«اعتماد» از يك پرونده كودك آزاري خبر مي‌دهد
آزاردانش‌آموز۱۲ساله‌توسط چند مرد
بهاره شبانكارئيان
حدود دو، سه هفته پيش يك پسر ۱۲ساله هنگامي كه از مدرسه خود در شهرستان ايرانشهر واقع در استان سيستان و بلوچستان خارج شده، توسط چند مرد اغفال مي‌شود. اين افراد قرباني را به اطراف شهر برده و مورد آزار قرار مي‌دهند. آنها بعد از يك ساعت پسر ۱۲ساله را در خياباني در ايرانشهر رها مي‌كنند و به او مي‌گويند كه اگر به كسي حرفي بزند او را خواهند كشت. اين پسر نوجوان وقتي به خانه بازمي‌گردد در پاسخ به پرسش‌هاي مادرش شروع به خودزني مي‌كند. خانواده متوجه ماجرا مي‌شود و شكايتي مبني بر اين موضوع ثبت مي‌كند؛ ماموران چند روز پيش افراد مظنون را شناسايي و دستگير مي‌كنند.
«رضا شهلي‌بر»، فعال اجتماعي استان سيستان و بلوچستان در مورد بازداشت متهمان به «اعتماد» مي‌گويد: «افرادي كه اين كودك را مورد آزار قرار داده‌اند توسط ماموران استان شناسايي و بازداشت شده‌اند. همچنين خانواده اين كودك به همراه فرزندشان به اداره پليس احضار مي‌شوند تا قرباني بتواند چهره افراد متجاوز را شناسايي كند. مطلع هستيم اين افراد تنها اين كودك را مورد آزار قرار نداده و كودكان ديگري هم هستند كه توسط اين افراد مورد آزار قرار گرفته‌اند، اما فقط خانواده اين كودك پيگير ماجرا شده‌اند و درخواست مجازات براي اين افراد را دارند.»
او همچنين مي‌گويد: «اين خانواده اقدام بزرگي انجام داده و باعث شده نگراني ديگر خانواده‌ها از بين برود،
چرا كه خانواده‌هاي كودكان ديگر وقتي متوجه قضيه شده بودند از شدت ترس هر روز خودشان فرزندانشان را به مدرسه مي‌رساندند و مجدد هنگام تعطيلي به دنبال فرزندشان مي‌رفتند، اما با دستگيري متهمان اين دل نگراني‌ها به پايان رسيد. ما فعالان اجتماعي انتظار داشتيم كه علما و ريش‌سفيدان به اين ماجرا ورود مي‌كردند، اما متاسفانه نه تنها هيچ‌كس به ماجرا ورود نكرد، بلكه هيچ‌گونه حمايتي هم صورت نگرفت.»
اين اتفاقات در استان سيستان و بلوچستان مي‌تواند حوادث تلخ ديگري را رقم بزند
همچنين يك فعال اجتماعي در استان سيستان و بلوچستان در مورد جزييات اين حادثه به «اعتماد» مي‌گويد: «حدود دو، سه هفته پيش وقتي دانش‌آموزان يك مدرسه در ايرانشهر تعطيل و از مدرسه خارج مي‌شوند، اتفاق ناگواري براي يكي از آنها رخ مي‌دهد؛ او وقتي قصد داشته به خانه بازگردد توسط چند مرد اغفال شده است؛ اين افراد به اين كودك گفته‌اند كه او را به فلان جا مي‌رسانند، اما در ميان راه او را به اطراف شهر برده و آنجا مورد آزار قرار داده‌اند و بعد از حدود يك ساعت، يك ساعت و نيم اين كودك را در خياباني در ايرانشهر رها كرده‌اند. اين پسر 12ساله به قدري حالش بد بوده كه فقط گريه مي‌كرده، اما با اين حال به خانه رفته و خود را در اتاقش حبس كرده است. او دو، سه ساعت گريه كرده؛ مادر اين كودك به رفتار او مشكوك شده است. اين دانش‌آموز 12ساله هنگامي كه از اتاقش خارج شده در برابر پاسخ‌هاي مادرش شروع به خودزني كرده است. مادر او موضوع را به همسرش اطلاع داده و آنها نيز شكايتي مبني بر آزار فرزندشان ثبت كرده‌اند.»
