صاحب امتياز و مديرمسوول محترم روزنامه اعتماد
با سلام و احترام
پيرو گزارش خبري درج شده با عنوان «كالبدشكافي يك زوال تدريجي» مورخ 12/7/1404 در آن رسانه، نكاتي را در راستاي شفاف‌سازي مقوله خبري مذكور و آگاهي نويسنده متذكر مي‌شود. لذا مقتضي است با عنايت به ماده 23 قانون مطبوعات و در راستاي تنوير افكار عمومي، پاسخ ذيل را در كوتاه‌ترين زمان ممكن در خروجي آن رسانه منعكس گردد.
سامان قدوسي - رييس روابط عمومي
در روزهايي كه برخي تحليل‌ها با عنوان‌هايي چون «پوسيدگي استراتژيك صنعت نفت» منتشر مي‌شود، بد نيست يادآوري كنيم كه اين صنعت، برخلاف روايت‌هاي سياه و نااميدانه، در سخت‌ترين شرايط تاريخ خود ايستاده است. در طول بيش از يك دهه تحريم‌هاي فراگير، صنعت نفت ايران نه‌تنها متوقف نشده، بلكه با تكيه بر توان مهندسي داخلي، ركوردهاي تازه‌اي در توليد نفت و گاز ثبت كرده است. واقعيت اين است كه اگر كشوري با وجود محروميت از فاينانس خارجي، تجهيزات پيشرفته و دسترسي به بازارهاي رسمي، همچنان بتواند يكي از پنج توليدكننده بزرگ جهان باقي بماند، بايد از «تاب‌آوري» آن سخن گفت، نه از «زوال».
فيزيك زوال يا كشف دوباره بديهيات؟
نويسنده محترم مقاله با شور و هيجان از «ورود ميادين بزرگ ايران به نيمه دوم عمر خود» سخن گفته، گويي به كشف تازه‌اي در مهندسي نفت دست يافته است. اجازه دهيد خبر تازه‌تري بدهيم: برخي ميادين ايران اكنون در «عمر سوم» خود هستند! اما برخلاف تصور سياه‌نمايانه، اين نه نشانه مرگ كه بخشي طبيعي از چرخه زيستي هر ميدان نفتي است؛ همان‌گونه كه در تگزاس، درياي شمال و حتي در ميادين عربستان نيز رخ داده است. در مهندسي نفت، پير شدن ميدان فاجعه نيست، بلكه آغاز مرحله‌اي تازه از بهره‌برداري هوشمند با روش‌هاي مختلف ازدياد برداشت است. صنعت نفت ايران سال‌هاست كه با پروژه‌هاي تزريق گاز، آب و گاز امتزاجي در مياديني چون آغاجاري، مارون و كرنج اين فرآيند را مديريت مي‌كند. افت طبيعي توليد در ميادين قديمي، پديده‌اي جهاني است و در ايران نيز با مديريت مهندسي و سرمايه‌گذاري داخلي مهار شده است. تبديل يك واقعيت فني بديهي به نشانه «پوسيدگي استراتژيك»، بيش از آنكه تحليل كارشناسي باشد، تمريني در القاي بحران است.
تاب‌آوري اقتصادي در ميدان تحريم
منتقدان از «خونريزي ثروت ملي» سخن مي‌گويند، اما اين گزاره بدون توجه به واقعيت تحريم‌ها، تحليلي ناقص است. در حالي كه حتي توليدكنندگان پيشرفته اروپايي با افت سرمايه‌گذاري روبه‌رو هستند، ايران توانسته سطح توليد خود را در محدوده سه و نيم ميليون بشكه حفظ كند و صادرات را به سطح قبل از تحريم‌ها بازگرداند. در چنين شرايطي، حفظ بقا و رشد توليد نه نشانه ضعف، بلكه گواه تاب‌آوري صنعتي است كه با دست خالي، ستون فقرات اقتصاد كشور را حفظ كرده است.
پارس جنوبي؛ ركورد در دل تحريم
در ميدان گازي پارس جنوبي، ايران اكنون از قطر پيشي گرفته و بيش از نيمي از گاز برداشت شده از كل ميدان را توليد مي‌كند. در غرب كارون نيز با توسعه ميادين آزادگان و ياران، توليد از هفتاد هزار به بيش از چهارصد هزار بشكه در روز رسيده است. اين پيشرفت‌ها در حالي به دست آمده كه ايران از فاينانس بين‌المللي و شركت‌هاي بزرگ خدمات نفتي محروم بوده است. جالب‌تر آنكه در طول يك دهه تحريم، ايران در پارس جنوبي به بالاترين ميزان توليد تاريخ خود رسيده است. ركورد توليد روزانه 716 ميليون مترمكعب گاز از اين ميدان براي ايران در شرايطي ثبت شده كه قطر - شريك جنوبي همين مخزن - در بيشترين ميزان توليد خود به حدود ششصد و ده ميليون مترمكعب در روز رسيده است.
اين دستاورد در حالي حاصل شده كه ايران از دسترسي به فناوري‌هاي پيشرفته حفاري و سرمايه‌گذاري خارجي بي‌بهره بوده است. حال بايد پرسيد: آيا شكستن ركورد تاريخي توليد در يكي از پيچيده‌ترين ميادين جهان در ميانه تحريم‌هاي شكننده، نشانه زوال است يا سندي روشن از توان مهندسي ملي؟
برنامه و اقدام؛ پاسخ به واقعيت نه شعار
بر اساس گزارش‌هاي رسمي وزارت نفت، مجموعه‌اي از اقدامات عملي در سال گذشته انجام شده كه به روشني پاسخ به نگراني‌هاي مطرح شده درباره فرسودگي و زوال صنعت است. اين اقدامات از افزايش توليد تا اصلاح ساختار و كاهش آلايندگي را شامل مي‌شود.
در حوزه توليد، ميانگين توليد نفت خام در يك سال گذشته بيش از صد هزار بشكه در روز افزايش يافته و توليد گاز نيز بيش از سي ميليون مترمكعب در روز رشد داشته است. صادرات نفت در چهار ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل بيست و يك هزار بشكه در روز افزايش يافته و برنامه ضربتي براي افزايش دويست و پنجاه هزار بشكه‌اي ظرفيت توليد نفت خام در حال اجراست.
در بخش ميادين مشترك، با اجراي عمليات حفاري و تعمير چاه‌ها در آزادگان، ظرفيت جديدي وارد مدار شده است. در حوزه زيست‌محيطي نيز طرح‌هاي مهمي براي كاهش گازهاي مشعل در دست اجراست كه پروژه NGL۳۱۰۰ به تنهايي درآمدي معادل هفتصد ميليون دلار در سال به همراه دارد. در همين حال عمليات فشارافزايي در پارس جنوبي براي جلوگيري از افت توليد نيز آغاز شده است. اينها شعار نيستند؛ اعداد و پروژه‌هايي‌اند كه در سالي سخت و در فضايي از محدوديت مالي و تحريمي، به نتيجه رسيده‌اند.