وقت پالايش رسانه ملي

مهدي بيك‌اوغلي

در روزهايي كه هنوز مدت زمان زيادي از اعلان آتش‌بس ميان اسراييل و ايران نگذشته بود و پير و جوان و مرد و زن از هر طيف و گروه و قوم و دسته‌اي در كنار هم يك انسجام ملي و همبستگي قابل ستايش را شكل داده بودند، ناگهان صدايي از بطن صداوسيما كه عنوان «ملي» را بر تارك خود نشانده، بيرون آمد كه بسياري از ايرانيان را در بهت، حيرت و اندوه فرو برد. وحيد جليلي در شمايل مرد شماره2 صدا و سيما، برادر سعيد جليلي و يكي از چهره‌هاي بلندپايه جبهه پايداري در يكي از شبكه‌هاي تلويزيوني حاضر شد و گفت: «برخي مي‌خواهند به اسم همبستگي ملي و وحدت ملي فقط از وطن بگوييم و اسم خدا و پيغمبر را نياوريم و مي‌گويند همه باشند!» او در ادامه در سخناني عجيب‌تر اعلام كرد: «بعضي‌ها مي‌خواهند وطن را به آغل تبديل كنند! ما انسانيم. وطن براي ما با هويت و ماهيت و افتخارات و رشته‌هاي معنوي و نسبت با پروردگار تعريف مي‌شود!» اين اظهارات وحيد جليلي از چهره‌هاي نزديك به جبهه پايداري در شرايطي رسانه‌اي شد كه هرگز هيچ كدام از فعالان سياسي، تحليلگران و دلسوزان كشور خواستار كنار گذاشته شدن «امر معنوي» به نفع «امر ملي» نشده و اساسا اين دو مقوله را جداي از هم نمي‌دانند. حتي يك نمونه از سخنان بزرگان كشور و ليدرهاي سياسي دروني كشور را نمي‌توان پيدا كرد كه در آن درباره تعطيل شدن مذهب و جولان رويكردهاي ناسيوناليستي بحث و تبادل نظر شده باشد. اتفاقا تلاش بسياري از دلسوزان كشور در راستاي تحقق اين گزاره است كه اجازه داده شود اسلام رحماني و وطن‌دوستي و تكثرگرايي كه از سوي ائمه ذيل نشانه‌هاي ايمان تفسير شده در رسانه ملي پا گرفته و رشد كند. پس از اين اظهارات بود كه دامنه وسيعي از چهره‌هاي سياسي از محمدعلي ابطحي و سعيد شريعتي گرفته تا محمد قوچاني و اكبر منتجبي و...به آن واكنش نشان دادند. «اعتماد» براي تحليل چرايي بيان چنين سخناني و تلاش تندروها براي انشقاق در صفوف اتحاد ايرانيان سراغ محمدصادق جوادي‌حصار رفته تا ابعاد اين تحركات مشكوك را بررسي كند.

