حاشيه‌هاي اولين روز جشنواره فيلم فجر
سينما با طعم اعتراض
ندا آل‌طيب
دومين روز جشنواره فيلم فجر نيز با حاشيه‌هاي مختلفي همراه بود؛ از اعتراض برخي فيلمسازان تا مشكلات اهالي رسانه در پرديس سينمايي ملت.
روز جمعه 13 بهمن ماه به نوعي روز اعتراض بود اما نوع اين اعتراض‌ها و منشا و دليل هر يك از آنها متفاوت بود. منيژه حكمت يكي از چهره‌هاي معترض اين روز بود. دومين نوبت نمايش فيلم‌ها در پرديس سينمايي ملت كه امسال به عنوان سالن ميزبان اهالي رسانه تعريف شده است، به نمايش فيلم «جاده قديم» اختصاص داشت؛ فيلمي كه بعد از سال‌ها دوري منيژه حكمت از عرصه فيلمسازي، به عنوان چهارمين ساخته بلند سينمايي او تلقي مي‌شود.
طبق رسم چند سال اخير در آغاز مراسم استقبال از گروه سازنده فيلم‌ها در سينماي رسانه‌ها برگزار مي‌شود و گروه سازنده «جاده قديم» نيز با لباس‌هايي يكدست مشكي در اين مراسم شركت كردند.
اما موضوع مهم‌تر، سخناني بود كه حكمت در نشست خبري فيلمش بر زبان آورد. اين نشست‌ها به منظور ايجاد فضايي براي پرسش و پاسخ برگزار مي‌شود ولي گاهي هم اتفاق مي‌افتد كه علاوه بر پرسش‌هايي كه درباره وجوه گوناگون فيلم مطرح مي‌شود، موضوعاتي كلان‌تر هم بيان و فرصتي فراهم مي‌شود تا گروه سازنده بخشي از دغدغه‌هاي خود را با نمايندگان رسانه‌ها در ميان بگذارند.
نشست روز جمعه فيلم «جاده قديم» نيز چنين نشستي بود. منيژه حكمت فرصت را غنيمت شمرد و در اين نشست دغدغه‌هاي خود را درباره آراي مردمي بيان كرد.
آراي مردمي از جمله موضوعاتي است كه در چند سال گذشته معمولا مورد بحث قرار گرفته است. اين بخش توسط خانه سينما برگزار مي‌شود و هدف آن توجه ويژه به نظرات مخاطبان فيلم‌ها در دوران برگزاري جشنواره است و به اعتقاد بسياري از سينماگران سيمرغ مردمي، يكي از با اهميت‌‌ترين جايزه‌هاي جشنواره است اما از آنجاكه هر تصميم درستي ممكن است از بيراهه سر دربياورد، اين جايزه نيز گاه گاه از حاشيه‌ها دور نبوده است. حكمت نيز در سخنان خود همين حاشيه‌ها را مورد توجه قرار داد و اعتراض خود را بابت تخصيص بليت‌هاي فله‌اي به ارگان‌ها و نهادها مطرح كرد.
در دوره‌هاي گذشته كه برج ميلاد به عنوان كاخ جشنواره در نظر گرفته مي‌شد، همواره حضور چهره‌هايي كه نه جزو هنرمندان بودند و نه در گروه اهالي رسانه مي‌گنجيدند، جلب نظر مي‌كرد. موضوعي كه ثابت مي‌كرد بخشي از بليت‌هاي جشنواره در اختيار نهادها و ارگان‌هايي است كه شايد هيچ ارتباط مستقيمي هم به جشنواره‌اي هنري نداشته باشند اما برگزاركنندگان جشنواره به دلايلي كه همه از آن آگاهيم، ناچار هستند بخشي از بليت‌ها را در اختيار آنان قرار بدهند.
همين مساله يكي از دلايل عصبانيت منيژه حكمت است و او نارضايتي خود را بابت اين موضوع چنين بيان كرد: «در يك سالن 400 نفره، فقط 6 تا 10 بليت براي بليت‌فروشي درنظر گرفته شده و باقي آن را به ارگان‌ها داده‌اند. ديروز من در سينما آزادي و مگامال بودم و شاهد بودم كه درصد كمي از بليت‌ها به مردم تعلق دارد و درصد بالايي در اختيار ارگان‌هاي خاص است و اين موضوع براي من بسيار ناراحت‌كننده است. »
به باور او همين توزيع عجيب و غريب بليت سبب مي‌شود كه سيمرغ مردمي از اصالت خود دور شود و اين ذهنيت را ايجاد مي‌كند كه سناريوي جشنواره نيز از ابتدا نوشته شده است: « شركت كردنم در جشنواره، اشتباه بود و اين موضوع را به صراحت مي‌گويم. سيمرغ بلورين آراي مردم، نوش جان‌شان اما من ديگر در هنگام نمايش فيلمم به سينماهاي مردمي جشنواره نمي‌روم.»
ابراهيم حاتمي‌كيا ديگر چهره معترض روز جمعه بود. غروب روز جمعه با اكران تازه‌ترين فيلم او «به وقت شام» پرديس سينمايي اطلس مشهد آغاز به كار كرد و حاتمي‌كيا هم براي اكران فيلمش و هم براي حضور در افتتاحيه اين پرديس، راهي مشهد شد اما اين سفر، عصبانيت كارگردان «آژانس شيشه‌اي» و «بوي پيراهن يوسف» را به همراه داشت؛ عصبانيتي كه البته جنسي كاملا متفاوت از خشم منيژه حكمت داشت.
موضوع از اين قرار بود كه تماشاگران فيلم به هنگام اكران اين اثر، با دوربين‌هاي تلفن همراه خود مشغول فيلم گرفتن بودند. حاتمي كيا نيز كه متوجه اين موضوع شده بود، به‌شدت خشمگين شد و با حضور در جلوي پرده نمايش فيلم، از مسوولان سالن خواست نمايش فيلم را متوقف كنند.
او از مسوولان اين سالن سينمايي درخواست كرد كه كنترلي دقيق داشته باشند و رو به آنان گفت اگر از فيلمبرداري فيلم با موبايل جلوگيري نشود، سرمايه‌ها از بين مي‌رود.
اين نخستين‌بار نيست كه تماشاگران تئاتر يا سينما به هنگام اكران يك فيلم يا اجراي يك اثر نمايشي، با استفاده از تلفن‌هاي همراه خود، بخش‌هايي از آن اثر را فيلمبرداري مي‌كنند. اما اين موضوع زماني پيچيده‌تر به نظر مي‌آيد كه از جانب تماشاگران جشنواره اتفاق مي‌افتد؛ تماشاگراني كه انتظار مي‌رود تخصصي‌تر و حرفه‌اي‌تر باشند .