اختلافات «هسته‌اي» بهارستان در‌آستانه رقابت سياسي
لاريجاني: نيازي به توقف برجام نيست
گروه سياسي| تقابل «هسته‌اي» در بهارستان ادامه دارد. با همان مدافعان و مخالفان شناخته‌شده‌اش. با همان صف‌كشي‌هايي كه زير و بم آن را ديگر همه مي‌دانند. اگر تا سه ماه پيش مجلس‌ها بر سر دو‌راهي تاييد و رد برجام ايستاده بودند، امروز دو‌راهي توقف و ادامه اجراي آن را پيش رو دارند. اجراي برجام تا كمتر از يك هفته ديگر آغاز خواهد شد اما مخالفانش مي‌گويند بايد همين‌جا متوقف شود. دليل‌شان مصوبات اخير كنگره امريكاست؛ مصوباتي كه علي لاريجاني هم معتقد است مخالف «روح برجام» و «ناقض» آن هستند، اما همزمان مي‌گويد كه نمي‌توان به استناد آنها كل برجام را زير سوال برد. حميد رسايي ديروز در صحن علني مجلس، در قالب يك تذكر، اعتراضي را مطرح كرد كه پيش از او براي روزهاي متمادي همفكران ديگرش در داخل و بيرون مجلس آن را فرياد مي‌زنند؛ اينكه چرا دولت بعد از اقدامات كنگره امريكا اجراي برجام را متوقف نمي‌كند؟ چالشي كه صف‌كشي‌هاي هسته‌اي در كشور را دوباره زنده كرده است.
رسايي: برجام را متوقف كنيد
ديروز حميد رسايي در نشست علني مجلس شوراي اسلامي در تذكر آيين‌نامه‌اي خود با استناد به ماده 24، ضمن قرائت بند 2 نامه مقام معظم رهبري در مورد برجام گفت: «ايشان در اين نامه مي‌فرمايند در سراسر دوره هشت‌ساله وضع هرگونه تحريم در هر سطح و به هر بهانه‌اي از جمله بهانه‌هاي تكراري و خودساخته تروريسم و حقوق بشر توسط هر يك از كشورهاي طرف مذاكره نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند 3 مصوبه مجلس اقدامات لازم را انجام دهد.» اين نماينده با اشاره به بند 3 مصوبه مجلس گفت: «براساس اين بند دولت موظف است هرگونه عدم پايبندي طرف مقابل در زمينه لغو موثر تحريم‌ها يا بازگرداندن تحريم‌هاي لغوشده يا وضع تحريم تحت هر عنوان ديگر را به دقت رصد كند و اقدامات متناسب در جهت احقاق حقوق انجام شود، همكاري داوطلبانه متوقف شود، توسعه سريع برنامه‌هاي هسته‌اي صلح‌آميز ايران ساماندهي شود.» رسايي خطاب به رييس مجلس افزود: «آقايان ظريف، آيت‌الله آملي‌لاريجاني، ولايتي، شمخاني و همچنين حضرتعالي گفتيد اين تحريم‌هايي كه بعد از امضاي برجام عليه ملت ايران اعمال شده، نقض برجام است؛ اكنون 11 تحريم ديگر در دستور كار است و منتظر هستند اراك بتون‌ريزي شود تا ديگر تحريم‌ها را اعمال كنند. » اين نماينده مردم در مجلس نهم گفت: «حال كه همه شما كه عضو كميته نظارت بر حُسن اجراي برجام هستيد، به صراحت گفته‌ايد برجام نقض شده و مقام معظم رهبري نيز در بند 2 نامه خود فرموده كه هرگونه تحريم جديد نقض برجام است، پس چرا بيش از اين بخواهيم معطل كنيم و شاهد اقدامات روزبه‌روز عليه ايران باشيم. » وي تصريح كرد: «سانتريفيوژها را جمع‌آوري كردند؛ حال اگر اراك پر شود، ديگر كاري نمي‌توان كرد. به نظر مي‌رسد بايد در هفته آينده از طرف وزارت امور خارجه گزارشي به مجلس ارايه شود.»
