تطاول دشمن به زندان اوين و ملاحظات حقوق بشري
صالح نقرهكار
79 شهيد مظلوم در حمله باند جنايتكار جورپيشه به زندان اوين سند محكمي است بر خوي وحشيانه رژيم اسراييل و مدعيان غربي سينه چاك او كه حقوق بشر و بينالملل و قواعد موضوعه حقوق بشردوستانه را به سخره گرفته و نشان دادند همه اين قواعد را براي زير پا له كردن در مواقعي كه منافع كثيفشان اقتضا كند، نوشتهاند و به هيچ قاعدهاي ملتزم نيستند.حقوق بشر با طعم وتو چيزي جز قواعد جنگل با محوري گرگمسلكان نيست و اين تراژدي حقوق بشر و بينالملل ذكر مصيبتي است در گوش صلح و كرامت انساني در طول تاريخ معاصر! اما ملاحظات اين جنايت:
1.فاجعه كه رخ داد سكوت مرگبار قبيله يك بام و دوهواي حقوق بشري غربي را شاهد بوديم. همانها كه براي يك بازداشت سينه چاك ميكردند و يك سهو و خطا راجع به يك زنداني را در بوق و كرناي رسانههاي پيمانكار خود ميكردند، لال شدند. سعدي بزرگ گفته است كه «نكند جورپيشه سلطاني/ كه نيايد ز گرگ چوپاني...» حالا اين مدعيان حقوق بشر را بايد نگريست كه چطور پشت اسراييل همپيمان شدهاند و چشم بر هر ترور و وحشيگري ميبندند.فاجعه حمله به اوين نهتنها اقدامي غيرانساني و تروريستي است، بلكه نقض صريح اصول بنيادين حقوق بشر و حقوق بينالملل بشردوستانه به شمار رفته و سكوت در قبال آن تاييد آن قلمداد ميشود.
2. زندان، بنا بر تعاريف بينالمللي، محل نگهداري افراد فاقد توان دفاع است و هرگونه حمله عامدانه به چنين مكانهايي مصداق بارز جنايت جنگي و نقض فاحش حقوق بشري تلقي ميشود.بر اساس اسناد بينالمللي از جمله اعلاميه جهاني حقوق بشر (۱۹۴۸) و ميثاق بينالمللي حقوق مدني و سياسي (۱۹۶۶)، هر فرد صرفنظر از موقعيت، تابعيت يا اتهام، داراي حقوقي ذاتي و غيرقابل سلب است. در اين حادثه حق حيات (ماده ۶ ميثاق حقوق مدني و سياسي) به شكل آشكار نقض شده است.منع رفتارهاي ظالمانه (ماده ۷) ناديده گرفته شده و زندانيان عملا به عنوان هدف حمله قرار گرفتهاند.حق برخورداري از حمايت قضايي موثر (ماده ۱۴) زير پا گذاشته شده است، زيرا هيچ اقدام حفاظتي براي جان افراد صورت نگرفته است.
3.نقض حقوق بينالملل بشردوستانه و كنوانسيونهاي چهارگانه ژنو (۱۹۴۹) و پروتكلهاي الحاقي (۱۹۷۷) كه بهويژه در شرايط مخاصمه مسلحانه كاربرد دارند، زندانيان و غيرنظاميان در وضعيت حمايت ويژه قرار دارند. باري كنوانسيون چهارم ژنو صراحتا از غيرنظاميان در زمان درگيري مسلحانه محافظت ميكند. طبق ماده ۳ مشترك كنوانسيونهاي ژنو، حتي در مخاصمات غيربينالمللي، كشتار افراد بيدفاع كه درگيري مستقيم ندارند، ممنوع است. حمله به زندان كه محل نگهداري افراد فاقد توان دفاع است، مصداق بارز جنايت جنگي طبق ماده ۸ اساسنامه ديوان كيفري بينالمللي (ICC) محسوب ميشود.
4.امان از بيكيفرماني اسراييل و امريكا و دولتهاي غربي حامي آنكه دستشان تا مرفق به خون بيگناه آلوده است. مسووليت بينالمللي و لزوم پاسخگويي يك سرفصل حقوقي مبرم است.اين اقدام ميتواند با استناد اساسنامه رم (دادگاه كيفري بينالمللي) اصول مسووليت بينالمللي دولتها (مصوب كميسيون حقوق بينالملل سازمان ملل) به عنوان يك جنايت تحت صلاحيت جهاني مورد پيگرد قرار گيرد.در صورت اثبات نقش مقامات رسمي در صدور دستور يا تسهيل چنين حملهاي، مسووليت فردي آنها نيز قابل تعقيب كيفري در سطح بينالمللي است.البته حمايتهاي پشت بلندگوي ترامپ همه چيز را عيان ساخته و سبب و مباشر و كارفرما و پيمانكار محرز است. جمله طلايي وزير خارجه آلمان كه گفت اسراييل كارهاي كثيف غرب را اجرا ميكند انباني از دلالتها دارد.
5.دادخواهي بينالمللي لازم است. حمله به زندان اوين و كشتار 79 فرد بيدفاع نهتنها از منظر اخلاقي، بلكه بر پايه معيارهاي حقوقي بينالمللي، اقدامي محكوم و مستوجب پاسخگويي است. جامعه بينالمللي و نهادهاي حقوق بشري بايد ضمن محكوميت صريح اين جنايت، زمينه مستندسازي، شناسايي عاملان و پيگرد حقوقي آنها را فراهم سازند تا اصول بنيادين كرامت انساني، هرگز قرباني سكوت و بيتفاوتي نشود.كانونهاي وكلا در كنار مجاري ذيربط از جمله معاونت حقوقي وزارت خارجه و ستاد حقوق بشر قوه قضاييه آمادگي خود را اعلام كردهاند.مستندسازي و طرح دعوا ميتواند گامي براي منكوب كردن تروريستها در دنياي نابرابر باشد.
اميد كه مسوولان امر نيز با سعه صدر و درايت بهنگام، هم زمينه آزادي زندانيان سياسي و وجداني را فراهم كنند و هم تا حد ممكن با اعطاي مرخصي و نظامات ارفاقي وضعيت بغرنج زندان آسيبديده و تجميع جمعيت كيفري در ساير زندانها را تمشيت فرمايند.