به بهانه بسته و باز شدن پنجره نقل و انتقالاتي پرسپوليس
تا كي ميتوانيم زيرآبي برويم؟
گروه ورزش
داستان بدهيهاي داخلي تيمهاي ايراني قصه درازي دارد. عرف بر اين است كه باشگاههاي حاضر در سطوح مختلف ليگ نسبت به پرداخت بدهيهاي داخلي عزمي نداشته باشند و فقط نسبت به پرداخت طلب بازيكنان و مربيان خارجي حساسيت به خرج بدهند، آن هم زماني كه كار به شكايت و فيفا كشيده ميشود. تيمي در ايران نيست كه طلبكار داخلي نداشته باشد. در اين بين يك قانون نانوشته هم ميان بازيكنان و مربيان و مديران وجود دارد. اينكه رقم قرارداد بالا نوشته ميشود تا بازيكن يا مربي بعدا بتواند با زنده كردن لااقل نصف آن پول و بخشيدن مابقي به حق و حقوق متعارف خود دست پيدا كند.
پرسپوليس و شاكيانش
روز شنبه اعلام شدكميته تعيين وضعيت پنجره نقل و انتقالاتي باشگاه پرسپوليس را به خاطر بدهيهاي داخلي بسته است. تلاش مديران اين باشگاه براي باز كردن اين پنجره ناكام ماند و به آنها اعلام شد بايد با همه شاكيان داخلي تسويه حساب كنيد يا به نوعي به توافق برسيد تا اجازه خريد بازيكن جديد به شما داده شود. اين اقدام كميته تعيين وضعيت حسابي پرسپوليسيها را عصباني كرد. مديران تيم و هواداران در فضاي رسانهاي و مجازي حسابي به رييس جديد فدراسيون تاختند و آنها را به دست به يكي براي زمين زدن پرسپوليس متهم كردند. استدلال پرسپوليسيها اين بود كه همه تيمهاي داخلي پروندههاي قطور بدهي دارند و چطور قانون فقط براي تيم ما اعمال ميشود؟ كميته تعيين وضعيت در پاسخ اعلام كرد اين شرايط براي همه تيمها يكسان است و از اين پس باشگاهها نميتوانند صرفا با دادن تضمين و قول از زير بار بدهيها رهايي پيدا كنند. در اين بين يك اتفاق عجيب هم رخ داد. در ليست بدهيهاي پرسپوليس كه بعد از مخالفت كميته تعيين وضعيت با باز شدن پنجره پرسپوليس منتشر شد، نام مهرداد كفشگري هم به چشم ميخورد. با اين حال بازيكن سابق سرخها در فضاي مجازي اعلام كرد كه او طلب يا شكايتي از پرسپوليس ندارد! دقايقي بعد كفشگري نوشت او را تحت فشار گذاشتهاند تا استورياش را پاك كند! اين واكنش صحت ليست منتشر شده را زير سوال برد.
