فرصت بزرگ بخش خصوصي
رضا پديدار
ايجاد بورس نفتي در شرايط كنوني گزينه مناسبي براي فروش نفت و همچنين يك فرصت براي بخش خصوصي است. بخش خصوصي بهتر مي‌تواند از پس تحريم‌ها بربيايد، مگر اينكه محدويت‌هايي چون عدم صدور نفت از بنادر ايراني و مواردي از اين قبيل براي آنها ايجاد شود.
بورس انرژي و نفت در سال‌هاي ابتدايي شروع تحريم‌ها در جزيره كيش استارت خورده بود كه اتفاقا به خاطر ثبت در منطقه آزاد مي‌توانست خوب عمل كند ولي در ادامه، شركت ملي نفت ايران قيمت ثابتي را براي فروش تعيين و اعلام كرد كه اگر كسي براي قيمت‌هاي بالاتر متقاضي باشد به آنها مي‌فروشيم و در غير اين صورت فروشي نخواهيم داشت. اين در شرايط بود كه شركت نفت هم معمولا قيمت را در سطحي بالاتر از قيمت منطقه تعيين مي‌كردند. مثلا وقتي قيمت اعلامي از سوي آنها 50 دلار بود تحت هيچ شرايطي براي قيمت 49 دلار عرضه‌اي نداشتند و فقط براي 51 دلار فروش داشتند.
طبق گفته‌هاي معاون اول محترم رييس‌جمهور با انتقال نفت به بازار بورس، قانون بورس بر دادو ستدها حاكم خواهد بود، به اين صورت كه شركتي در بورس خريد و فروش مي‌كند كه ضمانت داشته باشد و با ارايه اين ضمانتنامه در بورس مي‌تواند نفت را دريافت كند و طي 48 ساعت مبلغ آن را به حساب عرضه‌كننده واريز كند.
دراين طرح شركت ملي نفت ايران نفت را توليد مي‌كند و در مخازن خود در مرزهاي صادراتي مي‌فروشد و براساس قيمت پايه عرضه مي‌شوند، از اين طرف شركت‌ها تعيين صلاحيت مي‌شوند و با ارايه ضمانتنامه‌هاي خود در بورس جهت خريد اقدام مي‌كنند. پس از قيمت‌گذاري در صورت برنده شدن قيمت آن را به فروشنده مي‌دهند و كالا را دريافت مي‌كنند.
بخش خصوصي قابليت اجرايي شدن اين برنامه را دارد و در فروش نفت و راه‌هاي فروش آن تبحر دارد. مكانيسم بورس با تعيين صلاحيتي كه انجام داده مي‌شود و ضمانتنامه‌هايي كه ارايه مي‌شوند نيز مي‌تواند تضميني براي اين ادعا باشد.
نايب‌رييس كميسيون انرژي اتاق ايران