گروه سياسي
ظهر روز شنبه بود كه منابع مطلع در منطقه اطلاع دادند دستگاه اطلاعاتي ايران به انبوهي از اطلاعات و اسناد راهبردي و حساس اسراييل، ازجمله هزاران سند مربوط به طرح‌ها و تأسيسات اتمي آن رژيم دست يافته است. اين اطلاعات همزمان با انتشار اخباري در خصوص دستگيري برخي شهروندان اسراييلي به جرم جاسوسي، افكار عمومي را متوجه نظيرسازي جالب‌توجهي كرد. سازمان امنيت داخلي (شين بت) و پليس اسراييل 17 روز پيش در بيانيه‌اي فاش كردند كه روي‌مزراحي و الموگ آتياس را، هر دو 24ساله و اهل‌شهر نِشِر در شمال، به‌ظن ارتكاب جرايم امنيتي مرتبط با ايران دستگير كرده‌اند. بازداشت اين افراد اگر مرتبط با پرونده اخير باشد پس از خروج محموله‌هاي اسناد از سرزمين‌هاي اشغالي بوده است. اين منابع اعلام كردند؛ اگرچه عمليات دستيابي به اسناد مذكور چندي پيش انجام شده است، اما حجم بسيار زياد اسناد و ضرورتِ انتقالِ امن همه محموله به داخل كشور، موجب شد تا حصول اطمينان از رسيدن همه آنها به اماكن محافظت‌شده مورد نظر سكوت خبري اعمال شود. منابع مطلع اعلام كردند: فراواني اسناد در حدي است كه صرف بررسي آنها و مشاهده تصاوير و فيلم‌ها، زمان قابل‌توجهي را مصروف خود كرده است. اعتماد اما در گفت‌وگو با ماشاءالله شمس‌الواعظين تلاش كرده تا ابعاد گوناگون اين توفيق اطلاعاتي را حلاجي كرده و از رمزهاي مختلفي كه در بخش‌هاي گوناگون اين اقدام ممكن است وجود داشته باشد، گره‌گشايي كند. شمس‌الواعظين معتقد است، ايران توانسته با اين اقدام موازنه تازه‌اي در حوزه‌هاي رهبردي و اطلاعاتي در منطقه شكل دهد كه اين موازنه در حوزه‌هاي اقتصادي، امنيتي، راهبردي و... تحولات تازه‌اي ايجاد مي‌كند.
خبر دسترسي ايران به هسته اطلاعاتي و راهبردي اسراييل، بازخوردهاي بسياري از فضاي منطقه‌اي و بين‌المللی، حتي رسانه‌هاي داخلي اسراييل داشته است. تا چه اندازه اين داده‌هاي اطلاعاتي مي‌تواند دايره نفوذ ايران در منطقه را گسترش داده و به حفظ امنيت كشور كمك كند؟
اين موضوع براي من از 3 زاويه قابل تحليل است. نخست اينكه اين دستاورد، موازنه منفي كه به سود اسراييل در بخش نفوذ و حوزه استحفاظي ايران طي سال‌هاي مختلف وجود داشت را مي‌شكند. اين نفوذ طي سال‌ها، آسيب‌هاي جدي به امنيت ملي كشورمان وارد ساخت. يكي از آخرين نمونه‌هاي اين آسيب‌ها در جريان ترور اسماعيل هنيه در تهران ظهور و بروز پيدا كرد. البته بايد توجه داشت، بخش‌هاي زيادي از نفوذ اطلاعاتي اسراييل با تكيه بر عوامل خيانتكار داخلي مانند مجاهدين خلق، سلطنت طلب‌ها و... شكل مي‌گرفت. اين نفوذ، نوع خاصي از عدم موازنه ايجاد كرده بود. به نظر مي‌رسد، پس از ترور شهيد فخري‌زاده، ايران تلاش كرد اين موازنه را با هدف بازدارندگي به نفع خود برقرار سازد. در واقع ايران رويكرد جديدي مبتني بر «تهديد در مقابل تهديد»، «نفوذ در برابر نفوذ»، «نفوذ در حوزه استحفاظي حريف»، « نفوذ متقابل» و نهايتا «آسيب در برابر آسيب» شكل داد و آن را عملي ساخت. تا زماني كه اين موازنه برقرار است، ايران هم حق دارد، دامنه نفوذ خود را گسترده کند. به نظرم ايران در اين زمينه توفيق‌هاي بسيار خوب و ارزشمندي كسب كرده است.