اواخر روز يكشنبه درحالي كه بحثها پيرامون تصميم جديد فدراسيون و ليست بدهيهاي پرسپوليس بود، اين باشگاه اعلام كرد با رايزنيهاي صورت گرفته و ارايه اسناد موفق به باز كردن پنجره نقل و انتقالاتي شده است. اين خبر واكنشهاي بسياري را برانگيخت. جدا از هواداران تيمهاي رقيب كه فدراسيون را به سازش و بده بستان متهم كردند، برخي از شاكيان پرسپوليس در فضاي مجازي اعلام كردند هيچ توافقي با آنها صورت نگرفته است. از جمله اين بازيكنان ميتوان به شايان مصلح، فرزاد حاتمي و سوشا مكاني اشاره كرد. در همين راستا جمشيد نورشرق، رييس كميته تعيين وضعيت فدراسيون فوتبال در يك برنامه راديويي با وكيل شايان مصلح وارد جنگ لفظي شد. نورشرق تاكيد داشت با توجه به تاريخ شكايتها محروميت احتمالي پرسپوليس مربوط به پنجره بعدي نقل و انتقالاتي ميشود اما وكيل مصلح اين حرف را نپذيرفت و گفت:«اگر حكم پرونده ما به اين پنجره ربط نداشت چرا روز شنبه براي مهدي ترابي كارت بازي صادر نكرديد؟» نورشرق تاكيد كرد:«باشگاه پرسپوليس براي پرداخت مطالبات خود وارد عمل شده و سازمان ليگ وقتي حسن نيت اين باشگاه را ديد كه در حال تلاش براي پرداخت مطالباتش است، تصميم گرفت اين فرصت را دراختيار پرسپوليس بگذارد كه با تمامي طلبكاران خود وارد مذاكره شود و از آنها رضايت بگيرد. اگر باشگاه پرسپوليس اين كار را انجام ندهد پنجره نقل و انتقالات تابستاني اين تيم بسته ميشود. اين شكايتها چون تاريخش با پنجره فعلي تداخل دارد شامل اين پنجره نميشود.» وكيل مصلح نيز در پاسخ گفت:«پرونده شايان مصلح به مرداد ماه برميگردد و حكم آن هم دي ماه صادر شده بود و هيچ ربطي به زمان نقل و انتقالات زمستاني ندارد. شما تا همين ديروز با من در تماس بوديد و سوال ميكرديد آيا با پرسپوليس توافق كردهايد يا نه؟ همين ديروز به من گفتيد اگر باشگاه پرسپوليس با شما توافقي نكرده به من پيامك بدهيد. براي باز كردن پنجره پرسپوليس و صدوركارت بازي مهدي ترابي از ما استعلام گرفتيد، مگر ميشود ظرف يك روز به اين نتيجه رسيده باشيد كه اين شكايت به پنجره بعدي مربوط ميشود؟»
بعد از باز شدن پنجره نقل و انتقالاتي پرسپوليس هواداران تيمهاي رقيب تهديد كردند در صورتي كه سرخها از بازيكنان تازه به خدمت گرفته خود استفاده كنند دوباره به صفحات فيفا و ايافسي رجوع خواهند كرد. وكيل مصلح نيز همين تهديد را تكرار كرد و گفت كاري كه فدراسيون براي پرسپوليس انجام داده، خدمت نيست و خيانت است و ميتواند باعث محروميت پرسپوليس و فدراسيون شود.
همه تيمها بدهكارند
همانطور كه ابتداي نوشته عنوان شد همه تيمهاي ايراني شرايطي مشابه با پرسپوليس دارند. در مجموع ميتوان گفت كه پروندههاي مالي باشگاههاي ليگ ايران بسيار پيچيده، ناشفاف و بعضا عجيب و غريب است. بسياري از بازيكنان سالهاي قبل ليگ و حتي بازيكنان دهه 80 از تيمهايي كه برايشان بازي كردهاند، طلبكارند. در سال 97 روزنامه همشهري در گزارشي نوشت، استقلال به بيش از 100 نفر بيش از 110 ميليارد تومان بدهي دارد. همچنين گزارش مشابهي براي پرسپوليس منتشر شد كه نشان داد شرايطش دقيقا مشابه استقلال است. ساير تيمها نيز به فراخور خود بدهيهاي انباشتهاي دارند. به عنوان مثال چند روز پيش مهدي كياني،كاپيتان سابق تراكتور گفت از زمان بازي در تراكتور كه مربوط به چند سال قبل ميشود بيش از يك ميليارد تومان طلب دارد. آرمين سهرابيان بازيكن تيم گلگهر در مورد طلبش از استقلال گفت حاضر شدم نصف مبلغ طلبم را هم ببخشم اما باشگاه اقدامي در زمينه پرداخت مطالباتم نميكند. اميرحسين اصلانيان مهاجم دهه 80 پرسپوليس گفت 800 ميليون از باشگاه پرسپوليس بابت قرارداد سالهاي 79 تا 84 طلب دارد البته اصلانيان اعلام كرد طلبش را به باشگاه به صورت كتبي خواهد بخشيد. جواد نكونام،كاپيتان سابق تيم ملي و باشگاه استقلال نيز چند ماه پيش در مورد مطالبات معوقهاش گفت:«اميدوارم يك بار اول از همه در فوتبال ايران اين اتفاق بيفتد و تيمهايي كه نميتوانند طلبشان را بدهند، نتوانند بازيكن بگيرند. در دنيا تيمي نيست كه بدهكار باشد، بازيكن بگيرد. من خودم از دو، سه باشگاه طلب دارم. نه فقط من خيلي از بازيكنان و مربيان هستند طلب دارند ولي كسي رسيدگي نميكند.»
