كتابهايي براي
هديه دادن در شب يلدا
چاپ تازه مجموعه كتابهاي«قصههاي شب يلدا» كه به تازگي روانه بازار كتاب شده، يكي از بهترين هديهها از جنس فرهنگي است كه ميتوان به دوستان عرضه يا از سوي آنها دريافت كرد.
اين مجموعه كه زيرنظر دكتر محمد جعفري قنواتي و به قلم جمعي از نويسندگان كشورمنتشر شده، غالبا به كتابهاي كلاسيك ادبيات فارسي پرداخته كه خواندنشان در دورههاي مختلف تاريخي در ايران و در شب يلدا مرسوم بوده است.
نكته جالب درباره اين كتابها اين است كه شخصيتهاي مشهور و اسطورههاي تاريخي- ادبي دوبارهسازي شدهاند و درجهان امروزين و مدرن زندگي ميگذرانند. شخصيتهايي مانند بهرام گور از هفت پيكر نظامي گنجوي، كيمياخاتون از افسانه مهر و ماه، خسرو از كتاب خسرو و شيرين نظامي، ملك محمد از دل افسانههاي ديرين فارسي، ملك جمشيد از افسانهاي به همين نام، حامد و خالد از افسانه جوهري، رستم از شاهنامه فردوسي، اسفنديار از همين كتاب، سياوش بازهم از شاهنامه و افسانه بدر اهوازي از عطار نيشابوري، همگي در اين كتابها به عنوان شهروندان ما نقش ايفا ميكنند.
بازآفريني مدرن قصهها و افسانههاي ايراني توسط نويسندگاني چون ابراهيم دمشناس با كتاب«دل و دلبري»، محمد شريعتي با كتاب«كين سياوش و نبرد يازده رخ»، كورش اسدي با كتاب «افسون چشم خورشيد»، فارس باقري با كتاب«خداحافظي نكن و ميعاد در سبزهزار»، فرشته احمدي با كتاب«نازونياز- حامد پسر خالد جوهري»، جعفر توزندهجاني با كتاب«ملكجمشيد»، محمد رضا گودرزي با كتاب«پاداش عشق»، فرهاد حسنزاده با كتاب«روزگار شيرين»، بهنازعلي پورگسگري با كتاب«رازكيميا و افسانه مهروماه» و رسول آباديان با كتاب«بهرام و هفت عروسك» شكل گرفته است.
همانگونه كه سر دبير اين مجموعه گفته است؛ بازنويسي و بازآفريني متنهاي داستاني گذشته سابقهاي طولاني دارد و شايد نتوان براي آن، تاريخ معين كرد. اين موضوع در همه فرهنگها و كشورها مرسوم است. مثلا بسياري ازآثار شكسپير برگرفته از رمانسهايي است كه آن دوران در انگلستان رايج بوده است.
اگر نخواهيم راه دور برويم، در همين ايران خودمان داستانهايي وجود دارد كه بارها و بارها مورد بازنويسي قرار گرفتهاند كه از جمله ميتوان به يوسف و زليخا، ليلي و مجنون، خسرو وشيرين و كليله و دمنه اشاره كرد. پس از يك دوره فترت، طي سالهاي اخير و بازآفريني داستانهاي گذشته فارسي بازهم درجامعه ما رايج شده و مجموعههاي قابل توجهي در اين زمينه منتشر شده است كه البته اين اقدام را بايد به فال نيك گرفت.
علاوه بر ديگر مراسم مخصوص شب يلدا درگذشته، مراسم نقالي در قهوهخانهها رواج بسياري داشته است. اين هنر ديرپاي ايراني كه ريشه درافسانهها و امثال و حكم ايراني دارد، دستمايه كار نويسندهاي چون كورش اسدي قرار گرفته است. اسدي به عنوان نويسندهاي نوگرا و مطرح در دوران ما، با تلفيق اين هنر و استفاده از قابليتهاي داستاننويسي مدرن، اثري شاخص خلق كرده است.
در بخشي از رمان «افسون چشم خورشيد» اسدي ميخوانيم: «پيرمرد نقال زير چنار كهنهاي دراز كشيده بود و چشمش را بسته بود. نيمروز تابستان بود و از هرم هوا در دوردست سرابي لرزان بر زمين ميلرزيد. جويباري از حوالي قهوهخانه ميگذشت، دشت سبزيكاري شده را دور ميزد و ميرفت لابهلاي بوتههاي ميوه گم ميشد. پيرمرد به زمزمه آرام جويبار گوش ميداد... »
ابراهيم دمشناس، ديگر نويسنده اين مجموعه، كتاب خود يعني دل و دلبري را اينگونه آغاز كرده است: «قيصر روم همهچيز داشت جز يك چيز. شاهي بود كه همه جهان زير فرمانش بود. ميگفتند از اجداد اسكندر است. لشكريان فراواني داشت كه هر سال در جايي اردو ميزدند. جزيرهاي داشت كه همه گنجهايش را آنجا ذخيره كرده بود. قصرش سر به آسمان كشيده بود. اگر ميخواستي آن را نگاه كني، گردن درد ميگرفتي!. سه ماه سال آنجا بود...»
چاپ تازه مجموعه 10 جلدي قصههاي شب يلدا به قيمت كلي پنجاههزار تومان ازسوي انتشارات «ويدا» عرضه شده است.