تنهايي آنلاين؛ زندگي ديجيتال سالمندان
سيد محي‌الدين حسيني‌مقدم
تصور قديمي اين بود كه فناوري دنياي جوانان است و سالمندان تنها نظاره‌گر آنند، اما امروز آنچه به حقيقت نزديك است، اين است كه سالمندان بيشتر به ابزارهاي ديجيتال وابسته‌اند؛ ابزاري كه سرگرمي نيست و در واقع براي نياز واقعي به ارتباط، امنيت و معناست. مطالعه بين‌المللي GWI در سال ۲۰۲۵ در كشورهاي انگليس، كانادا، هنگ‌كنگ و رژيم اشغالگر قدس نشان مي‌دهد افراد بالاي ۶۵ سال بيشترين مالكيت تلفن هوشمند، تبلت، تلويزيون هوشمند و كتابخوان ديجيتال را دارند. براي آنها اين فناوري بخشي از زندگي روزمره و هويت‌شان شده است. سالمندي را تصور كنيد كه با لمس صفحه موبايلش نوه‌اش را مي‌بيند، نسخه دارويي‌اش را آنلاين مي‌گيرد، اخبار را دنبال مي‌كند و در شبكه‌هاي اجتماعي كامنت مي‌گذارد.
بايد پذيرفت كه فناوري براي اين قشر از افراد زندگي است اما به شكلي نو و ديجيتال. چرا اين پيوند ديجيتال براي سالمندان اهميت دارد؟ با افزايش سن، دايره روابط اجتماعي تنگ‌تر مي‌شود. فرزندان مهاجرت مي‌كنند، دوستان يكي يكي از زندگي مي‌روند و جمع‌هاي خانوادگي جاي خود را به گروه‌هاي مجازي مي‌دهند.
فناوري براي سالمندان آخرين پل عبور از رودخانه تنهايي است. اگر زماني صداي درِ حياط آغاز يك ديد و بازديد بود، امروز صداي اعلان پيام يادآوري است كه فراموش نشده‌اي. هر تماس تصويري هر پيام كوتاه و هر عكس ارسالي معناي من هنوز اينجام دارد. سالمندان با فناوري زندگي نمي‌كنند؛ با آن دلگرم مي‌شوند. نمودارها و تحقيقات نشان مي‌دهند كه بايد نگاه‌مان را بازنگري كنيم: سالمندان مصرف‌كننده فناوري نيستند؛ ساكنان نسل جديدي از زندگي‌اند؛ زندگي‌اي كه نه در كوچه و بازار كه در صفحات نمايش جريان دارد. فناوري براي آنها عقب‌ماندگي نيست؛ راهي براي بقا و حضور فعال در دنياي امروز است. بايد اين حقيقت را بپذيريم: تنهايي امروز شكل ديگري دارد؛ تنهايي متصل و سالمندان خوب مي‌دانند كه اگر قرار است بين انزوا و اتصال ديجيتال يكي را انتخاب كنند، آنها تنهايي خود را آنلاين زندگي مي‌كنند و در آن معنا و حضور مي‌يابند.
كارشناس ارشد مطالعات فرهنگي و رسانه