رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست به «اعتماد» گفت
استقرار زباله‌سوز در « لهاش» هراز بدون ارزیابی خطرساز است
الهه موسوي
همزمان با اجراي برنامه «زيستبان» در مرداد ماه در بابلسر استان مازندران، نصب يك پلاكارد در محل روبه‌روي «لهاش» منطقه استار- جاده هراز حاشيه‌ساز شد. پلاكارد خبر مي‌داد كه شينا انصاري، معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست قرار است در همان روز براي افتتاح استقرار زباله‌سوز در آن محل حاضر شود. اما فعالان محيط‌زيست و كارشناسان حوزه آلودگي به اين تصميم ناگهاني كه معلوم نبود از كجا سر برآورده است، اعتراض كردند و خواهان بررسي و لغو آن بودند كه شهادت محيط‌بان محمود شاهمرادي در پارك ملي گلستان موجب لغو سفر انصاري به مازندران و در نتيجه افتتاحيه اين برنامه شد. اگرچه اين افتتاح انجام نشد، اما كنشگران محيط‌زيست مازندران، همچنان درباره آن احساس خطر مي‌كنند. آنها مي‌گويند استقرار زباله‌سوز در مكان فوق، علاوه بر زمين‌خواري، باعث آلودگي آب درياچه سد هراز خواهد شد.
هشدار كنشگران
منطقه‌اي كه گفته شد قرار است زباله‌سوز در آن مستقر شود، مشكلات بسياري دارد. تعدد معادن بيش از ظرفيت منطقه، مسائل متعدد زباله‌داني عمارت و آلودگي آب سد هراز كه بدون ارزيابي‌هاي زيست محيطي در حال احداث است ازجمله اين مشكلات هستند كه در صورت احداث يك زباله‌سوز جديد، بحران زيستي ديگري نيز به مشكلات منطقه افزوده خواهد شد. اين محل در حريم رودخانه هراز قرار دارد؛ در كنار جاده‌اي بين‌المللي است؛ فاقد هرگونه ارزيابي كارشناسي واقعي است و در مجاورت روستاها و زيستگاه‌هاي حساس منطقه قرار دارد. فعالان محيط‌زيست مي‌گويند باتوجه به جانمايي نادرست اين پروژه و تجربه شكست خورده زباله‌سوزهاي ساري و نوشهر، اين اقدام، بدون شك، سلامت شهروندان آمل و زيستمندان منطقه را با تهديدي جدي مواجه خواهد كرد. دو سال پيش قرار بود دپوي زباله عمارت به نقطه‌اي ديگر «منال» با آسيب كمتر به طبيعت منتقل شود تا آبگيري سد با مشكل مواجه نشود، اما هنوز اين جابه‌جايي انجام نشده و همچنان در همان مكان است. گفته مي‌شود مجوز زيست محيطي معتبري براي انتقال يا احداث در مكان جديد صادر نشده و منطقه‌اي كه انتخاب شده، برخلاف اصول زيست محيطي است. آيا مشكلات معادن مخرب منطقه مثل «زالو دارند» كوه‌خواري‌ها و تخريب‌هاي زيستي حل شده‌اند كه اكنون پروژه ديگري آغاز مي‌شود؟ چرا با وجود وعده‌هاي متعدد، هنوز هيچ اقدامي در جهت مديريت اصولي زباله‌ها و تفكيك از مبدا صورت نگرفته است؟ به نظر مي‌رسد طرح «آمل به عنوان پايلوت تفكيك زباله» تنها در حد شعار و پوششي براي اجراي پروژه‌هايي با اهداف پنهان بوده است؛ پروژه‌هايي كه پشت نقاب «نمادين‌سازي» در عمل به نابودي زيست محيطي منطقه مي‌انجامند. حالا كنشگران محيط‌زيستي و اهالي منطقه خواهان شفافيت، بررسي علمي و نظارت مردمي بر چنين پروژه‌هاي حياتي هستند. آنها تاكيد مي‌كنند اگر اين كار بدون مطالعه و با لابي و رابطه و فشار بر مسوولان محيط‌زيست استان و كشور انجام بگيرد منطقه قرباني تصميمات غيركارشناسي خواهد شد و دگر نمي‌توان عوارض و پيامدهاي آن را كنترل كرد.
چالش‌هاي محل زباله‌سوز
رضا طاهري، كنشگر محيط‌زيست مازندران در اين باره به «اعتماد» گفت: «مكان دپوي زباله مرتع للون منطقه «سقرچي» در كيلومتر ۳۵ محور آمل- تهران است كه در ضلع شمال غربي ميدان تير سپاه واقع شده است. مساحت عرصه فوق ۱۶۰ هكتار بوده و به جاده هراز و رودخانه نزديك است و تنها حدود ۱۵۰ متر از آنجا فاصله دارد. شيب در بالادست ۳۰درصد و در پايين‌دست ۲۰درصد است كه مي‌توان شيب عمومي عرصه را ۳۰ درصد درنظر گرفت.»
او افزود: «دفن زباله در آن مكان بحران‌ساز خواهد شد و مشكلاتي از قبيل نابودي درختان سوزني برگ، نزديكي به جاده هراز، وجود مراكز صنعتي مثل شركت پالايش شمال و توليد خوراك دام، گلخانه توليدات گل و گياه، توليدكنندگان خوراكي، رستوران، باغات و از همه مهم‌تر نزديكي به رودخانه و سد در حال احداث كه شيرابه‌هاي زباله مثل مركز دپوي زباله عمارت، مستقيم وارد رودخانه خواهد شد كه قرار است از اين آب سد، علاوه بر كشاورزي، براي شُرب هم استفاده شود.» لازم به ذكر است كه اين منطقه كارشناسي شده و اداره محيط‌زيست با اجراي مركز دپوي زباله مخالفت خودرا اعلام كرده است، اما نمي‌دانم چرا عده‌اي همچنان بر استقرار آن در محل فوق اصرار دارند.
سازمان محيط‌زيست: مخالفيم!
شينا انصاري، معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست كشور در گفت‌وگو با «اعتماد» تاكيد كرد كه «زباله‌سوز اليمستان» به هيچ عنوان در مكاني كه هنوز ارزيابي محيط‌زيستي براي آن انجام نشده، مستقر نخواهد شد. او تاكيد كرد: «براي اجراي اين طرح، حتما بايد مطالعات ارزيابي اثرات محيط زيستي انجام شود كه چون براي مكان نامبرده اين مطالعات انجام نشده نمي‌توانيم اجازه چنين استقراري را بدهيم.» انصاري كه خود زاده استان مازندران است، تاكيد كرد: «من آن منطقه را مي‌شناسم؛ آنجا از منظر اكولوژيك بسيار حساس است و نمي‌توان بدون مطالعه كاري در آن انجام داد.» رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست كشور در پايان به فعالان و متخصصان محيط‌زيست اطمينان داد كه به هيچ عنوان چنين كاري بدون انجام «مطالعات ارزيابي محيط‌زيستي» انجام نخواهد شد و اين مطالعات بايد بي‌طرفانه و كاملا علمي براي استقرار زباله‌سوز در آن منطقه يا هر منطقه ديگري انجام بگيرد.»