اهميت استقلال جشنواره جهاني شیراز

اين روزها شهر تاريخي و زيباي شيراز، رنگ و عطر سينما به خود گرفته و ميزبان هنرمندان مختلف از ايران و ديگر كشورهاي جهان براي برپايي چهل و سومين جشنواره جهاني فيلم فجر است . از تركيه و اسپانيا و يونان تا هند و فرانسه و مالزي و ارمنستان و... سينماگران و فيلمسازان برجسته گرد هم آمدند تا با تاكيد بر اهميت و نقش سينما در دنياي امروز، با زبان سينما با هم گفت‌وگو كنند و آثار فيلمسازان جهاني و ايراني را ببينند و با هم به تعامل بپردازند.  همچنين از كشورهايي نظير انگلستان، ‌ايتاليا، امريكا، چين، اندونزي، آلمان، روسيه، سوئد و... در اين جشنواره فيلم نمايش داده مي‌شود.  امسال جشنواره جهاني به تاثير از شهر شعر و ادب و در پيوند بين شعر و سينما با نگاه و رويكرد شاعرانه برگزار مي‌شود كه همان ارج ‌نهادن به يك شيوه نگريستن در فيلمسازي است كه اتفاقا به هويت ايراني ما نزديك‌تر است .

فضايي شبيه جشنواره كن 
برنا درباره مراسم افتتاحيه اين رويداد نوشت: مراسم افتتاحيه اين رويداد بسيار متفاوت در فضايي بزرگ و باز با طراحي جذاب كه يادآور جشنواره‌هاي بين‌المللي مانند كن بود، برگزار شد. ميز‌هاي بلند وسط فضا قرار داشتند تا مهمانان كنار آنها جمع و پذيرايي شوند و برج روبه‌روي مجموعه با ويديو مپينگ نماد TIFF و لوگوي جشنواره، توجه رهگذران را جلب مي‌كرد. همچنين بيلبورد‌هاي سطح شهر، به‌ خصوص تصاوير عباس كيارستمي، حس شروع جشنواره را در اين شهر منتقل مي‌كرد.  اما آنچه اهميت دارد، اول استقلال اين رويداد سينمايي و برگزاري آن به صورت مجزاست و دوم اينكه اين جشنواره پا را از تهران بيرون گذاشته و در شهري همچون شيراز برگزار شود كه هم به جشنواره جهاني تشخص مي‌دهد و هم جايگاه فرهنگي شهر شيراز را برجسته‌تر مي‌كند.