محمدصادق جوادي‌حصار در گفت‌وگو با «اعتماد» در پاسخ به اين پرسش كه در شرايطي كه مردم با وحدت و همدلي كشور را از اين بزنگاه سخت عبور داده‌اند، صحبت‌هاي توهين‌آميز وحيد جليلي و بسياري از چهره‌هاي راديكال را چگونه مي‌توان تحليل كرد؟ مي‌گويد: «ما نبايد توقع همسطحي و همساني در حوزه‌هاي مختلف فكري و فرهنگي در همه سطوح كشور داشته باشيم. به قول معروف از كوزه همان تراود كه در او است. برخي افراد و جريانات هاضمه فهم مفاهيم عميق ملي و ايراني را ندارند. خرده‌اي هم بر آنها نمي‌توان گرفت. اما قباحت كار وقتي نمايان مي‌شود كه اين افراد و گروه‌ها بخواهند از منبر يك جايگاه ملي و براي مخاطبان هزينه داده ايراني كه هنوز هم با خونشان، اتحادشان و همبستگي‌شان اين فرصت را در اختيار آقايان قرار داده‌اند تا بر بلنداي اين اريكه بنشينند، سوءاستفاده كنند.»
جوادي‌حصار ادامه مي‌دهد: «يكي از پايدارترين، ماندگارترين و اثربخش‌ترين نمادهاي ملي ايرانيان كه به قول خودش، «پي افكند از نظم كاخي بلند/ كه از باد و باران نيابد گزند» فردوسي است، چهره‌اي كه نماد اتحاد ملي ايرانيان است. در تمام تاريخ اساطيري و غيراساطيري ايران شاهنامه مظهر انسجام‌بخشي و وحدت ملي بوده است. اين شاهنامه و خداوندگار اين شاهنامه حكيمند. شاهنامه هم سراسر حكمت است. شاهنامه با خرد و خردورزي آغاز مي‌شود و با دشنام به بدي و پليدي و تقبيح رفتار شغاد برادركش پايان مي‌گيرد. هيچ ايراني نمي‌خواهد بگويد به گونه‌اي كه همه ايرانيان فكر مي‌كنند اين آقايان هم فكر كنند. اما (چهره‌اي مانند جليلي) بايد به خودش نهيب بزند وقتي يك ملت فهيمِ هنرمندِ هوشمند در چنين بحبوحه‌اي از جنگ و تلاطم، يكصدا از ايران و وحدت ملي مي‌گويد حتما سهم قاطبه ملت ايران از فهم فردي ولو دانش‌آموخته بيشتر است. بنابراين سخن قائم‌مقام سازمان صدا و سيما مي‌تواند از مصاديق سخن لغو باشد كه قرآن كريم درباره آن مي‌گويد: «مومنان كساني هستند كه وقتي به سخن بي‌اثر و بيهوده‌اي مي‌رسند از آن كريمانه عبور مي‌كنند.» من از ملت ايران، خانواده‌هاي عزيز و شرافتمندي كه اين روزها با جانشان و خونشان و هستي‌شان در ميدان ايستادند و فرزندان خود را در آغوش گرفتند و پرچم ايران را دور خود پيچيدند، مي‌خواهم كه بي‌توجه از چنين اظهارات افراطي بگذرند و بر زبان آورندگان چنين لغوي را ببخشند.»
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب با اشاره به ضرورت تغييرات در رسانه ملي يادآور مي‌شود: «به مسوولان عالي و اصلي كشور هم مي‌گويم كه گاه پالايش و پيرايش رسانه ملي فرا رسيده، بگذاريد، رسانه ملي صداي همه ايرانيان با همه زبان‌ها و رنگ‌ها و سلايق باشد. صداي جمهوري اسلامي بايد صدايي برآمده از همه صداهاي ايرانيان باشد. منتقدان، مخالفان و حتي دگرانديشان! بايد از اين رسانه سهمي داشته باشند، چراكه آنها هم ثابت كرده‌اند كه در اين مقطع فقط به ايران فكر كرده‌اند. اگر باز هم بخواهيم از منظر تنگ عقايد شخصي به مصالح جامعه بنگريم بايد خرده بسياري به افراد و گروه‌هايي بگيريم كه جامعه را به اندازه‌اي كاناليزه و تنگ كردند كه خوبان و انديشمندان و نيكان از عرصه‌هاي تصميم‌سازي‌هاي بنيادين و مهم دور ماندند و پاره‌اي تصميمات كشور را به سمتي برد كه اگر اتحاد ملي، اتفاق نظر، همدلي و ايران‌خواهي مردم نبود، چه بسا وسوسه‌هاي شيطاني مخالفان ايران در هجمه به جمهوري اسلامي اثر مي‌كرد، اما مردم اعتنايي به اين فراخوان‌ها نكردند و از ايرانشان حمايت كردند.»
جوادي‌حصار در پايان مي‌گويد: «مردم ايران همان‌طور كه به سخنان لغو نتانياهو و سخنان لغو ترامپ مبتني بر اينكه اينها بايد حكومت جمهوري اسلامي را ساقط كنند، توجهي نكردند و ايرانشان و حاكميت برآمده از اراده ملت را به‌رغم همه نقدها حفظ كردند از سخناني چون سخنان وحيد جليلي هم مي‌گذرند و بزرگوارانه اجازه نمي‌دهند اين‌گونه سخنان باعث تفرقه شود. البته اين مسووليت همچنان بر دوش مسوولان است تا فضاي رسانه ملي و اتمسفر سياسي كشور را از چنين توهين‌ها و سخنان لغوي پيراسته سازند. رسانه ملي بايد رسانه ملي شود و با پالايش خردمندانه كاري كند كه صداي رسانه ملي، صداي همه مردم ايران شود.»