دولت امريكا استراتژي جديد هستهاي خود را منتشر كرد
در انتظار جنگ سرد
ميثم سليماني
ايالات متحده استراتژي جديدي را در بحث برنامه هستهاي خود پيش گرفته است. طبق اين استراتژي جديد ايالات متحده شايد راحتتر از گذشته بتواند براي انجام يك اقدام هستهاي دست به كار شود هرچند كه بگويد بمبهاي هستهاي كوچك و محدود را در اين زمينه استفاده ميكند، اما اين موضوع ميتواند تهديد جدي براي كشورها و گروههايي باشد كه بخواهند با امريكا به صورت جدي وارد درگيري و چالش شوند. بسياري معتقدند كه اين استراتژي جديد ميتواند امكان خطر جنگ هستهاي را افزايش دهد. البته طبق بازنگري كه در استراتژي هستهاي امريكا صورت گرفته حمله اتمي زماني رخ ميدهد كه اتفاقي جدي و شرايطي ضروري باشد كه اين ميتواند شامل حملات غيراتمي اما استراتژيك به امريكا نيز شود. پيشبينيها حاكي از آن است كه در چنين شرايطي سلاحهاي هستهاي ميتواند در پاسخ به يك حمله سايبري شديد يا يك حمله تروريستي عظيم به مانند 11سپتامبر يا يك تهديد استراتژيك ديگر مورد استفاده قرار گيرد. به گزارش فايننشالتايمز مقامات دولت ترامپ تنها معتقدند كه سياست بازنگري در استراتژي هستهاي امريكا سياستهاي قبلي را به صورت نمايان و روشن بيان ميكند. ولي منتقدان معتقدند كه اين سياست ميتواند يك اقدام و رويكرد راديكال را نشان دهد. جيمز متيس، وزير دفاع امريكا در خصوص اين سند بازنگري گفت: هدف ما اين است كه دشمنان خود را متقاعدسازيم كه در صورت استفاده از سلاح هستهاي، هيچ چيز براي به دست آوردن وجود ندارد و همهچيز از بين ميرود. وي افزود كه سلاحهاي هستهاي تاكتيكي براي حمله به دشمنان قابل استفادهتر خواهد بود. طبق اين سند جديد، بناست موشكهاي كروز با قابليت حمل كلاهكهاي هستهاي كه تحت حكومت اوباما كنار گذاشته شدند دوباره مورد استفاده قرار گيرد و مجدد راهاندازي شود. همچنين امريكا تلاش ميكند تا زيردرياييها را به سلاحهاي قدرت پايين تجهيز كند كه معادل توان بمب هستهاي خواهد بود كه ايالات متحده براي نابودي هيروشيما در سال 1945 مورد استفاده قرار داد. كارشناسان معتقدند كه هرچند دولت ترامپ در معرض تهديد جدي هستهاي از سوي كره شمالي قرار دارد، اما اين تلاش به نظر ميرسد در راستاي مقابله با افزايش تواناييهاي نظامي رو به افزايش چين و روسيه است. گفتني است مقامات پنتاگون همواره بر حفظ مزيت نظامي ايالات متحده تاكيد داشتهاند و اكنون نيز نميخواهند از لحاظ ابزارهاي نظامي از رقباي خود عقب بيفتند زيرا آنها معتقدند كه جهان اكنون خطرناكتر از گذشته است. يك مقام آگاه در وزارت خارجه امريكا به فايننشالتايمز گفت: روز جمعه به مقامهاي روسيه و چين در خصوص شرايط جديد توضيح داده شده است. دونالد ترامپ، رييسجمهوري ايالات متحده بارها و بارها در خصوص افزايش توانمندي نظامي امريكا سخن گفته و خواستار نوسازي توانمندي هستهاي كشور شده است. حتي به قيمت آنكه اين موضوع تبديل به يك مسابقه تسليحاتي شود. او همچنين در خصوص يك دكمه هستهاي بزرگتر و قدرتمندتر نسبت به كره شمالي دارد نيز سخن گفته است. در سند جديد توجيه امريكا براي چنين استراتژي بر اين مبنا طرحريزي شده است كه هرچند ايالات متحده تعداد و اهميت سلاحهاي هستهاي خود را كاهش داده است اما ديگران از جمله روسيه و چين در جهت مخالف اين سياست قدم برداشتهاند. اين سند معتقد است كه چين و روسيه به نوع جديدي از قابليتهاي هستهاي را به زرادخانههاي خود اضافه كرده است و اهميت توانمندي