در بررسي اين وضعيت نقش مديران بسيار پررنگ است. مديران تيمهاي ليگ ايران كه اكثرشان انتصابي هستند و در دورهاي مسووليت قبول ميكنند،توجهي به اين بدهيها ندارند و نه تنها طلب طلبكاران را صاف نميكنند بلكه بدون توجه به شرايط اقتصادي قراردادهاي آنچناني با بازيكنان ميبندند و چيزي به بدهيها ميافزايند و جاي خودشان را به مدير بعدي ميدهند. بازيكنان نيز بايد تا سالها دنبال پولشان بدوند.تازه اگر باشگاه همچنان وجود خارجي داشته باشد! چراكه برخي از باشگاهها در سالهاي گذشته به دليل بدهي و ورشكستگي اعلام انحلال كردند بدون اينكه با طلبكاران خود تسويه حساب كرده باشند. از جمله اين باشگاهها ميتوان به باشگاه نفت تهران اشاره كرد. هنوز برخي از بازيكنان اسبق نفت تهران از اين تيم طلبكارند اما ديگر باشگاهي وجود ندارد كه بتوانند از آن شكايت كنند.
هر سال هنگام اعطاي مجوز حرفهاي و مجوز ملي به باشگاهها براي شركت در رقابتهاي ليگ و ليگ قهرمانان آسيا، مديران تيمها با برخي از طلبكاران كه بيشتر مُصر هستند به نوعي توافق ميكنند، مجوز را ميگيرند و بعد ميروند تا سال آينده كه دوباره اين بحث پيش بيايد.كميته صدور مجوز نيز با علم به بدهيهاي ريز و درشت باشگاهها مجوز مربوطه را صادر ميكند. شايد به اين دليل كه اگر قرار باشد تيمها بدون پرونده مالي راهي دور بعدي ليگ شوند احتمالا شاهد حضور يك ليگ بدون شركتكننده خواهيم بود. سال گذشته و در مهر 1398كميته بدوي صدور مجوز حرفهاي سازمان ليگ اعلام كرد كه تنها 6 تيم موفق به كسب مجوز حرفهاي شدهاند. در ميان اين تيمها نام استقلال و پرسپوليس دو ابربدهكار فوتبال ايران نيز ديده ميشد! در چنين شرايطي معلوم است كه وضعيت ساير تيمها به چه صورت بوده است.
