درباره بورس نفت
حسن خسروجردي
معاون اول محترم رييس‌جمهور در راستاي ايجاد شفافيت، پيشنهاد تشكيل بورس نفتي را داده است. اين ايده ماهيت خوبي دارد اما به شرطي مي‌تواند قابل اجرا باشد كه ساير كشورها و از جمله كشورهاي همسايه نيز به اين روش روي آورند. اگر حداقل كشورهاي هم‌مرز نيز نفت خود را به بورس نفتي ايران بياورند و بتوانند قيمت‌ها را با بقيه هماهنگ كنند وضعيت بهتر خواهد بود. اگر قرار باشد كه به خاطر فروش نفت در شرايط كنوني، قيمت‌ها را پايين بياورند و اين قيمت را رسمي كنند ساير برنامه‌ها نيز به هم خواهد ريخت. بايد به بخش خصوصي اعتماد كرد و ميدان داد. كنسرسيومي كه ما قبلا در اين رابطه ترتيب داده بوديم متاسفانه از سمت دولت دهم تامين نشد و همين سبب بي‌نتيجه ماندن آن شد. حضور نفت در بورس هم مانند فرآورده‌هاي ديگر است، اينكه شما فلان روز به حجمي مشخص خريد كرده‌ايد و زماني مثلا سه‌روزه براي تسويه آن داريد فعالان را به نحوي ديگر با مشكل مواجه مي‌كند. بايد يك اعتبارسنجي براي شركت‌ها صورت بگيرد و ملاكي را براي اين ارزيابي‌ها معرفي كنند. شركتي كه براي محموله خود به 50 ميليون دلار نقد نياز دارد، ممكن است در دارايي‌هاي خود 100ميليارد تومان داشته باشد و از اين بابت براي تامين مشكلي نخواهد داشت. بخش خصوصي مي‌تواند متولي خوبي براي فروش نفت باشد ولي در اين رابطه صرف اينكه متولي فروش نفت شوند، كفايت نمي‌كند. در زمينه اعتماد به بخش خصوصي مي‌توان مرز محكمي را براي پذيرش اين افراد تعيين كنند، در اين حالت اگر هم مشكلي پيش بيايد از طريق مصادره كردن اموال مي‌توان مسائل را پيگيري كرد. مشكل اينجاست كه اگر حتي به واسطه تحريم‌ها و با مسائلي از اين قبيل مشكلي براي فعالان اين بخش به وجود بيايد دولت به هيچ عنوان پشتيباني نخواهد كرد. توافق براي فروش نفت در بورس مسائل پيرامون خود را دارد، گاهي در ادوار گذشته اين امكان وجود داشت كه نفت را با قيمتي پايين‌تر از قيمت توافقي بفروشند و مبلغ تخفيفي نيز براي اين كاهش تعيين كنند، از اين نظر بورس ارزي مخالفاني نيز خواهد داشت، چراكه قرار نبوده مبلغ تخفيف‌ها را آشكار كرده و علني كنيم. از طرفي قيمت‌ها در مناطق مختلف متفاوت است و اگر قرار باشد نفت را به منطقه‌اي كه قيمت در آن گران‌تر است با قيمتي بالا بفروشند چه تحليلي براي فروش ارزان‌تر آن در مثلا چين مي‌توانند ارايه دهند؟ اگر كشورهاي همسايه نيز ورود كرده و بورس نفتي قوي را ايجاد كنند اين روش تاثيرگذار خواهد بود.
رييس اتحاديه صادركنندگان فرآورده‌هاي نفتي