شكل‌دهي به اين توفيق امنيتي از سوي ايران و شكل‌دهي به نوع خاصي از موازنه اطلاعاتي در جامعه اسراييل كه يك جامعه بسته و محدود است، بسيار دشوار است. ايران اين دستاورد را چگونه شكل داده است؟
من درخصوص جامعه اسراييل، كارهاي تحقيقاتي بسيار فراگيري صورت داده‌ام. جامعه اسراييل در عين انسجام ظاهري و ضوابط مشخص، جامعه ناهمگوني است. به دليل تضاد منافعي كه در طبقات گوناگون جامعه اسراييل وجود دارد، شكاف‌هاي عميقي مشاهده مي‌شود. وجود اشكنازي‌ها، يهوديان شرقي، يهوديان غربي، سياهپوستان آفريقايي و سياهان اتيوپيايي كه به زور راهي اسراييل شده‌اند، همگي مزيت‌هايي را براي نيروي اطلاعاتي خواهان نفوذ در سيستم دروني اسراييل ايجاد كرده است. ايران از اين موقعيت و مزيت جامعه اسراييل و شكاف‌هاي آن استفاده كرد و وارد سيستم شد. اساسا شكاف يعني نفوذ. در واقع ايران در حال پايان دادن به دهه‌ها عدم موازنه اطلاعاتي است. موضوع مهم و كليدي آن است كه اين موازنه در مراكز حساس در حال به هم خوردن است. درخصوص رآكتورهاي دايمونا، سيستم‌هاي پدافندي اسراييل، ساختارهاي دفاعي اسراييل و... نفوذ ايران در حال گسترش است. در واقع ايران نفوذ خود را در حوزه‌اي از اتمسفر اسراييل گسترش مي‌دهد كه بسيار حفاظت شده است. به اين دليل است كه مي‌گويم این دستاورد ارزش بسياري دارد، چون ذيل حفاظت شده‌ترين بخش‌هاي سيستم اسراييل ايجاد شده است.
انتشار اين دستاورد در فضاي رسانه‌اي اسراييلي و حتي كشورهاي غربي با شدت قابل توجهي در حال گسترش است. آيا معناي خاصي از اين فضاسازي رسانه‌اي مي‌توان برداشت كرد؟ چرا اسراييل تا اين اندازه درباره اين شكست اطلاعاتي خود صحبت مي‌كند؟
طي سال‌هاي اخير، اسراييل در حال بزرگنمايي بيش از حد تهديد ايران است. بدون ترديد از اين پروپاگاندا هدفي دارد. ممكن است هدف اصلي اسراييل حمله نظامي، تهاجم هوايي، متحد كردن غربي‌ها و ترساندن نيروهاي منطقه‌اي مانند عرب‌ها، حتي متحدان ايران و... باشد. نبايد فراموش كرد در سال‌هاي پاياني عمر حكومت صدام حسين، غربي‌ها و اسراييل در بيان توانايي‌هاي عراق بسيار اغراق مي‌كردند. به عنوان يك تحليلگر و با نگاهي بدبينانه نگرانم كه اسراييل يك چنين هدفي را درخصوص ايران هم دنبال كند. در واقع مايلم اين توصيه را به مقامات ايران داشته باشم كه همگي مراقب باشيم كه اسير پروپاگانداي اسراييل نشويم. البته حد طبيعي قدرت ايران روشن است و مشخص است كه ايران توانسته موازنه منفي اطلاعاتي قبلي را تغيير بدهد، اما بايد مراقب باشيم اسراييل تك ايران را بدل به پاتك رسانه‌اي نكند. البته نفوذ اطلاعاتي موضوعي است كه اغلب كشورها نسبت به آن اقدام مي‌كنند. حتي متحدان هم دست به يك چنين اقداماتي مي‌زنند. همين اواخر خبر نفوذ اسراييل در سيستم‌هاي دفاعي امريكا باعث دستگيري چند نفر شد. از اين ديد هم بايد مراقب باشيم. نبايد فراموش كرد كه با حريف بي‌رحمي روبه‌رو هستيم. ببينيد در نوار غزه چه مي‌كند؟ اگر در افسانه‌ها هم مي‌آمد كه يك رژيم با همراهي ابرقدرت دوران، در عرض 18 ماه 126 هزار نفر مظلوم بي‌دفاع غير نظامي را زخمي كند و 55 هزار نفر را از دم تيغ بگذراند، باور كردني نبود. اما اين اتفاق در قرن21 در غزه در حال وقوع است. بايد مراقب حريفي كه هيچ مرزي در بروز رفتارهاي غيرانساني ندارد، باشيم. اولين گام اسراييل در تهاجماتش ويران‌سازي و ارعاب است تا در بدنه اجتماعي كشورها شوك وارد سازد. در سال 82 ميلادي در بيروت، دير ياسين، صبرا و شتيلا و... يك چنين رفتاري را در پيش گرفته است.
