چرا حال بورس خوب نمي‌شود؟
سهيلا نقي‌پور
بازار سرمايه ايران در هفته‌هاي اخير، به‌رغم حمايت‌هاي مقطعي دولت، همچنان در مسير نزولي خود حركت مي‌كند و شرايط نامطلوب آن بدون تغيير باقي مانده است. شاخص كل بورس تهران در معاملات اخير با افت قابل‌توجهي مواجه شده و فشار فروش بالا، همراه با كاهش حجم و ارزش معاملات خرد، نشان‌دهنده تداوم ركود سنگين در بازار است. اين وضعيت، اعتماد سرمايه‌گذاران را بيش از پيش تضعيف كرده و چشم‌انداز كوتاه‌مدت بازار را مبهم ساخته است.
يكي از عوامل اصلي تشديد اين شرايط، قطعي‌هاي مكرر برق در بسياري از صنايع بورسي است كه منجر به توقف توليد در بسياري از كارخانه‌ها شده و سودآوري شركت‌هاي بورسي را تحت تاثير قرار داده است. اين بحران انرژي، به ويژه در تابستان جاري، زيان‌هاي قابل‌توجهي به صنايع انرژي‌بر وارد كرده و فشار رواني بر بازار را افزايش داده است.
در حوزه سياسي، فقدان اخبار مثبت از مذاكرات بين‌المللي و نزديك شدن به زمان تصميم‌گيري درباره مكانيسم ماشه طي دو هفته آينده، به عنوان عاملي منفي، بر فضاي بازار سايه افكنده است. تشديد اين ريسك سياسي مي‌تواند به خروج بيشتر نقدينگي از بازار منجر شود.
در اين ميان، جريمه اخير ايران‌خودرو ازسوي سازمان تعزيرات و الزام به فروش محصولات با قيمت‌هاي قبلي، در كنار توقف چند روزه توليد به دليل قطعي برق، خبري به شدت منفي براي سهام اين شركت است. با توجه به نقش ليدري نماد خودرو در بورس، اين تحولات مي‌تواند فشار فروش را در كل بازار تشديد كند. باتوجه به اين عوامل، پيش‌بيني مي‌شود بازار سهام روند نزولي هفته‌هاي گذشته را ادامه دهد. مثبت‌هاي مقطعي احتمالي نبايد به عنوان نشانه بازگشت پايدار تلقي شوند، زيرا برگشت‌هاي قيمتي احتمالا موقت خواهند بود و تا رفع موانع ساختاري، چشم‌انداز بازار همچنان منفي است.
درنهايت بايد اذعان داشت كه بورس در شرايط كنوني با چالش‌هاي عميقي مواجه است كه عمدتا خارج از حيطه اختيارات رييس سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارند. آقاي صيدي طي اين مدت اقدامات موثري نظير انتشار اوراق اختيار فروش تبعي، بيمه سهام، تشديد نظارت بر معاملات براي جلوگيري از تخلفات و افزايش شفافيت در افشاي اطلاعات شركت‌ها انجام داده است.
با اين حال، عواملي مانند قطعي برق صنايع، توقف توليد و ابهامات سياسي مانند مكانيسم ماشه، ريشه در سياست‌هاي كلان اقتصادي و سياسي دارند. انتظار اصلي از دولت و حاكميت است كه با اتخاذ سياست‌هاي مناسب، فضاي اقتصادي و سياسي را بهبود ببخشند تا بازار سرمايه نيز احيا شود.