از كشتي تا فوتبال، از قديم تا امروز
اين نفرتپراكنيها تمام شدني نيست؟
اظهارات اخير خسرو حيدري، مربي استقلال در برنامه تلويزيوني دوشنبه شب مبني بر اينكه «هر تيمي كه صدرنشين باشد براي قهرماني پرسپوليس آن تيم را پايين ميكشند» موجي از واكنشها را در فضاي مجازي و حقيقي به راه انداخته است.
خسرو حيدري گفت: «واقعا تبعيضهاي زيادي در اين چند هفته ديديم و از اشتباهات داوري، برخي تيمها سود كردند. نميدانم چرا به ضرر اين تيم هيچ تصميمي گرفته نشده است.»
او ادامه داد: «تراكتور صدر جدول بود، آن را پايين آوردند. استقلال را پايين آوردند. اين هم به يادگار بگويم كه چند هفته بعد سپاهان را هم قطعا پايين ميآورند مثل دو سال پيش كه جام را از استقلال گرفتند.»
مربي استقلال در ادامه افزود: «فدراسيون بايد از همين الان فكري كند كه ليگ تمام شد نيايند عذرخواهي كنند.»
بعد از اين اظهارات ابتدا افشين پيرواني آمد روي خط برنامه و پاسخ خسرو را داد و در روز بعد كانالها و پيجهاي هواداري به اين موضوع پرداختند. پيرواني گفت: «من خيلي خوشحالم كه آقاي حيدري براي اينكه نشان دهند به تيمشان تعصب دارند، جنب و جوششان زياد شده اما بهتر است به تيم ما (پرسپوليس) احترام بگذارند و باز خوشحالم كه همه براي ديده شدن از پرسپوليس نام ميبرند. در مورد اينكه ميگويند تيمشان صدر جدول بوده، آقاي حيدري خود شما فوتباليست بودهاي، با يك هفته، دو هفته، چهار هفته صدرنشيني كه به كسي جام نميدهند. سالها داريد ميجنگيد فوتبال بازي ميكنيد، يك قهرماني پرحرف و حديث در جام حذفي داشتيد. اينكه اين وقت شب براي نتيجه بازي با خيبر فرار رو به جلو بكنيد، درست نيست. اينكه بخواهيد با اين هزينه كه كرديد با وسط كشيدن نام پرسپوليس مسائل ديگري را مطرح كنيد، درست نيست.»
اما اين دست از حرفهاي بيسر و ته كه به نظر ميرسد تكرار مكرراتي در ادبيات فوتبال ما شده بيش از آنكه به روشنگري منجر شود به شعلهور شدن آتش اختلافات ميان هواداران دامن ميزند و فضاي رقابتي سالم را مسموم ميكند. اين تئوري توطئه كه همواره تيم صدرنشين قرباني يك «اتاق فكر پنهان» براي حفظ منافع تيمهاي ديگر (معمولا پرسپوليس) ميشود اتهامي سنگين است كه نيازمند ارايه مستندات قوي است نه صرفا حدس و گمانها و بدبينيهاي هميشگي.
جالب اينجاست كه همين چند روز پيش و در فينال مسابقات ليگ برتر كشتي كه با حواشي زيادي همراه بود، تيم كشتي استقلال هم اعتقاد داشت در حق اين تيم اجحاف شده تا اينبار نه خود پرسپوليس كه يكي از سهامداران كنسرسيوم بانكي مالك باشگاه قهرمان شود. بعد از آن مسابقه علي تاجرنيا، سرپرست مديرعاملي باشگاه استقلال در توييتي تمام اركان درگير در يك مسابقه كشتي را زير سوال برد. تاجرنيا با متهم كردن صداوسيما، فدراسيون كشتي و سازمان ليگ كشتي اظهار داشت حق تيمش خورده شده است. بماند كه تمام كارشناسان داوري كشتي بعد از مسابقه اعلام كردند مشكلي از لحاظ داوري وجود نداشته است.
نكته قابل تأمل در اين ميان تغيير موضع يا حداقل تغيير تمركز اين اتهامات است. پيش از اين تمركز اصلي بر «مشكل داشتن داوريها با استقلال» بود اما حالا با توجه به موقعيت فعلي جدول و عملكرد ساير مدعيان شاهد هستيم كه سخنگويان تيمهاي مختلف (ازجمله حيدري) تلاش ميكنند تا سپاهان و تراكتور را هم به صف تيمهاي متضرر از داوريها اضافه كنند تا زمينهاي براي يك روايت بزرگتر فراهم شود اينكه همه متحد شدند تا به قهرماني پرسپوليس كمك كنند يا اينكه همه تيمها جز پرسپوليس تحت فشار هستند. مساله داوري استقلال و خيبر، جايي كه بسياري از كارشناسان داوري معتقد بودند كه حتي ممكن است به سود استقلال هم رايهايي صادر شده باشد چگونه ميتواند مستقيما به سود يا ضرر پرسپوليس تفسير شود؟ اين نوع استدلالها نشان ميدهد كه هدف اصلي پيگيري دقيق اشتباهات داوري نيست، بلكه استفاده از هر فرصتي براي ايجاد فضاي رواني عليه رقيب سنتي است. اما پرسش اساسي اينجاست؛ چرا بايد جو فوتبال را بههم ريخت؟ اين حرفهاي نخنما و كليشهاي فارغ از اينكه از سوي چه كسي و در چه زماني مطرح شوند بوي نفرتپراكني ميدهند. به جاي تمركز بر نقاط ضعف فني تيم خود يا تلاش براي ارايه يك برنامه مدون براي رسيدن به موفقيت برخي ترجيح ميدهند با متهم كردن يك «سيستم» يا «جريان سازمانيافته» مسووليت نتايج را از دوش خود بردارند و هواداران را در يك چرخه بيپايان از بدبيني و دشمنتراشي نگه دارند. ادبياتي كه به اعتبار فوتبال ملي لطمه ميزند و فرصت را براي تمركز بر زيباييهاي رقابتي از بين ميبرد.
در روزهاي اخير فوتبال كشور با حواشي بيشمار و زشتي مواجه بوده است. از فحاشي خداداد عزيزي روي آنتن زنده تا فوتباليستستيزي جواد خياباني، از درگيريهاي بعد از بازي استقلال و خيبر تا ناهنجاريهاي دربي. از نبود يك زمين درست و حسابي تا افول پايگاه عمومي فوتبال ملي و باشگاهي بين مردم. در چنين شرايطي اظهاراتي نظير اظهارات خسرو حيدري نه تنها به بهبود شرايط كمك نميكند كه وضعيت را بغرنجتر نيز ميكند. استقلال در فصل جاري ليگ برتر طبق گفته مقامات باشگاه اسناد مالي بيش از دو هزار ميليارد تومان هزينه كرده است. در چنين شرايطي هواداران انتظار بازيهاي باكيفيت و تهاجمي از تيمشان دارند اما چنين چيزي را در زمين بازي مشاهده نميكنند. با علم به اينكه بخشي از عدم كيفيت بازي استقلال يا هر تيمي كه علاقه دارد تهاجمي و روي زمين بازي كند، بايد اذعان كرد كه همه مشكلات فني ساپينتو مربوط به زمين نميشود و بخش عمدهاي از آن به تاكتيكهاي اتخاذ شده توسط سرمربي برميگردد. در چنين شرايطي براي بار هزارم خطاب به تمام كساني كه فرافكني ميكنند بايد گفت ابتدا مشكلات خودتان را برطرف كنيد سپس اقدام به تيمكشي و بيان تئوريهاي توطئه نماييد.