لزوم جلوگيري از توليد و اكران آثار بي‌محتوا در سينما
شاهپور محمدي
عده‌اي در جامعه به هر قيمتي صرفا به منافع فردي خود مي‌انديشند. پول خوب براي آنها حرف اول و آخر را مي‌زند و براي به دست آوردن آن نيز خود را به هر آب و آتشي مي‌زنند. اين ديدگاه به سينماي كشور نيز سرايت كرده است. برخي تهيه‌كنندگان، فرهنگسازي و ارتقاي فكر و انديشه و سطح زندگي مردم به واسطه توليد فيلم‌هاي فاخر و تاثيرگذار، برايشان اهميتي ندارد. به هر نوع اثر تصويري نازل، با هر موضوع و محتوا و مضموني، نام فيلم و سينما مي‌نهند. همين كه با فروش بالاي اينگونه فيلم‌ها، منافع فرديشان تامين شود، كفايت مي‌كند. به اسم كار فرهنگي سراغ هر نوع سوژه‌اي مي‌روند.
زندگي شخصي و اجتماعي اين طيف، با انواع و اقسام رانت‌ها و سفارش‌ها نيز همراه است. از تصاحب پول‌هاي دولتي و بيت‌المال با انواع و اقسام روابط خاص گرفته تا اخذ وام‌هاي خوب دولتي به اسم كار فرهنگي، براي آنها راهكار و روشي موفقيت‌آميز محسوب مي‌شود.
براي اين طيف خاص اهميتي ندارد كه ديگر فيلمسازان و تهيه‌كنندگان نيز بتوانند از بودجه‌هاي دولتي و ديگر امتيازات حمايتي استفاده كنند يا نه...!!
همين كه خودشان به اسم توانايي شخصي و حتي زرنگي، بتوانند برخي منابع و امكانات اقتصادي كشور را ببلعند، برايشان كافي است. مقوله كيفيت و ماندگاري اثر در توليدات اين طيف، محلي از اعراب ندارد.
آنها براي آثار توليدي بي‌محتواي خود از هرگونه تبليغات آنچناني و رنگارنگ خياباني گرفته تا اضافه كردن رنگ و لعاب مختلف به پوستر و بنر فيلم‌هايشان استفاده مي‌كنند تا مخاطب بيشتري را جذب نموده و به سالن‌هاي سينما بكشانند. شعارشان فقط رسيدن به سود سرشار است، به هر قيمتي.!
آنها صرفا به عدد بليت‌هاي فروخته شده و فروش بالاي فيلم‌هاي خود انديشه مي‌كنند و كاري به اين ندارند كه مخاطب سينما بعد از تماشاي فيلم‌هايشان، چه در كوله بار خود ريخته و با خود مي‌برد.
بالندگي جامعه و ارتقاي سطح دانش مردم، مفهومي بي‌ارزش براي آنهاست و به اسم كار فرهنگي و با بهانه قراردادن سينما به عنوان يك ابزار سرگرمي براي مردم، هرگونه رفتار ضد فرهنگي را انجام مي‌دهند.
بله يكي از رويكردهاي سينما، وجه سرگرمي آن است، درست شنيده‌اند و در آن شكي نيست، منتها نه هر فيلمي و با هر فيلمنامه‌اي.
آنها فيلمي در حد «اجاره‌نشين‌ها»ي زنده‌ياد داريوش مهرجويي نمي‌سازند كه به پيام متن فيلم هم انديشه كنند. رسالت آنها صرفا كشاندن مخاطب به سينما با انوع و اقسام تبليغات فريبنده در فيلم‌هايشان است.
اين طيف، صرفا نگاه تجاري و پولساز به سينما دارند و با دغدغه فروش بالاي فيلم، از توليد هر نوع آثار بي‌سر وته و بي‌محتوايي دريغ نمي‌كنند. به عبارتي مي‌توان گفت كه سينما و فيلمسازي را با برخي كاسبي‌هاي رايج در جامعه يا شهربازي‌ها اشتباه مي‌گيرند.
آنها فيلمي را فيلم مي‌دانند كه بتواند به هر طريق ممكن پول سرشاري را برايشان دست و پاكند و به ارمغان بياورد و بس! تعريف سينما از نظر آنها يعني موفقيت در گيشه و بس.!
آنها اگر درگير و دار تفكرات چرتكه‌اي و پولساز خود، فيلم بي‌محتوايي بسازند، اصلا مهم نيست و اهميتي ايجاد نمي‌كند، چون نه بازخواست مي‌شوند و نه به كسي جواب پس مي‌دهند.رانت و ارتباطات خاص آنها هميشه پشتوانه كاري آنهاست.در مجامع و مراسمات مختلف و پشت هر تريبوني همواره خود را فردي مدير و موفق در سينما معرفي مي‌كنند.
هميشه از تعداد بالاي فيلم‌هاي توليدي خود، به عنوان يك امتياز ويژه و منحصر به فرد ياد مي‌كنند. نوع قضاوت منتقدان و اصحاب نقد و نظر نيز در مورد آثار توليديشان، هيچگونه اهميتي برايشان ايجاد نمي‌كند.
همين كه مي‌توانند با انواع و اقسام روش‌ها، فيلم خود را پخش نموده و بر روي پرده سينماها به نمايش درآورند، برايشان افتخار بزرگي است. براي آنها صرفا حفظ پشتوانه‌هاي رانتي براي پخش و توزيع و اكران آثارشان در سينماها قابل ارزش و اهميت است. اين افراد همانند كبكي هستند كه سرشان همواره با پول‌هايشان، زير برف است و از محيط پيرامون خود خبردار نيستند يا اصولا نمي‌خواهند بدانند و بشوند كه در موردشان چه قضاوت‌هايي صورت مي‌گيرد.!
با توهم و گاه تكرار كلماتي مثل زرنگ بودن و حتي توصيه آن به ديگران، در سينما صرفا سرگرمند.
حال تكليف جامعه و مخاطب در مقابل اين افراد و اينگونه فيلم‌ها چيست؟ چون مجموعه اين رفتارها به اسم خدمات فرهنگي به مردم صورت مي‌گيرد، بنابراين وزارت ارشاد و در راس آن مديريت سازمان سينمايي موظف است ساز و كار سخت‌گيرانه‌اي را در مسير توليدات سينمايي در پيش گيرد تا هر فيلم نازلي به اسم كمدي و سرگرمي نه ساخته شود و نه به مرحله اكران برسد.
سازمان سينمايي، تنها مرجعي است كه مي‌تواند اين افراد و اينگونه موارد را با هماهنگي نهادهاي مرتبط ديگر مثل خانه سينما و...رصد و پيگيري كند تا وقت مردم براي ديدن هر فيلمي تلف نشود. بايد جلوي اينگونه رانت‌هاي متداول و زياده‌خواهي‌هاي برخي افراد كاسبكار به اسم هنر و سينما كه هيچگونه دغدغه فرهنگي ندارند، گرفته شود.
مستندساز و منتقد