او در ادامه مي‌گويد: «تا اينكه طي چند روز اخير متهمان توسط ماموران شناسايي و دستگير مي‌شوند. در برخي موارد اين موضوعات آن هم در استان سيستان و بلوچستان منجر به اتفاقات تلخ ديگري مي‌شود؛ بافت اين استان قومي و قبيله‌اي است و اگر اين حوادث رخ دهد امكان اينكه منجر به درگيري و قتل شود، وجود دارد. متاسفانه وقتي به كودكان و نوجوانان آموزش و آگاهي داده نشود چنين اتفاقاتي رخ مي‌دهد. كودك يا نوجواني كه در معرض آزار قرار مي‌گيرد، آينده‌اش تباه مي‌شود. بنابراين پيگيري اين موضوعات و اطلاع‌رساني در مورد آنها مي‌تواند كمك‌كننده باشد. خانواده‌ها نيز بايد آموزش‌هاي لازم را در اين زمينه به فرزندان خود بدهند.»
كودك يا نوجواني كه مورد آزار قرار گرفته چه حمايت‌هايي از سوي خانواده نياز دارد؟
تشخيص كودكي كه مورد آزار قرار گرفته نياز به دقت زياد از سوي خانواده دارد. كودك ممكن است كارهايي انجام دهد يا تغييراتي در رفتارش پيدا شود كه غيرعادي به نظر برسد. طبق گفته برخي روانشناسان در اين مواقع رفتارهاي كودك به‌طور ناگهاني تغيير مي‌كند؛ ممكن است پرخاشگر، عصباني، افسرده، گوشه‌گير يا دچار وحشت‌هاي شبانه شود. از ديگر نشانه‌ها مي‌توان به شب ادراري، افت ناگهاني تحصيلي، انزوا ميان دوستان، نرفتن به مدرسه يا ترس از مكان خاص اشاره كرد.
در بعضي مواقع كودك قرباني با اشاره غير مستقيم قصد دارد به خانواده خود بفهماند كه مورد آزار قرار گرفته؛ به‌طور مثال ممكن است بگويد كه يك نفر مرا اذيت كرده است. امكان دارد نقاشي‌هايي بكشد كه در آنها صحنه‌هاي خشونت‌آميز ديده شود يا در قالب بازي يا داستان چيزهايي بگويد كه حاوي نشانه‌هايي از آزار باشد. اين در حالي است كه در بسياري از موارد، آزار گزارش نمي‌شود؛ قرباني يا خانواده‌اش به دلايلي همچون ترس از آبرو يا مشكلات قانوني از پيگيري صرف نظر مي‌كنند. با اين حال بهتر است وقتي كودك يا نوجواني مورد آزار يا سوءاستفاده قرار مي‌گيرد خانواده او بدون تعلل و با دقت و آگاهي اقدام كنند، چرا كه اين وضعيت بسيار حساس و آسيب‌زاست و اگر اشتباه مديريت شود، مي‌تواند اثرات رواني جبران‌ناپذيري براي كودك به جا بگذارد. طبق گفته كارشناسان؛ اگر كودك يا نوجواني در خصوص اينكه مورد آزار قرار گرفته حرفي بزند، خانواده او نبايد او را سرزنش كنند و بايد حرف‌هاي او را باور كنند؛ چرا كه اغلب كودكان يا نوجواناني كه در مورد چنين مساله‌اي صحبت مي‌كنند واقعيت را مي‌گويند و دروغگويي در اين زمينه بسيار نادر است.
خانواده كودك يا نوجوان بهتر است سريعا به همراه فرزندشان به پزشكي قانوني مراجعه كنند تا در صورت گزارش به مراجع قضايي با مشكل روبه‌رو نشوند. خانواده بايد براي كودك يا نوجوان خود كه مورد آزار قرار گرفته، حس امنيت ايجاد كند. قرباني بايد بداند كه خطري او را تهديد نمي‌كند.
كودك يا نوجواني كه مورد آزار قرار گرفته بايد حتما توسط خانواده به يك روانشناس متخصص مراجعه كند تا روند درمان آغاز شود؛ درمان آسيب يك فرآيند كوتاه‌مدت نيست و حتي اگر بعد از مدتي رفتارهاي قرباني عادي به نظر برسد اثرات پنهاني زيادي در روان او باقي خواهد ماند كه بعدها در بزرگسالي مي‌تواند به صورت افسردگي، اختلال جنسي، خودآزاري يا دگرآزاري بروز پيدا كند.
چندين سال است كه آماري از پرونده‌هاي مربوط به آزار كودكان و بزرگسالان در دست نيست و مقامات نيز آماري در اين زمينه منتشر نكرده‌اند، اما سال ۱۳۹۹ يك جامعه‌شناس اعلام كرد كه بيش از ۸۰ درصد موارد آزار به عنف در ايران به دلايل مختلف گزارش نمي‌شود و بيشترين آمار این عمل در ايران در استان تهران است و گفته شده سالانه حدود 1650 جرم در تهران اتفاق مي‌افتد.