«بمو» به روايتي ديگر
گروه اجتماعي
پارك ملي بمو كجاست و چرا مهم است؟ اگر اين سوال را از يك كارشناس كاربلد حوزه محيط زيست بپرسيد، مي‌تواند ساعت‌ها براي تان از «بمو» و ويژگي‌هايش بگويد. از اينكه اين پارك ملي چه نقشي در حفظ تنوع زيستي حيات وحش در ايران دارد. از اينكه به لحاظ جغرافيايي داراي چه مختصاتي است و چرا بايد آن را با چنگ و دندان در برابر تخريبگران حفظ كرد. اما براي آنها كه ممكن است بار اول‌شان باشد نام «بمو» را شنيده يا خوانده‌اند بايد خيلي خلاصه از ويژگي‌هاي اين پارك ملي بگوييم.
پارك ملي بمو در 20 كيلومتري شمال شهر شيراز در مجاورت جاده شيراز- مرودشت واقع شده است. منطقه بمو در سال ١٣۴١ با وسعتي بيش از 100 هزار هكتار به عنوان منطقه ممنوعه تعيين شد اما ديري نپاييد كه از وسعت رويايي اين پارك كاسته شود چنان كه توسعه شهرنشيني موجب شد تا در سال 1346 بمو به عنوان منطقه حفاظت شده تعيين شود اما با مساحتي در حدود 50 هزار هكتار. در سال 49 بمو از منطقه حفاظت شده به پارك ملي ارتقا يافت.
به گزارش پايگاه ميراث فرهنگي و گردشگري فارس، وسعت اين پارك باز هم تقليل يافته و تا سال ١٣٧١ در حدود ۴٠ هزار هكتار بوده كه شامل ٣ رشته كوه است كه به موازات يكديگر قرار داشته و از شرق به غرب، امتداد دارند. در ميان اين رشته كوه‌ها، دشت‌هاي باريكي قرار دارند كه در يكي از آنها با وجود وسعت كم، جمعيت قابل توجهي از آهو ديده مي‌شود. در تپه ماهورهاي وسيع و گسترده، در حد فاصل دشت و كوه، قوچ و ميش فراواني زندگي مي‌كنند.
همچنين پرتگاه‌هاي دامنه جنوبي كوه بمو و ديگر مناطق صخره‌اي پارك، زيستگاه مناسبي براي بز و پازن است.
گل‌هاي اشك يا لاله‌هاي واژگون و گلسنگ‌هاي صخره چسب زرد و پامچال از زيباترين گل‌هايي هستند كه زودتر از همه گل‌ها در اين منطقه خبر از آمدن بهار مي‌دهند. همچنين شقايق شيراز از ديگر گل‌هاي اين پارك است. پستانداران وحشي اين پارك جز آهو، قوچ و ميش، بز و پازن كه به آنها اشاره شد شامل: پلنگ، كفتار، روباه، گرگ، گربه وحشي، تشي (جوجه تيغي) است و پرندگاني چون هما، دال، عقاب طلايي، تيهو، كبك وكوكر سينه سياه از گونه‌هاي بومي و شاهين و بالابان از پرندگان و گونه‌هاي مهاجر زمستان گذر و گنجشك خاكي، چكچك ابلق جنوبي و بادخورك كوچك از گونه‌هايي هستند كه تابستان‌ها مهمان اين پارك به شمار مي‌روند. اين پارك ملي داراي ۱۱۲ گونه جانوري، ۶۹ گونه پرنده و ۲۱ گونه پستاندار، ۱۹ گونه خزنده و ۳ گونه دوزيست و همچنين گونه‌هاي مختلف گياهي است. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، كوه بمو ادامه ارتفاعات سلسله جبال زاگرس است؛ منطقه‌اي كوهستاني و تپه ماهوري كه از شهر شيراز به خوبي ديده مي‌شود كه در آن ۳ رشته كوه از شرق به غرب امتداد دارد.
بلندترين قله آن كل اسد با ارتفاع 2هزار و700 متر و پايين‌ترين ارتفاع آن هزار و 550 متر است. اين رشته كوه در مشرق به ارتفاعات خرمن كوه و در جنوب با درياچه بختگان مرتبط است. رشته كوه بمو، دشت شيراز را از دشت مرودشت جدا مي‌كند. گردنه‌هاي آب باريك و باجگاه در مسير راه شيراز - اصفهان در جانب شمال‌غربي رشته كوه قرار دارد. اما بمو تنها منطقه مهم استان فارس در عرصه محيط زيست به شمار نمي‌رود. استان فارس با ۱۲ ميليون و ۲۰۰ هزار هكتار مساحت بيش از 7 درصد مساحت كل كشور را تشكيل مي‌دهد و ۲ ميليون و ۵۰۰ هزار هكتار از مناطق حفاظت شده كشور شامل مناطق چهارگانه و مناطق شكار ممنوع در اين استان قرار دارد. محمدي با بيان اينكه فارس رتبه سوم كشور را از نظر وسعت مناطق حفاظت شده پس از يزد و سمنان به خود اختصاص داده است، افزود: در اين استان سه پارك ملي، يك پايگاه حيات وحش، هفت منطقه حفاظت شده و ۲۰ منطقه شكار ممنوع وجود دارد. وجود چنين پتانسيلي بار ديگر اين پرسش را پيش روي دلسوزان محيط زيست قرار مي‌دهد كه آيا به اندازه كافي اين مزيت‌هاي طبيعي خوب درك شده‌اند؟ آيا نبايد در مدل توسعه مناطقي چون استان فارس به نفع حفظ تنوع زيستي و ايجاد اقتصاد سازگار با طبيعت اقدام كنيم؟ پارك ملي بمو تنها يكي از مكان‌هايي است كه نياز دارد تا ما در عرصه حاكميتي و مردمي به آن نگاهي دوباره بيندازيم، زيبايي‌هايش را درك كنيم و براي حفظ آن بكوشيم؛ حفاظتي كه مي‌تواند همراه با تامين معيشت جامعه محلي از طريق صنعت پايدار گردشگري طبيعت باشد.