اين توافق چه شرايطي را در سطح منطقه ايجاد مي‌كند؟ به هر حال برتري اطلاعاتي زمينه‌ساز شكل‌دهي و نوعي هژمون منطقه‌اي هم مي‌تواند باشد. شما اين روند را چطور مي‌بينيد؟
بين نگاه بدبينانه و خوشبينانه يك نگاه واقع‌بينانه هم مي‌توان داشت. ايران رقباي بسياري در خاورميانه دارد. از عربستان سعودي كه امروز روابط خوبي با آن برقرار شده تا تركيه، امارات و... كشورهاي مختلفي رقيب ايران هستند. ورود به مرزهاي زيرساختي امنيت يك سامانه و سيستم، فراتر از روابط عادي بين كشورهاست. وقتي رابطه با كشوري از حالت عادي خارج شده و حالت سخت به خود مي‌گيرد و به مرحله رويارويي مي‌رسد، بايد حساسيت‌هاي بيشتري به خرج داد. ايران در حوزه امنيت ملي خود بايد مراقبت ويژه‌اي داشته باشد. به دلايل گوناگون ايران بخش‌هاي آسيب‌پذير زيادي دارد. ايران بايد موازنه مدنظر خود را با نگاه به توانمندي‌هاي حريف ساماندهي كند. ضمن اينكه ايران در ارتباط با مسائل حوزه امنيت خارجي، اشراف اطلاعاتي بالايي دارد. توصيه‌اي در همين چارچوب بايد داشته باشيم و آن اينكه با توجه به چالش‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي كه ايران دچار آن شده، نگاه اطلاعاتي و امنيتي ايران بايد از درون به بيرون منتقل شود. يعني نبايد نيروهاي داخلي و مردم خودمان را اذيت كنيم. تمركز و توجه مسوولان بايد در حوزه استحكام بخشيدن به حوزه امنيت خارجي باشد. اگر نگاه به درون معطوف به تقليل و كاهش چالش‌هاي بيروني باشد، ايرادي ندارد. اما اينكه نيروهاي داخلي به دليل برخي كج‌سليقگي‌ها در معرض چالش‌هاي امنيتي قرار بگيرند، بسيار خطرناك است. مي‌تواند همبستگي و وحدت ملي، انسجام اجتماعي و... ايران را تضعيف کند و نقاط آسيب‌پذير ايران را افزايش بدهد. بخش زيادي از نيروهايي كه طرد مي‌شوند، نيروهاي مستعد براي شكار نيروهاي اطلاعاتي و امنيتي خارجي هستند. اين رويكرد می‌تواند بسيار خطرناك باشد.
