علت بارشهاي شديد ماههاي اخير چيست؟
حسن لشكري، رييس انديشكده اقليم و آمايش سرزمين ضمن اشاره به اينكه بارشهاي گسترده و شديد سال آبي اخير متاثر از بر هم كنش چند پديده جوي است، گفت: فعالتر شدن سامانه سوداني نسبت به ساير سامانهها و انتقال رطوبت فراوان به اين سامانه يكي از مهمترين عوامل بارشهاي شديد ماههاي اخير است.
به گزارش ايسنا وي با اشاره به ساز وكار بارشها اظهار كرد: براي ايجاد بارش بايد چند عامل به طور همزمان در جو رخ بدهد كه اولين آن وجود شرايط ناپايداري در جو است. هر چه عمق ناپايداري بيشتر باشد، بارشها شديدتر ميشود. دومين عامل نيز نفوذ رطوبت مناسب به سامانه ناپايدار است چراكه شدت بارشها با ميزان تغذيه رطوبت به درون سامانه ارتباط مستقيم دارد.
وي با بيان اينكه بارشهاي گسترده و شديد سال آبي اخير از چند بعد قابل بررسي و تحليل است، تصريح كرد: بارشهاي اخير ناشي از «يك سامانه بارشي فراگير در نيمههاي غربي، شمالي و جنوبي كشور» بود. «اين پديده» تقريبا نادر در ۵۰ سال اخير متأثر از بر هم كنش چند پديده جوي است. براي مثال ميتوان به اين موضوع اشاره كرد كه موتور محرك جو سياره زمين، انرژي خورشيد است. اين انرژي كه به آن سيكلهاي خورشيدي نيز گفته ميشود داراي نوساناتي است و به همين دليل انرژي ورودي به سياره زمين ثابت نيست.اين استاد آب و هواشناسي دانشگاه شهيد بهشتي با اشاره به اينكه سيكلهاي خورشيدي داراي دورههاي كوچك تقريبا ۱۱ ساله هستند، گفت: در بخشي از اين سيكل مقادير انرژي خروجي از خورشيد كمتر و در بخش ديگري از آن افزايش مييابد كه اين افزايش يا كاهش انرژي با تعداد لكههاي ظاهر شده روي سطح بيروني خورشيد در ارتباط است. اين انرژي پس از خروج از خورشيد وارد جو، پوسته زمين و اقيانوسها و در آنها ذخيره ميشود. متقابلا زمين، جو و اقيانوسها نيز با تابش، انرژي را به بيرون از خود منتقل ميكنند. به گفته رييس انديشكده اقليم و آمايش سرزمين اين يك پديده تقريبا نادر است و سيكل اخير در قياس با دو سيكل قبل بسيار ضعيفتر است يعني در حال حاضر تعداد لكههاي روي خورشيد در اوج خود كمتر از سيكلهاي قبل هستند بنابراين با وجود اينكه نظم ۱۱ ساله در سيكلها تقريبا با اندكي تفاوت تكرار ميشود ولي لزوما مقادير انرژي خروجي از خورشيد در همه دورهها يكسان نيست و چون اين انرژي تأمينكننده تمام حركات جو است پس تكرار پديدههاي جوي لزوما برابر نخواهد بود. اين استاد آب و هواشناسي دانشگاه شهيد بهشتي در پايان با تاكيد بر اينكه كشور ايران بر اساس شرايط دورهاي چند سال متوالي دچار خشكساليهاي قوي، ضعيف و گاه فراگير و گاه منطقهاي بود، گفت: اين عوامل در كنار برداشت بيرويه و غارتگرانه از سفرههاي آب زيرزميني در چند دهه گذشته كه منجر به تخليه و افت شديد سفرههاي آب زيرزميني شده با يك يا دو سال ترسالي برطرف نميشود.