لاريجاني: نمي‌توان با يك تخلف، كل برجام را متوقف كرد
در ادامه جلسه علي لاريجاني در پاسخ به وي گفت: «درست است كه آنها تخلف كرده‌اند، اما پيگيري‌هايي صورت گرفته تا اين تخلفات رفع شود، كنگره امريكا در وضع تحريم‌هاي جديد عليه ايران بعد از برجام تخلف كرده است ولي پيگيري شده كه تخلف‌شان را رفع كنند، امريكايي‌ها نامه‌اي نوشته‌اند كه اين تخلف را به نحوي رفع خواهند كرد و بدون شك اگر اين تخلفات حل نشود، مقابله با آن صورت مي‌گيرد و بر اين موضوع نيز فكر شده است. » رييس مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: «نمي‌توان اگر يك تخلفي صورت گرفت، كل برجام را متوقف كرد. چراكه در خود برجام، سازوكارهايي براي اين موضوع تعريف شده و بدون شك هر كاري يك رفتار متناسب با آن را مي‌طلبد، چرا كه هيچ‌كس نمي‌خواهد منافع ملي به خطر بيفتند. » وي خطاب به رسايي تاكيد كرد: «يكي از دوستان شما گفته بود در نوشته مقام معظم رهبري آمده است مواد غني‌شده را به صورت چندباره بفرستيم و به جاي آن مواد اورانيوم طبيعي بگيريم و اين اقدامي كه اكنون صورت گرفته خلاف مصوبه است. » لاريجاني افزود: «زماني كه به صورت يكجا اين مواد طبيعي را وارد كشور كرديم، در سطحي بالاتر از آنچه كه فكر مي‌كرديم صورت گرفت و اگرچه اين كار، مخالف نص است ولي بالاتر از آن چيزي كه فكر مي‌كرديم، انجام شد. ما درصدد بوديم كه نگراني‌مان رفع شود و به همين دليل بود كه به دنبال خروج اين مواد در چند مرحله بوديم.» رييس قوه مقننه كشورمان تصريح كرد: «اين كار يكجا صورت گرفت و همه مواد اورانيوم مورد نياز وارد كشور شد، لذا دليلي نبود خروج آن به صورت چندباره باشد؛ بنابراين بالاترين از آن نوشته، انجام شد كه اين امر، مخالف نص دستور رهبري بودن نيست.» وي خطاب به رسايي گفت: «من در مورد رواديد اعلام كردم كه تخلفي صورت گرفته و مطابق روح قانون برجام نيست و اين تذكر از اين جهت درست است، ليكن حل آن به گونه‌اي نيست كه كل برجام متوقف شود و بايد راهي كه اصلاح اين امر را به دنبال دارد، پيگيري شود تا منافع كشور حفظ شود و اگر نتيجه نداد اقدامي مقابل با آن صورت گيرد.»
تضمين فني، اختلاف سياسي
گفت‌وگوي انتقادي رسايي و لاريجاني در مجلس با موضوع برجام، هر چقدر هم نشان از زنده ماندن اختلافات «هسته‌اي» داشته باشد براي موافقان دولت مي‌تواند نشانه‌هاي قدرتمندي از تضمين اجراي برجام را نيز در بر بگيرد. نوع دفاع لاريجاني، نه در قامت يك مدافع سياست هسته‌اي دولت بلكه در جايگاه يك مقام بلندپايه نظام حكايت از استمرار راه گذشته در اين دو سال و نيم اخير دارد. مخصوصا توضيحات لاريجاني در سه مورد؛ اول توجه به سازوكار خود برجام براي رفع اختلافات به جاي اقدام يك‌طرفه. دوم پايبندي به برجام و اغماض در مورد تخلفات موردي و سوم هم توضيح مفصل او درباره مبادله مواد غني‌شده با اورانيوم طبيعي. اما موضوع مي‌تواند بُعد ديگري هم داشته‌باشد. اين صحبت‌ها در حالي ميان دو چهره شناخته شده بهارستان از دو طيف مختلف اصولگرا رد و بدل مي‌شد كه تنها كمتر از دو ماه ديگر رقابت انتخاباتي مجلس دهم برگزار خواهد شد؛ رقابتي كه خود محل نمايش جدل‌ها و اختلافات پر‌شماري است، همان‌گونه كه هميشه بوده است. حالا در روزهايي كه قطار آن ابتدا به ايستگاه اجراي برجام و پس از آن انتخابات مجلس مي‌رسد، بعيد است اختلافات «برجامي» جايي در انتخابات نداشته باشند. از يك سو اصرار منتقدان و مخالفان برجام بر لزوم توقف اين توافق و نقض پيمان صورت‌گرفته از سوي غربي‌ها مي‌تواند شدت بيشتري بگيرد و از سوي ديگر اصرار موافقان برجام بر دستاوردهاي آن؛ دستاوردهايي كه همزمان طيف مقابل آن را «ناچيز» و «بي‌اثر» مي‌دانند. در اين شرايط صف‌كشي رقابت‌هاي سياسي تا هفتم اسفند هر چقدر هم بهانه‌هاي ريز و درشت براي خط‌بندي‌هاي مختلف و نمايش تفاوت‌ها داشته باشد، باز هم به نظر مي‌رسد بحث برجام در صدر آنها قرار خواهد گرفت. همچناني كه اين روزها چه حرف از مسائل سياسي باشد و چه اقتصادي، كليد‌واژه توافق هسته‌اي فصل مشترك اكثر مباحث طيف‌هاي سياسي است.