ايجاد اشتغال در حوزه گردشگري از حرف تا عمل
گروه اجتماعي| شنبه‌اي كه گذشت، نخستين تفاهمنامه همكاري بين وزارت كار و سازمان ميراث‌فرهنگي با محوريت تربيت راهنمايان گردشگري و بازاريابان حرفه‌اي به امضاي علي‌اصغر مونسان و علي ربيعي رسيد. اين اتفاق در حالي افتاد كه اين روزها فعالان اين حوزه از بيكاري كاركنان آژانس‌ها و راهنمايان گردشگري خبر مي‌دهند. تورهاي ورودي يكي پس از ديگري لغو مي‌شوند و دفاتر خدمات مسافرتي در ماه‌هاي اخير خبر از تعديل نيرو مي‌دهند. راهنمايان گردشگري صاحب يكي از كليدي‌ترين مشاغل در حوزه گردشگري هستند، كساني كه قرار است با امضاي اين تفاهمنامه بر تعدادشان افزوده شود. حدود 10 هزار راهنماي گردشگري در كشور از سازمان ميراث فرهنگي كارت دريافت كرده‌اند و 3 هزار نفر آنها به طور مستمر در اين حوزه فعاليت دارند و نزديك به 7 سال است كه موضوع بيمه آنها پشت درهاي بسته دولت و مجلس مانده است، هر چند اخيرا اتفاقات مثبتي براي به نتيجه رسيدن تلاش‌هاي كانون راهنمايان گردشگري در موضوع بيمه راهنمايان افتاده است، اما هنوز اين طرح در كميسيون‌هاي مجلس به تصويب نرسيده است. اين در حالي است كه علي ربيعي در مورد طرح كاج و تفاهمنامه‌اي كه با سازمان ميراث فرهنگي امضا شد اعلام كرد افرادي كه در اين طرح جذب دفاتر خدمات مسافرتي مي‌شوند، بيمه خواهند شد. اويس كياني، رييس هيات‌مديره كانون راهنمايان گردشگري در خصوص اين تفاهمنامه و نتايج و تبعاتي كه مي‌تواند در اين حوزه داشته باشد به «اعتماد»مي‌گويد: «طرح شايد قابل قبول باشد، اما شيوه اجراي آن بايد شفاف شود. مشوق‌هايي كه در اين تفاهمنامه به آنها اشاره شده بهتر است ابتدا براي راهنمايان آموزش ديده‌اي كه در حال حاضر كارت فعاليت دارند، در نظر گرفته شود، در غير اين صورت محكوم به شكست است. در متن خبر آمده اين افراد مي‌توانند پس از مدتي تبديل به راهنماي گردشگري شوند، آيا براي 3 هزار نفري كه در اين حوزه فعال هستند اقدامي در جهت حمايت و بهبود شرايط شغلي‌شان انجام شده است كه باز هم ايجاد تقاضا مي‌كنيم؟ آيا اين افراد آموزش‌هاي تخصصي در اين زمينه مي‌بينند؟ چقدر نيازهاي بخش گردشگري در اين طرح ديده شده است؟ آيا اين افراد مي‌توانند كمبود راهنماي چيني زبان را كه يكي از مشكلات ما در حوزه گردشگري است جبران كنند؟ در حال حاضر گردشگران چيني با راهنمايان خودشان به ايران مي‌آيند، ما راهنماي چيني زبان براي 80 هزار چيني كه وارد كشور مي‌شوند به اندازه كافي نداريم. در حال حاضر نياز جدي در زمينه راهنماي چيني زبان داريم. اگر در زمينه جذب توريست چيني اقداماتي انجام شود، مي‌توانيم با جذب گردشگران چيني آمار ورود گردشگران اين كشور را از 80 هزار نفر به 800 هزار نفر در سال برسانيم. همين خلأ بزرگ باعث شده چيني‌ها در تهران آژانس تاسيس كنند و تورهاي چيني برگزار كنند و حتي راهنما تربيت كنند. هستند آژانس‌هايي كه صرفا براي چيني‌ها در ايران تور برگزار مي‌كنند و سالانه 1000 گردشگر چيني از طريق برخي از اين آژانس‌ها وارد كشور مي‌شود.»كياني كه سال‌ها به عنوان راهنماي گردشگري در اين حوزه فعاليت كرده، مي‌گويد: «ما در جلسه‌اي كه با معاونت گردشگري در اين رابطه داشتيم، چالش‌ها و مشكلاتي كه به تبع اجراي اين طرح ايجاد مي‌شود را مطرح كرده‌ايم و مخالفت خودمان را با كوتاه شدن دوره‌هاي آموزشي اعلام كرديم. اين نگاهي كه سازمان به موضوع دارد تا حدودي درست است، اينكه كسي كه در رشته‌هاي مرتبط پزشكي تحصيل‌كرده در حوزه گردشگري سلامت مشغول به كار شود، كسي كه تربيت‌بدني خوانده راهنماي گردشگري ورزشي شود و... اما بايد اين را در نظر گرفت كه چقدر توانايي اين افراد از نظر روحي و رواني و فني در نظر گرفته مي‌شود؟ به نظر مي‌رسد بهتر است با طمانينه بيشتري در اين طرح پيش برويم و همه ابعاد را در نظر بگيريم. طرح كاج هنوز پخته نيست، سازمان ميراث فرهنگي بايد اين موارد را كاملا شفاف اعلام كند، اگر اين اتفاق نيفتد، مشكلاتي در آينده خواهيم داشت.»
در طرحي كه وزارت كار و ميراث فرهنگي براي اجراي آن به تفاهم رسيدند، قرار بر اين است كه وزارت كار بخشي از مبلغ بيمه افراد را تقبل كند، به اين شكل كه از 27 درصد حق بيمه 20 درصد آن توسط وزارت كار پرداخت مي‌شود و 7 درصد توسط فرد و به اين ترتيب طبيعي است كه دفاتر خدمات مسافرتي از اين طرح استقبال كنند، اما سرنوشت شغلي اين افراد با وضعيت فعلي بازار گردشگري در كشور نامعلوم و نگران‌كننده است.
طرح شايد قابل قبول باشد، اما شيوه اجراي آن بايد شفاف شود. مشوق‌هايي كه در اين تفاهمنامه به آنها اشاره شده بهتر است ابتدا براي راهنمايان آموزش ديده‌اي كه در حال حاضر كارت فعاليت دارند، در نظر گرفته شود، در غير اين صورت محكوم به شكست است.