مرگ بيش از ۴۲ هزار موتورسوار در دهه ۹۰
براساس مقاله منتشر شده در مجله علمي پزشكي قانوني در فاصله سال‌هاي ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، ۴۲هزار و ۶۸۵ موتورسوار در حوادث رانندگي جان خود را ازدست داده‌اند كه ۹۵.۶درصد (۴۰ هزار و ۸۰۰ نفر) آنان مرد و مابقي زن بودند.
در مقاله‌اي پژوهشي با عنوان «بررسي اپيدميولوژي تصادفات منجر به مرگ در موتورسواران ايراني» كه در شماره پاييز سال 1403 مجله علمي پزشكي قانوني به چاپ رسيد موضوع مرگ و مير موتوسيكلت‌سواران، دلايل و نحوه آن در دهه 90 مورد بررسي قرار گرفته است.
در اين مقاله پژوهشي آمده است: تصادفات جاده‌اي نهمين عامل مرگ و مير در جهان و دومين عامل مرگ و مير در ايران بعد از بيماري‌هاي قلبي و عروقي است. يكي از عوامل مهم در افزايش تصادفات جاده‌اي، افزايش روزافزون وسايل نقليه است.
ازسوي ديگر در اين مقاله بر اين نكته نيز تاكيد شده است كه موتورسواران 34درصد بيشتر از سرنشينان ساير وسايل نقليه در معرض مرگ و مير حوادث جاده‌اي قرار دارند و تصادفات موتوسيكلت‌ها در حدود 90درصد موارد منجر به آسيب جدي يا مرگ افراد مي‌شود.
بررسي گروه‌هاي سني موتورسواران قرباني حوادث رانندگي در فاصله سال‌هاي 1390 تا 1400 نيز نشان داد كه بيش از نيمي از درگذشتگان در گروه سني جوان قرار داشته‌اند. بر اين اساس از كل تلفات موتوسيكلت‌سواران 53.6درصد (22 هزار و 797 نفر) در گروه سني كمتر از 30 سال قرار داشتند كه اين قربانيان (زير 30 سال) در استان‌هاي ايلام، كهگيلويه و بويراحمد و البرز بيشترين درصد تلفات موتوسيكلت را به خود اختصاص داده‌اند.
گزارش‌هاي متعددي از ايران و ديگر كشورهاي جهان نيز حاكي از آن است كه گروه سني جوانان بيشترين موارد مرگ و مير حوادث ترافيكي موتورسواران را دربر مي‌گيرند. به عنوان مثال در مطالعه ويرا و همكاران در برزيل ميانگين سني موتورسواران حادثه‌ديده 27.78 سال بود يا در پژوهشي ديگر در سنگاپور كه توسط هك و همكارانش انجام شد، ميانگين سني افراد آسيب‌ديده در تصادفات موتور 16 تا 25 سال بود.
در اين مقاله براساس يافته‌هاي به دست آمده تاكيد شده كه بيشترين آمار متوفيات تصادفات موتوسيكلت‌ها را مردان جوان با شغل آزاد و تحصيلات زير ديپلم تشكيل مي‌دهند، بنابراين لازم است به منظور كاهش اين حوادث علاوه بر استراتژي‌هاي پيشگيرانه مانند احترام به قوانين، نحوه استفاده صحيح از اين وسايل نيز آموزش داده شود.
نكته مهم ديگر آنكه براساس نتايج اين مقاله پژوهشي، در دهه 90، در تصادفات موتوسيكلت‌سواران، 54.6درصد به دليل ضربه به سر جان خود را از دست داده‌اند كه اين موضوع نشان‌دهنده اهميت استفاده از كلاه ايمني استاندارد براي راكب و سرنشين موتوسيكلت است.
از نظر محل وقوع سانحه نيز، 47.3درصد موتورسواران در مسيرهاي برون‌شهري و 39درصد در راه‌هاي درون‌شهري دچار حادثه شده‌اند، ضمن آنكه 51.2درصد نيز در بيمارستان‌ها جان خود را از دست داده‌اند.
هر چند نتايج اين مقاله پژوهشي نشان مي‌دهد كه نرخ فوت ناشي از تصادفات موتوسيكلت در سال 1400 نسبت به سال 1390، با كاهش 23.5درصدي مواجه شده و روند تلفات كاهشي بوده است، اما از آنجا كه از سال 1400 به بعد آمار تلفات حوادث رانندگي در كشور با افزايش مواجه بوده است، به نظر مي‌رسد باتوجه به افزايش تلفات تصادفات، آمار مرگ و مير موتورسواران نيز بيشتر شده باشد. با اين توضيح كه به دليل محدوديت‌هاي موجود، از سال 1401 به بعد آمار تفكيكي مرگ و مير موتوسيكلت‌سواران توسط سازمان پزشكي قانوني كشور جمع‌آوري نمي‌شود.