ما سر ايافسي كلاه ميگذاريم
يكي از اصليترين مدارك تيمها براي دريافت مجوز حرفهاي جهت حضور در ليگ قهرمانان آسيا ارسال مدارك عدم بدهي باشگاههاست. مدركي كه هر ساله تيمهاي باشگاهي ايراني به ايافسي ارسال ميكنند و آنها هم ميپذيرند. مديران باشگاهها مدعي ميشوند تيمهاي ايراني يا بدهي ندارند يا با طلبكاران خود به توافق رسيدهاند. اين همان دروغي است كه فوتبال ايران هر سال به نهادهاي بينالمللي ميگويد. سال 96 امير قلعهنويي در گفتوگو با رسانهها در رابطه با اين مساله گفت:«ما ساليان سال به مردم و كنفدراسيون فوتبال آسيا دروغ گفتيم. بنده از تراكتورسازي و استقلال هر كدام ۸۰۰ تا ۹۰۰ ميليون تومان طلب دارم. چرا ميگويند همه بدهيها را دادهايم؟ تا الان به احترام مردم خوب آذربايجان هيچ صحبتي در اين باره نكردهام. حتي يكي از رفقايمان خواست براي اين موضوع ارتباط برقرار كند كه گفتند بايد ابتدا طلب خارجيها را بدهيم. يكي مثل امير قلعهنويي احترام گذاشت و شكايت نكرد ولي اينگونه با او برخورد كردند.» آن زمان مديران تراكتور و استقلال مدعي شده بودند هيچ بدهي ديگري ندارند و با همه طلبكاران به توافق رسيدهاند. قلعهنويي در واكنش به اين خبر گفت:«حتما با كساني توافق كردهاند كه دست به شكايت زدهاند.» مجيد جلالي يكي از مربيان ديگر ليگ برتر نيز چندي پيش در گفتوگو با روزنامه اعتماد خاطرهاي جالب از دروغ گفتن به ايافسي و اطلاع اين كنفدراسيون از اين دروغ نقل كرد. جلالي گفت:«چند سال پيش كه ناظران به ايران آمده بودند من در باشگاهي بودم كه اين ناظران به آنجا سر زدند و من هم در جلسه آنها حضور داشتم. بچههاي ما حين اينكه اسناد را به ناظران نشان ميدادند،گاهي با هم فارسي حرف ميزدند و ميگفتند نه فلان سند را نشان نده يا فلان چيز را نشان بده. بعد آخر جلسه يكي از ناظران ايافسي شروع كرد فارسي حرف زدن و معلوم شد همه چيز را فهميده اما نميخواسته واكنش نشان بدهد.» اين اتفاق در حالي براي تيمهاي ايراني رخ ميدهد كه برخي از تيمهاي عربي در اين سالها به دليل بدهي نتوانستند مجوز حرفهاي دريافت كنند. اين تيمها عمدتا بابت مداركي كه از طريق فدراسيون فوتبال كشورهاي مربوطهشان ارسال ميشود نتوانستهاند مجوز به دست آورند. اين نشان ميدهد كه فدراسيونهاي كشورهاي عربي هم حتي با تيمهاي باشگاهي خود در اين زمينه همكاري يا به بيان بهتر همدستي نميكنند. ولي معلوم نيست در فوتبال باشگاهي ما چطور با اينكه هر ساله هنگام ارسال مدارك دريافت مجوز حرفهاي بسياري از طلبكاران رسما اعلام ميكنند با آنها توافقي صورت نگرفته در مدارك ارسالي از سوي فدراسيون فوتبال براي ايافسي مشكلي ديده نميشود. البته شايد هم مشكلي ديده ميشود و همانطور كه جلالي عنوان كرد، ايافسي بنا به دلايلي ترجيح ميدهد كه مته به خشخاش نگذارد.
فدراسيون جديد؛ رويه جديد؟
مدتي پيش اعلام شد ايافسي براي صدور مجوز حرفهاي شرايط را به مراتب سختتر كرده است. سال گذشته كاظم اوليايي عضو كميته استيناف فدراسيون فوتبال گفت:«ما زيرآبيهايي رفتيم كه در آينده دردسر ميشود. يكي، دو نكته است كه خيلي حساس است، يكي از آنها بحث رفتار جوانمردانه مالي يا غيرمالي است كه در اروپا انجام ميشود و درآسيا هم شروع شده است. اگر اين بحث در آينده به ما ابلاغ شود كه هنوز به سراغ آن نرفتهايم تمام فوتبال ما را فلج ميكند.» در تابستان گزارشي منتشر شد كه نشان ميداد ايافسي حتي ممكن است مجوز حضور در ليگهاي داخلي را نيز براي تيمهاي بدهكار باطل كند. در اين گزارش آمده بود،كنفدراسيون فوتبال آسيا در حال حاضر نسبت به وضعيت مالي باشگاههاي حاضر در ليگ قهرمانان، حساسيت زيادي به خرج ميدهد و حتي درگذشته برخي باشگاههاي عربستاني را به دليل شرايط نامناسب مالي از اين رقابتها كنار گذاشت.اكنون نيز كنفدراسيون فوتبال آسيا درحال برنامهريزي است تا باشگاههاي بدهكار از حضور در ليگهاي داخلي كشورها نيز محروم شوند. اين مساله در صورت ابلاغ به فدراسيونهاي فوتبال عضو AFC به احتمال فراوان از دو فصل آينده اجرايي خواهد شد. به عبارت ديگر باشگاههاي بدهكاري مثل استقلال و پرسپوليس اگر نتوانند وضعيت بدهيهاي انباشته خود را مشخص كنند ممكن است از دو فصل ديگر حتي مجوز شركت در ليگ برتر ايران را هم نداشته باشند چه برسد به اينكه بخواهند در ليگ قهرمانان آسيا حضور داشته باشند.
