«بام بلند هم‌چراغي» منتشر شد
زير و بم زندگي شاملو در گفت‌وگو با آيدا
گروه فرهنگ و ادب و هنر
«بام بلند هم‌چراغي» گفت‌وگوي آيدا سركيسيان، همسر احمد شاملو، با سعيد پورعظيمي است كه به تازگي منتشر شده است.
پورعظيمي به تازگي نيز كتاب يادنامه شاملو را با نام «من بامدادم سرانجام» از سوي همين انتشاراتي منتشر كرده بود كه مجموعه‌اي از مقالات است درباره احمد شاملو. كتاب«بام بلند هم‌چراغي» حاصل گفت‌وگويي است مفصل با آيدا كه در آن به‌ترتيب به موضوعاتي مانند آشنايي شاملو و آيدا و آغاز زندگي مشترك‌شان، كودكي و نوجواني شاملو، كارِ مطبوعاتي او، سناريونويسي و فعاليت‌هاي سينمايي، كتاب‌هايي كه مي‌خوانده و مي‌پسنديده، شعرش، ترك ايران و ادامه مبارزه سياسي و اجتماعي در خارج از ايران، شب‌هاي شعرش، كتاب كوچه، ترجمه‌ها، دكلمه‌ها و علاقه‌اش به موسيقي، بيماري و مرگ و بالاخره كاراكتر شخصي او در نظر آيدا پرداخته شده است. پورعظيمي درباره انتشار اين كتاب به ايسنا گفته است: شعر فارسي و ادبيات معاصر ايران وجود شاملو را مديون آيداست؛ بدون حضور او شاملو در پايان دهه ۳۰ «چنان كه دست تطاول به خود گشاده بود» از صحنه ادبيات ايران كنار مي‌رفت؛ اما آيدا در كسوتِ يك منجي، شاملو را تا پايان دهه ۷۰ براي شعر فارسي حفظ كرد؛ بنابراين، هيچ‌كس بهتر از او نمي‌تواند درباره زندگي، شخصيت، روحيات و آنچه سرشت شاملو را شكل داده بود اظهارنظر كند. من در مقدمه اين كتاب درباره آيدا نوشته‌ام: «شخصيتِ غريبي كه دوستدارِ زيستن در سايه است. » آيدا از غريب‌ترين شخصيت‌هايي است كه من در طول عمر خودم ديده‌ام: بسيار تيزهوش و نكته‌بين و كم‌حرف است. پس از يكي دو ديدار، با فراست، جزيي‌ترين خصلت‌هاي اخلاقي و رفتاري مخاطبش را درمي‌يابد و تصور مي‌كنيد كه او سال‌هاست با شما آشناست. همين درك عميق، او را 40 سال كنار شاملو نگه داشت. دقت و ظرافت او در حفظ ميراث شاملو بي‌نظير است. آيدا حقيقتا مسووليت‌شناس است. شاملو درباره او گفته است: «آيدا براي خودش مسووليت مي‌تراشد. زندگي در كنارِ شاملو با همه شگفت‌انگيزي‌ها و دل‌پذيري‌هايش دشواري‌هاي طاقت‌سوزي هم داشته كه آيدا پيروزمندانه از پسِ آن برآمده. مي‌توان گفت آيدا در برابرِ شاملو هميشه اين بيت از مثنوي مولانا را بر زبان داشته: «خوش بسوز اين خانه را اي شيرِ مست! / خانه عاشق چنين اولي‌تر است.»اين پژوهشگر همزمان با اين گفت‌وگو، كتاب ديگري را با نام «من بامدادم سرانجام» (يادنامه احمد شاملو) هم فراهم و تلاش كرده است آنچه در گفت‌وگو با آيدا، مُجمل بيان شده در مقالات يادنامه مفصل بيان شود و اين دو كتاب را مكمل هم مي‌داند. او پس از پايانِ گفت‌وگو، نسخه نهايي كتاب را براي پنج شش تن از دوستان شاملو از جمله محمد قائد، يدالله رويايي، احمد كريمي‌حكاك، مسعود خيام و عزيزاني ديگر فرستاده است تا كتاب دقيق‌تر و پاكيزه‌تر شود و با يادآوري و تاكيد آنان گاه پرسش و پاسخ‌هايي افزوده يا اصلاح شده است. در اين كتاب شش نامه منتشر نشده از شاملو به احسان يارشاطر، حسن فياد، حسين قاضيان، عليرضا اسپهبد و كلارا خانس هم در اين بخش ضميمه شده است به همراه متن سخنراني شاملو در كنفرانس مشترك دانشگاه پرينستون و انجمن قلم امريكا، گزارش هيات ژوري جايزه واژه آزاد و وصيتنامه شاملو درباره سرپرستي و حق‌التاليف آثارش. همچنين يادداشت‌ها و توضيحات منتشرنشده شاملو بر هفت شعر و يك دفتر شعرش براي نخستين‌بار در اين كتاب چاپ شده است. «بام بلند هم‌چراغي» (با آيدا درباره احمد شاملو) در ۵۲۸ صفحه با قيمت ۵۸ هزار تومان از سوي انتشارات هرمس به چاپ رسيده است.