پيشنهاد صرفا سياسي
سيدمحمدعلي خطيبي
تازهترين پيشنهاد عربستان و روسيه براي افزايش توليد 500 تا 1.5 ميليون بشكهاي ظرفيت اوپك در حالي مطرح ميشود كه نخستين لازمه تصويب هر طرح يا پيشنهادي در سازمان صادركنندگان نفت اجماع همه اعضاست. با توجه به اينكه نماينده ايران در اوپك اعلام كرده است كه به همراهي ونزوئلا و عراق اين پيشنهاد را وتو خواهد كرد نشان از عدم تصويب اين پيشنهاد در جلسه آتي اعضاي اوپك دارد. اما بايد اين فرض را نيز در نظر بگيريم كه اگر حتي عراق و ونزوئلا نيز در ساعات پاياني خواهان همراهي ايران براي وتو كردن اين پيشنهاد نباشند باز هم با توجه به اجماع همگاني براي تصويب هر طرح و پيشنهادي در اوپك اين تصميم تصويب نخواهد شد و اعضاي اوپك به صورت رسمي با افزايش توليد موافقت نخواهندكرد. از آنجا كه اعضاي اوپك همواره از ميزان سهميههاي خود تخطي كرده و در برهههايي بيشتر از سهميه خود نفت توليد و به بازار عرضه كردهاند، ممكن است اينبار نيز عربستان به عنوان سردمدار اين پيشنهاد با افزايش توليد نفت و عرضه آن به بازار اين تعادل را بر هم بزند. به بيان سادهتر اين يك روال عادي است كه سهميهداران خارج از روال عادي به افزايش توليد بپردازند كه از لحاظ فني به توليد غيرصيانتي از ميادين ميانجامد. حال اينكه عربستان به عنوان پيشنهاددهنده بخواهد خود به تنهايي يك ميليون بشكه نفت به ميزان توليدخود بيفزايد غيرممكن نيست و حتي برخي از افزايش بيشتر از اين ميزان هم صحبت ميكنند. ولي بايد ديد اين ميزان تا چه مدتي تداوم خواهد داشت و تا زماني كه بازار اشباع نشده قيمتها در يك سطح معقولي باقي ميمانند و در همين حال با توجه به اينكه هر نوع افزايش توليد موجب كاهش قيمتها خواهد شد بعيد نيست كه با كاهش قيمت كشورهاي عضو براي كسب درآمد به سمت افزايش توليد پيش بروند، موضوعي كه حتي در مورد عراق نيز صدق ميكند. با همه اين روال نميتوان سياسي بودن اين پيشنهاد را ناديده گرفت چرا كه در نهايت به كاهش درآمدهاي نفتي اعضا منجر ميشود. در حال حاضر بده و بستانهاي سياسي به گونهاي پيش ميرود كه كشورهاي پيشنهاددهنده افزايش توليد به دنبال منافع خود هستند و بعيد است كه روسيه به عنوان يكي ديگر از پيشنهاددهندگان بيش از سهميهاي كه در يكي دو سال گذشته براي افزايش قيمت نفت و همراهي با اعضاي اوپك كاهش داده بود، بتواند به سهميه توليد خود بيفزايد. نماينده سابق ايران در اوپك