علاقه‌مندان به شكلي كامل‌تر  و تخصصي‌تر جشنواره را دنبال مي‌كنند

محمود كلاري، فيلمبردار با سابقه سينماي ايران كه امسال به عنوان داور در چهل و سومين جشنواره جهاني فيلم فجر حضور دارد درباره استقلال دوباره جشنواره جهاني مي‌گويد: «قطعا مستقل شدن دوباره جشنواره و برگزاري آن به اين سبك و سياق اتفاق مثبتي است، با اين شيوه از برگزاري مخاطب جدي و علاقه‌مند به سينما، جشنواره را به شكل كامل‌تر و تخصصي‌تر مي‌تواند تجربه كند؛ وقت مي‌گذارد و فيلم‌ها را مي‌بيند و دست‌اندركاران نيز راحت‌تر مي‌توانند مناسبات و روابط را بررسي كنند و براي رايزني‌ها و همكاري‌هاي جهاني تصميم بهتري بگيرند.» اين فيلمبردار در بخش ديگري از صحبت‌هايش درباره برگزاري اين دوره از جشنواره در شهر شيراز افزود: «برگزاري جشنواره در شهر شيراز اتفاقي بسيار مثبت است و من شخصا خوشحالم كه شاهد چنين رويكردي بوديم. بالاخره برگزاري جشنواره‌ها، رويدادهاي سينمايي و امثال آن بايد از تهران فراتر برود. اينكه همه اتفاق‌ها در پايتخت بلوكه شده باشد، درست نيست. در همه جاي دنيا فستيوال‌ها در شهرهاي كوچك هم برگزار مي‌شوند؛ مثلا كن شهري است نسبتا كوچك، در جنوب فرانسه و كنار درياست اما محل برگزاري جشنواره است، جشنواره ونيز ايتاليا هم همين‌طور و محدود به پايتخت نيست. اين رويكرد نشان مي‌دهد كه در دنيا و در همه جشنواره‌هاي معتبر مي‌خواهند جوانان علاقه‌مند و كساني كه عاشق سينما هستند، بتوانند از همه نقاط فيلم‌ها را ببينند و تجربه كنند.» كلاري درباره اهميت ماهيت بين‌المللي جشنواره گفت: «ذات يك جشنواره بين‌المللي اين است كه فيلم‌هايي از سراسر دنيا را به نمايش بگذارد. قرار نيست فقط فيلم‌هاي داخلي كه در جشنواره فجر يا ديگر جشنواره‌ها ديده مي‌شوند، ارايه شوند. اگر جشنواره بتواند در اين مسير حركت و تلاش كند بهترين آثار دنيا را جمع كند، كار بسيار مهمي را انجام داده و به هدفش نزديك‌تر شده.» او در ادامه در پاسخ به اين سوال كه اين موضوع چقدر عملي و شدني است، گفت: «واقعيت اين است كه با توجه به محدوديت‌ها و معذوريت‌هاي مختلف، مسير تدريجي خواهد بود. اما به مرور خودش را نشان مي‌دهد و مي‌تواند اعتبار و جايگاه پيدا كند. استمرار داشتن در هر راهي منجر به نتيجه‌هاي مطلوب خواهد شد و اين موضوع به نظر من درباره هدفي كه جشنواره جهاني فيلم فجر به دنبالش است نيز صدق مي‌كند.» كلاري همچنين تاكيد كرد: «اگر جشنواره جهاني فيلم فجر بتواند خود را در دنيا معرفي كند، به همان اندازه نام ايران هم بالا مي‌رود، مثل ديگر جشنواره‌ها و رويدادهاي هنري بين‌المللي.» او در پايان اشاره كرد كه امسال فيلم‌هاي متنوعي از كشورهاي مختلف به جشنواره رسيده و اين خود نشان‌دهنده اهميت اين مسير است: «تا جايي كه امسال فيلم‌ها را ديدم، از كشورهاي متنوع آثاري داريم. اين اتفاق بسيار مهم است، چراكه به علاقه‌مندان سينما اين امكان را مي‌دهد تا با آثار جهاني ارتباط برقرار كنند و تجربه‌اي جديد و البته جذاب را رقم زنند. به نظرم اين مهم‌ترين اتفاقي است كه مي‌توانم به آن اشاره كنم.»
هدف و مخاطب جشنواره جهاني متفاوت است
كريستف رضاعي، آهنگساز شناخته سينماي ايران و از داوران جشنواره جهاني با تاكيد بر لزوم جداسازي بخش بين‌الملل از ملي جشنواره فجر مي‌گويد: اصلا هدف هنري و مخاطب جشنواره جهاني و ملي كاملا با هم فرق مي‌كند.  او ادامه مي‌دهد: مطمئن نيستم كه مخاطب عام ايراني از يكسري فيلم‌هاي بين‌المللي با نگاه خاص استقبال كند، چراكه از پايه اين دو رويداد با هم فرق دارند.  رضاعي همچنين در مورد محدوديت‌هاي برگزاري جشنواره جهاني توضيح مي‌دهد: بدون هيچ قضاوتي ما يكسري سياست فرهنگي در ايران داريم كه باعث مي‌شود انتخاب فيلم‌ها گسترده نباشد و همين باعث محدوديت‌شده و افقمان كوچك مي‌شود و داور‌ها بايد انتخاب‌هايي داشته باشند كه انتخاب‌ها جهاني و بين‌المللي نيست و كوچك مي‌شود در حالي كه اگر بخواهيم جشنواره بين‌الملل به معناي واقعي داشته باشيم بايد گسترده‌تر فيلم‌ها را انتخاب كنيم .   رضاعي گفت: از سوي ديگر جشنواره ملي فيلم فجر براي تماشاگر گسترده‌تري است و اصلا ژانرش فرق مي‌كند در نتيجه بهتر است جشنواره جهاني و ملي از هم جدا باشد. رضاعي درباره رويكرد شاعرانه جشنواره جهاني و تاثير آن بر داوري‌ها مي‌گويد: رويكرد شاعرانه ايده خوبي است كه به صورت تماتيك در جشنواره باشد، اما همان هم يكسري محدوديت‌هايي به وجود مي‌آورد كه كار داوري را سخت مي‌كند، به هر حال ايران در منطقه و از نگاه بعضي كشورها، عنصر مزاحم تلقي مي‌شود، اما چقدر خوب است كه كشورهاي ديگر به ايران بيايند و ببينند كه درباره ايران اشتباه فكر مي‌كنند.  رضاعي همچنين توضيح مي‌دهد: در نظر داشته باشيم سينماگران كشورهاي ديگر كه براي جشنواره به ايران آمدند شرايط را پذيرفتند كه به ايران آمدند و بعضي هم نگاه بدي به ايران ندارند، ضمن اينكه عده‌اي كه نسبت به ايران كنجكاوي ندارند به خاطر ترس از چيزهايي كه درباره ما گفته مي‌شود به ايران نمي‌آيند.  اين آهنگساز شناخته شده مي‌گويد: اما برگزاري چنين رويدادي در حجم گسترده، باعث و باني حضور سينماگران جهاني به ايران مي‌شود و چه خوب است كه آنها بدانند ما چه فيلمسازان روشنفكر و توانايي داريم. همين نكات باعث سهل‌تر و گسترده‌تر شدن فعاليت سينماگران ايران مي‌شود.