توصيه‌هايي براي بهتر كردن زنگ ورزش مدارس
پريا مطاعي
زنگ ورزش براي برخي دانش‌آموزان به عنوان يك تايم آزاد است، بنابراين بايد شرايط ساعت‌هاي ورزش مدارس را تغيير داد تا دانش‌آموزان انگيزه به دست آورند. اين كار شامل چند مرحله است:
1- تنوع در فعاليت‌ها و براي هر جلسه يك تم خاص گذاشته شود. ورزش در مدارس فقط فوتبال و واليبال نيست بايد ورزش‌هاي متنوع مثل بسكتبال، تنيس روي ميز، دوميداني در ساعت‌هاي زنگ ورزش گنجانده شود تا بچه‌ها علاقه‌مند بمانند.
2- ساعت مناسب. بهتر است ساعت ورزش در اول صبح يا نزديك ظهر باشد نه آخر روز كه دانش‌آموزان خسته‌اند و داراي كمبود انرژي هستند.
3- فضاي استاندارد. سالن يا حياط مدرسه بايد امن، تميز و مجهز به امكانات ورزشي كافي باشد.
4- توجه به تفاوت‌هاي فردي. بعضي از دانش‌آموزان شرايط جسماني يا علاقه‌هاي متفاوتي دارند، بنابراين برنامه بايد انعطاف‌پذير باشد تا همه بتوانند شركت كنند .
5- آموزش اصولي. مربي يا معلم ورزش نبايد فقط روي بازي تمركز كند، بلكه بايد حركات كششي گرم كردن و آموزش سبك زندگي سالم را هم جدي بگيرد.
6- ايجاد انگيزه. مدال يا حتي تشويق ساده مي‌تواند باعث شود تا دانش‌آموزان ورزش را جدي بگيرند تا آن را در زندگي روزمره خود قرار دهند.
7- هماهنگي با درس‌ها. ساعت ورزش بايد طوري تنظيم شود كه فشار درسي روي بچه‌ها كم بشود نه اينكه به چشم زنگ بيهوده نگاه كنند.
شكل كلي‌زنگ ورزش
1- 5 تا 10 دقيقه گرم كردن .حركات كششي ساده (گردن، دست، پا، كمر) .حركات هوازي سبك (دويدن آرام دور زمين، طناب زدن، جهش كوتا)
2- 15 تا 20 دقيقه فعاليت اصلي كه تنوع در اين بخش بسيار مهم است.
3- سرد كردن به مدت 5 دقيقه كه هميشه بايد در حالت ايستا انجام شود براي جلوگيري از گرفتگي و كوفتگي عضلات انجام مي‌شود و شامل آرام‌سازي و كشش است.
نكته:اگر معلم‌هاي ورزش فقط توپ در اختيار دانش‌آموزان قرار دهند زنگ ورزش حالت سنتي و تكراري مي‌شود براي جذاب‌تر و مفيد واقع شدن زنگ ورزش مي‌توان تمريناتي جايگزين كرد كه شامل اين موارد است:
1- ايستگاه‌هاي ورزشي (circuit training): دانش‌آموزان بايد تقسيم شوند و هر گروه در يك ايستگاه كار كند مانند (طناب زدن، دراز و نشست، پرش طول ليلي، پرتاب توپ مديسن، دو سرعت كوتاه) و بعد از 2 دقيقه يا كمتر جاهاي دانش‌آموزان عوض شود و از فعاليتي به فعاليت ديگر بروند.
2- بازي‌هاي حركتي و گروهي: مانند وسطي، طناب‌كشي، تعقيب و گريز باعث افزايش نشاط و شادي مي‌شوند.
3- ورزش‌هاي نوين سبك: مانند يوگا و مديتيشن براي افزايش تمركز يا ايروبيك گروهي با موسيقي يا حتي حركات رقص و ورزشي.
4- تمرينات فانكشنال (كاربردي): حركاتي مثل اسكات، لانچ، شنا، پلانك را مي‌توان به صورت بازي اجرا كرد. با اين كار دانش‌آموزان خود را به چالش مي‌كشند و استقامتشان بيشتر مي‌شود.
5- ورزش ذهن + بدن: مثلا تمرينات تعادلي روي يك پا يا پرتاب توپ همراه با حل سريع يك سوال ساده (تركيب ذهن و بدن).
نكته:گرم كردن در زنگ ورزش براي جلوگيري از آسيب‌ديدگي و آماده‌سازي بدن بسيار مهم است . گرم كردن در دو حالت انجام مي‌شود؛ ايستا و پويا كه سريع‌ترين راه گرم كردن در حالت پوياست، چون بدن در حال جنب و جوش است.
گرم كردن يا از بالا به پايين بدن انجام مي‌شود يا بالعكس. بهترين راه اين است كه دانش‌آموزان مرحله به مرحله پيش بروند تا خيلي خسته‌كننده و خشك نباشد.
1- شروع سبك ۳ تا ۵ دقيقه. دويدن آهسته يا راه رفتن سريع دور زمين.
2- حركات كششي پويا به مدت۵ دقيقه. چرخاندن دست‌ها و شانه‌ها. بالا آوردن زانوها .پاشنه به باسن. حركات نرمشي مثل خم شدن يا چرخيدن به طرفين، چرخش كمر.
3- تمرين‌هاي هماهنگي و سرعت ۳ تا ۴ دقيقه.پرش‌هاي كوتاه، طناب زدن يا حركات زيگزاگي بين مانع‌ها.
4- بازي‌هاي كوتاه براي هيجان و انگيزه. بازي‌هاي خيلي ساده مثل توپ را بگير يا حركت كن \ بايست. يعني گرم كردن خوب بايد تركيبي از دويدن سبك يا تمرينات هوازي + كشش پويا + بازي‌هاي هماهنگي عصب عضلاني باشد.