وقتي صحبت از دستاوردهاي امنيتي و اطلاعاتي مي‌شود تصوراتی وجود دارد كه اين دستاوردها فقط در حوزه نظامي و امنيتي كاربرد دارند. اما وقتي اين مقوله با دقت بيشتري بررسي مي‌شود، مشخص مي‌شود كه حتي براي دستاوردهاي اقتصادي و تحقق روند توسعه نياز به تفوق در حوزه اطلاعاتي و امنيتي است. با اين پيش‌فرض دستاورد اخير اطلاعاتي ايران را چگونه مي‌توان تحليل كرد؟
به نكته هوشمندانه‌اي اشاره كرديد. بر اين باورم كه فشار اخير ايالات متحده و اسراييل در ارتباط با غني‌سازي ايران، فراتر از موضوع غني‌سازي صرف است. موضوع غني‌سازي بحث درباره غني‌سازي 3.6 يا 20 درصد و 60درصد و... است. اما ايران دستاوردهاي بسياري در زمينه‌هاي دانش‌بنيان‌ها و مسائل علمي پيشرفته داشته است. اين روند در مورد صنايع‌هاي تكنولوژي هم به همين شكل است. ايران در حوزه سدسازي، صنايع نظامي و پهپادي، تكنولوژي‌هاي پيشرفته معطوف به هوش مصنوعي و... گام‌هاي بلندي برداشته است. با اطلاع اين مسائل را مطرح مي‌كنم. توفيق‌هاي ايران، مورد رصد رقبا و حريفان ايران است. آنها نگراني‌هاي بسياري از دستاوردهاي ايران دارند. فشاري كه به صنعت اتمي ايران وارد مي‌شود، در واقع فشار به همه بخش‌هاي علمي و فناورانه است، اما به دليل اينكه مساله اتمي حساسيت‌هاي ويژه‌اي دارد به عنوان سيبل فشارها مطرح شده است. امريكا نمي‌تواند بگويد كه ايران بايد تشكيلات دانش‌بنيان خود را متوقف كند و ما نگران اين دستاوردها هستيم، بنابراين از دانش هسته‌اي ايران صحبت مي‌كند. توجه داشته باشيد كه در رابطه با چين نگراني‌هاي علمي خود را مطرح مي‌كنند اما در مورد ايران نه. چرا از حضور دانشجويان چيني در حوزه‌هاي حساس علمي جلوگيري مي‌كنند؟ چون چين از مرحله گريز علمي و فناورانه عبور كرده و امريكا رو در رو درباره اين كشور و توانايي‌هاي علمي و فناورانه آن صحبت مي‌كند. اما چون ايران هنوز در مراحل مياني اين چرخه علمي قرار دارد از بيان ظرفيت‌هاي فزاينده ايران خودداري مي‌كند. ايران پس از دستاوردهاي اخير در حوزه اطلاعاتي و امنيتي بايد تور حفاظتي دانشمندان و عالمان علوم راهبردي خود را افزايش بدهد. ضمن اينكه بايد مراقب درز اطلاعاتي در بخش‌هاي غيرنظامي هم باشيم. اينها موضوعاتي هستند كه بايد ذيل مسائل مرتبط با امنيت ملي به آنها نگريسته شود. حريف ايران زخم بزرگي خورده و مي‌خواهد پاسخي درخور بدهد. ايران اما بايد با نهايت دقت از داشته‌ها و ظرفيت‌هاي علمي، نظامي، راهبردي و امنيتي خود حفاظت كند تا موازنه‌اي به نفع ايران در حوزه اطلاعاتي و امنيتي شكل بگيرد.
وزير اطلاعات:
اسناد هسته‌اي اسراييل به‌زودي منتشر مي‌شود
وزير اطلاعات با اشاره به دستيابي ايران به اطلاعات راهبردي اسراييل گفت: به‌قدري كه اسناد مهم است، شيوه انتقال آن نيز مهم است، طبيعتا شيوه‌هاي انتقال محفوظ خواهد ماند و به اين زودي‌ها منتشر نمي‌شود ولي اسناد به‌زودي منتشر خواهد شد.
سيد اسماعيل خطيب طي سخناني درباره دستيابي جمهوري اسلامي ايران به اطلاعات و اسناد راهبردي رژيم صهيونيستي كه خبر آن ديروز، شنبه، منتشر شد، بيان كرد: عمليات گسترده همه‌جانبه و پيچيده‌اي برنامه‌ريزي كرديم كه ابتدا با شروع نفوذ، جذب منابع، دسترسي به منابع و افزايش دسترسي‌ها بود و اين امكان به وجود آمد كه امروز به‌لطف الهي، شاهد اين گنجينه مهم هستيم.
خطيب در پاسخ به اين سوال كه «آيا غير از اسناد هسته‌اي اسناد ديگري هم هست؟»، گفت: اسناد كامل هسته‌اي به دست آمده و منتقل شده و اسناد ديگري درباره ارتباط با امريكا، اروپا و كشورهاي ديگر و اسناد اطلاعاتي كه موجب قدرتمندي آفندي كشور مي‌شود در اين اسناد موجود است.
وي خاطرنشان كرد: به‌قدري كه اسناد مهم است، شيوه انتقال آن نيز مهم است و ما شيوه‌هاي انتقال و اين اسناد را حفاظت مي‌كنيم و همچنان كه در اعلام زمان بُرد تا اين اسناد با امنيت كامل به كشور بيايد، طبيعتا شيوه‌هاي انتقال نيز محفوظ خواهد ماند و به اين زودي‌ها منتشر نمي‌شود، ولي اسناد به‌زودي منتشر خواهد شد.