در بهمن ماه سهيل مهدي، سرپرست كميته برگزاري مسابقات سازمان ليگ با تاييد چنين رويكردي در ايافسي گفت:«آييننامه جديد صدور مجوز حرفهاي باشگاهها از سوي كنفدراسيون فوتبال آسيا به ما ابلاغ شده است. درآييننامه جديد، الزامات استقرار مجوز حرفهاي و ملي براي كشورهاي آسيايي اجباري شده است.» او افزود:«در مقايسه با آييننامه قبلي صدور مجوز حرفهاي به نظر ميرسد الزامات جديد حرفهايسازي باشگاهها از سوي كنفدراسيون فوتبال آسيا سختگيرانهتر و با جزييات بيشتر شده است. آييننامه جديد را براي اطلاع و اقدام به باشگاههاي كشور ارسال كردهايم و انتظار داريم باشگاهها از هماكنون نسبت به استقرار الزامات خواسته شده و طراحي ساختار جديد در باشگاهها براي مجوز صدورحرفهاي خود اقدامهاي لازم را انجام بدهند.»
با توجه به اين شرايط به نظر ميرسد، فدراسيون فوتبال عزمش را جزم كرده تا باشگاهها را از همين امسال ملزم به پرداخت تمام بدهيهاي خود از جمله بدهيهاي داخلي كند. داستان بسته ماندن پنجره پرسپوليس هم در همين راستا بود. با اين حال مشخص نيست چرا فدراسيون به يكباره از تصميم خودش عقبنشيني كرد و دوباره راه را براي تيمهاي بدهكار باز گذاشت تا با ارايه تضمين يا به قول نورشرق نشان دادن حسن نيت و تعهد بتوانند لااقل چند ماه ديگر پرداخت بدهيهاي خود را به تعويق بيندازند. اين مساله فقط مربوط به پرسپوليس نيست و همه تيمهاي ليگ برتر را در بر ميگيرد. نورشرق در اين رابطه به رسانهها گفت:«براي احكامي كه در نزديكي بسته شدن هر پنجره نقل و انتقالات ميآيد، فيفا اين رويه را دارد تا محروميت را با تعهد كتبي و به مدت يك پنجره به تعويق بيندازد و پرسپوليس هم با استفاده از همين قانون فيفا 3 ماه مهلت گرفته تا مطالبات طلبكاران خود ازجمله شايان مصلح را پرداخت كند. اگر شما احكام قطعي در نزديكي بسته شدن زمان پنجره نقل و انتقالات گرفته باشيد، ميتوانيد تنفس بدهيد و آن محروميت را به پنجره بعدي موكول كنيد.» نورشرق با اشاره به باز كردن پنجره نقل و انتقالاتي سايرتيمها به همين شيوه گفت: «درباره تراكتور هم همين رويه طي شد و از اين باشگاه چك پرداخت با مهلت يك ماهه براي آقاي مظاهري دريافت كرديم كه البته آقاي مظاهري چك را دريافت نكرده كه به خودش ارتباط دارد ولي ما تضمين پرداخت را از باشگاه تراكتورگرفتيم.» رييس كميته تعيين وضعيت فدراسيون فوتبال تاكيد كرد:«در مورد استقلال و ساير تيمها نيز به همين رويه عمل ميشود و خواهد شد. در نهايت نيز بناي ما بر اين است تا اين موضوع را محكم بگيريم چون معتقد هستيم تيمها بايد به قراردادهايشان متعهد باشند.»