هستهاي را در برنامههاي خود افزايش داده است و اين كشورها اكنون در فضاي بيروني و سايبري به شكل تهاجمي عمل ميكنند. اين سند ميافزايد: كره شمالي كماكان به شكل غيرقانوني سلاحهاي هستهاي و قابليتهاي موشكي خود را ارتقا ميدهد و قطعنامههاي شوراي امنيت را ناديده ميگيرد. علاوه بر اين ايران نيز هرچند طبق برنامه جامع اقدام مشترك محدوديتهايي را در برنامه هستهاي خود پذيرفته است اما با اين وجود اين ظرفيت لازم را دارد، از زمان تصميم براي ساخت سلاح هستهاي در مدت يك سال آن را عملياتي كند. پاتريك شنون، معاون وزير دفاع امريكا نيز گفت: اين تلاش بازدارنده مدرن و قابل اعتماد است. او معتقد است كه سلاحهاي جديد هيچ توافقنامهاي را از بين نخواهد برد و حجم ذخاير هستهاي ايالات متحده را افزايش نخواهد داد و به ايالات متحده كمك خواهد كرد تا از حملات هستهاي جلوگيري كند. اما كارشناسان مبارزه با گسترش سلاحهاي كشتارجمعي با تصميم دولت امريكا مخالف هستند. زيرا معتقدند چنين اقدامي پس از پايان جنگ سرد ميتواند به صورت جدي خطرناك باشد. الكساندر بل از مركز كنترل اسلحه و يكي از مقامهاي سابق پيشگيري از گسترش سلاحهاي هستهاي در وزارت امور خارجه به فايننشال تايمز گفت: من فكر ميكنم اين يك شكست وحشتناك و بيثباتكننده براي 40 سال تلاش در راستاي كاهش تهديدات هستهاي در سراسر جهان است. وي اظهار داشت، شرايطي كه ايالات متحده ميتواند از سلاحهاي هستهاي استفاده كند بسيار خطرناك است. وي افزود: ايالات متحده از نقش رهبري خود براي كاهش كل ذخاير و منع گسترش سلاحهاي هستهاي خارج شده است. با اين حال پنتاگون معتقد است كه دكترين جديد به ديپلماتها اين اجازه را ميدهد كه از موضع قدرت فعاليت كنند. معاون وزير دفاع امريكا همچنين عنوان كرد كه استراتژي جديد هستهاي امريكا در راستاي تقويت بازدارندگي امريكا قدم خواهد گذاشت.
همچنين سند جديد هستهاي امريكا خواهان برنامهريزي در راستاي ادغام برنامههاي هستهاي و غير هستهاي امريكا ميشود و منتقدان معتقدند كه استفاده عملي از سلاحهاي هستهاي با قدرت پايين را افزايش ميدهد. تام شنون، معاون امور سياسي وزارت خارجه امريكا گفت: دشمنان بالقوه نبايد شك و ترديد مارا به سمت نتيجهگيري سوق دهند. وي افزود ايالات متحده از اسلحه هستهاي استفاده نميكند مگر اينكه آن را ضروري بداند. جوزف كيرينسيون، يك محقق سياست هستهاي در خصوص استراتژي جديد امريكا گفت: اين دستورالعمل در راستاي معماري يك جنگ سرد است كه دولتهاي قبلي سعي در از بين بردن آن داشتند. گفتني است اين سند همچنين خواستار افزايش هزينههاي مدرنيزاسيون هستهاي امريكا ميشود كه تقريبا دو برابر بودجه فعلي است. در حال حاضر بودجه هستهاي امريكا 4/6درصد بودجه سالانه پنتاگون را به خود اختصاص ميدهد و اين درصد افزايش پيدا ميكند. البته اين افزايش بودجه بايد مورد تصويب كنگره قرار گيرد. آدام اسميت از جمله اعضاي ارشد دموكرات در مجلس نمايندگان معتقدند است كه ايالات متحده در حال برنامهريزي و هزينه در راستاي برنامه هستهاي خود براي مقابله با روسيه و چين است و برنامههاي مخارجي كه دونالد ترامپ ارايه ميدهد كاملا غيرواقعي است. وي افزود توصيههاي دولت، امنيت مارا افزايش نميدهد؛ بلكه آنها را وارد يك مسابقه تسليحات هستهاي ميكند كه ثبات استراتژيك كشور را كاهش ميدهد و آستانه تحمل در استفاده از سلاح هستهاي را نيز كاهش ميدهد و يك ريسك در محاسبات ميتواند يك جنگ هستهاي غلط را ايجاد كند.