي اين بخش، كيهان خانجاني براي انتخاب برگزيدگان قرار بگيرد. بنابراين اينطور نبود كه همه آثار را تنها يك داور خوانده باشد، بلكه در مراحل قبل از نهايي، نويسندگان مختلفي به داستانها راي دادند.» موسس و دبير جايزه مستقل ادبي واژه هدف از اين شيوه بررسي و داوري آثار را «بازشناسي و تقويت هر عنصر داستاني در آثار نويسندگان و كاربردي كردن رويداد» خواند و گفت: «به اين صورت هم كار كارگاهي، ارزش مازاد اين رويداد شد و هم با گذشتن آثار از صافيهاي مختلف براي رسيدن به مرحله نهايي، داوري شكل دموكراتيكتري پيدا كرد. در خصوص بخشهاي رمان و مجموعه داستان هم امينيپور يادآور شد كه قبل از رسيدن آثار به مرحله نهايي، گروهي 15 نفره كتابها را خواندند و آثار راهيافته به داوري نهايي را انتخاب كردند. او گفت: «اين گروه 15 نفره به دليل اينكه با «واژه» قرارداد 5 ساله دارند، از ذكر نامشان معذوريم. اين گروه 15 نفره مجموعه داستانها و رمانها را خواندند و در نهايت آثار راه يافته به مرحله نهايي به محمد راغب، داور بخش رمان و مهسا محبعلي، داور بخش مجموعه داستان قرار گرفت.»