نخستين سفر ناصري
ناصرالدين شاه نيم قرن بر ايران حكومت كرد. او به تعبيري مقتدرترين شاه قاجار بود و در دوران طولاني سلطنتش تحولات اساسي در ايران رخ داد. او كه با همراهي مرد بزرگي چون اميركبير به سلطنت رسيد، به رسم شاهان ايراني به وزير خود وفا نكرد و او را در دام بلا رها كرد. اصلاحات دوران ناصري اما به عصر درخشان ميرزا تقي خان محدود نمي‌شود. يك بار ديگر نيز در زمانه صدر اعظمي ميرزا حسين‌خان سپهسالار ايران در مسير اصلاحات افتاد، اما اين‌بار نيز به دلايل ساختاري امكان توسعه ميسر نبود. اين تكاپوها و رفت و برگشت‌ها به سمت تجدد اما از چه رو رخ مي‌داد؟ آيا به طبيعت شاعر مسلك شاه ربط داشت يا زمانه در حال تغيير بود؟ واقعيت آن است كه شاه قجر بهتر از بسياري از درباريان نسيم بادهاي نو را كه از مغرب مي‌وزيد در مي‌يافت و فهميده بود كه در ديگر بر پاشنه قديم نمي‌چرخد. او نخستين شاه قاجار بود كه چندين بار به اروپا سفر كرد و از نزديك تغيير و تحولات بنيان‌برافكني كه در جهان نو رخ داده بود را ديده بود. ناصرالدين شاه اول بار به تاريخ 30 فروردين 1252 مصادف با 19 آوريل 1873 تصميم به سفر به روسيه، آلمان، بلژيك، انگلستان، فرانسه، سوييس، ايتاليا و اتريش گرفت. در اين زمان ناصرالدين شاه 43 سال داشت و 25سال بر سلطنت نشسته بود. ترك كشور از سوي شاه مخاطرات فراواني را در پي داشت و در نتيجه بسياري با سفر او مخالف بودند، اما افرادي چون ميرزا حسين خان مشيرالدوله مدام شاه را به اين سفر ترغيب مي‌كردند. ايشان مي‌خواستند كه شاه ميانسال را با پيشرفت‌هاي كشورهاي غربي آشنا سازند، مگر اينكه بارقه‌اي از وطن دوستي در او بدرخشد و او را به ترقي كشورش ترغيب كند. اما دريغ كه اين سفرها نه تنها نتيجه‌اي از اين جهت در پي نداشت كه خرج و مخارج فراواني نيز بر عهده دولت گذاشت و تنها تصويري مضحك و در واقع تراژيك از حضور شاه ايراني در «ممالك راقيه» در صفحات تاريخ پديد آورد كه بعد از گذر سال‌ها براي خوانندگان امروزي جالب توجه و در واقع دردناك است.