زير بار توافقي كه روز اول تحريم‌ها را لغو نكند نمي‌رويم
گروه ديپلماسي| دانشگاه علوم پزشكي دانشگاه آزاد روز گذشته ميزبان حميد بعيدي‌نژاد، مديركل سياسي و امور بين‌الملل وزير امور خارجه كشورمان بود. در شرايطي كه پس از بازگشت تيم مذاكره‌كننده كشورمان از لوزان به تهران، محمد جواد ظريف وزير امور خارجه، علي‌اكبر صالحي رييس سازمان انرژي اتمي و سيدعباس عراقچي، عضو ارشد تيم مذاكره‌كننده كشورمان به كرات در خصوص آنچه در لوزان گذشت و جزييات تفاهم‌هاي به دست آمده در دور آخر مذاكرات در صدا و سيما توضيحات مبسوطي دادند اما حضور حميد بعيدي‌نژاد در جمع دانشجويان در حقيقت نخستين حضور يك عضو تيم مذاكره‌كننده در محيطي دانشگاهي پس از حصول بيانيه سوييس بود. بعيدي‌نژاد سخنراني خود را با اشاره به پوستري كه پشت سر وي در محل سخنراني نصب شده بود و پيش از اين هم در آغاز مذاكرات در دولت يازدهم در برخي معابر عمومي شهر نصب يا نقاشي شده و طرف امريكايي را در يك سوي ميز همراه با سلاح و شلوار و چكمه نظامي نشان مي‌داد آغاز كرد و گفت: اين پوستر به هيچ‌وجه واقعيت ندارد، فرزندان شما در تيم مذاكره‌كننده به هيچ‌وجه اجازه نمي‌دهند طرف مذاكره با اسلحه و چكمه در مذاكرات حاضر شود. به لطف ايثار و مقاومت ملت ايران در يك موضع برابر و فضاي احترام متقابل مذاكره مي‌كنيم. اين طور نيست كسي جرات داشته باشد در مذاكرات با ايران كمترين توهين و اهانت به نمايندگان داشته باشد.
مهم‌ترين محورهاي سخنان بعيدي‌نژاد به شرح زير است:
در چند روز آتي كه به مذاكرات براي تدوين بازمي‌گرديم اگر طرف مقابل ذره‌اي در تفاهم حاصل شده تغيير موضع بدهد يا ادعاهاي جديدي را مطرح كند، به هيچ‌وجه زير بار نخواهيم رفت. بي‌شك توافقي را كه متضمن توقف اجراي تحريم‌ها در روز اول اجراي توافق نشود نمي‌پذيريم.
راه‌حل‌هاي به دست آمده مبتني بر اين است كه تمام برنامه هسته‌اي ايران از جمله غني‌سازي بدون توقف و تعطيلي ادامه پيدا مي‌كند و با تمهيدات فراهم شده و اصول در نظر گرفته شده پربارتر و شكوفاتر مي‌شود.
تدوين اصول در قالب جزييات و كليات كار دشواري است و اگر در فضاي سالم دنبال شود مي‌توانيم به نتيجه برسيم. اكنون در ميانه راه هستيم و نمي‌توانيم قاطعانه از وجود تفاهم صحبت كنيم اما روند مثبت بوده است.
برنامه هسته‌اي اكنون وارد مرحله جديدي شده است و حتي پس از تفاهم مي‌توانيم در حوزه‌هايي كه تا امروز فرصت حضور در آنها را نداشته‌ايم از جمله تكنولوژي جوش هسته‌اي به عنوان يك تكنولوژي برتر در دنيا يا توليد ايزوتوپ‌هاي پايدار، راديوداروها و راديواكتيوهاي جديد وارد شويم و عرصه‌هاي جديدي براي صنعت هسته‌اي كشور باز شود.
در مورد مساله تحريم‌ها هيچ ترديدي نداشته باشيد كه راه‌حلي كه اكنون درباره آن تفاهم شده است، اين است كه تحريم‌هاي اتحاديه اروپا در روز اول اجراي تفاهم لغو خواهد شد، تحريم‌هاي امريكا در روز اول اجراي توافق متوقف خواهد شد و تمام تحريم‌هاي شوراي امنيت در شش قطعنامه در روز اول اجرا لغو خواهد شد.
تفاهم بين ايران و 1+5 استوار بر اصل مسلم اقدام متقابل است. تفاهمنامه داراي دو بخش است. اقدامات ايران و اقدامات اعضاي 1+5. ايران تا زماني اقدامات خود را انجام مي‌دهد كه اعضاي 1+5 به اقدامات خود پايبند باشند. از لحظه‌اي كه آنها از اقدامات خود استنكاف كنند ايران اجراي اقدامات خود را متوقف مي‌كند.
ترديد نكنيد تفاهم حاصله محصول عقب‌نشيني و تغيير موضع 1+5 به ويژه امريكاست.
هيچ امري را كه منجر به كاهش امنيت كشور شود نپذيريم. اظهاراتي را مي‌شنويم كه براساس اين تفاهم بازرسي از صنايع دفاعي ايران به عمل مي‌آيد كه كاملا غلط است. هيچ تفاهمي صورت نمي‌گيرد كه بازرسي از توان دفاعي ايران داشته باشد و اين در حالي است كه يكي از موضوعاتي كه آنها دنبال مي‌كردند توان موشكي ايران بود و مي‌گفتند كه با توجه به اينكه يكي از قطعنامه‌هاي شوراي امنيت به اين موضوع پرداخته بايد مطرح شود.
توافقنامه‌ها بايد به تصويب مجلس برسند. تفاهمي كه ما با اعضاي 1+5 در حال مذاكره با آن هستيم از نظر حقوقي توافق محسوب نمي‌شود و برنامه اقدام مشترك است كه اين نامگذاري از سوي همه اعضا، مورد تاييد قرار گرفته و پيشنهاد ايران نبوده است. همه اعضا اذعان دارند كه اين سند در قالب توافق حقوقي قابل تعريف نيست و آنها نيز اقدامي براي ارايه به مجلس كشورهاي خود پيش‌بيني نكرده‌اند.
ما از اينكه تفاهمنامه به مجلس برود نگراني نداريم. كشور ما در سايه مقام معظم رهبري حركت مي‌كند. تفاهم ژنو نيز با نظر مقامات ارشد نظام بود و اين تفاهمنامه نيز با نظر مقامات عالي نظام خواهد بود. ما مطمئن هستيم كه مجلس به عنوان يكي از اركان نظام همدلانه با دولت همراهي مي‌كند و براي ما قابل تصور نيست كه تفاهمي كه توسط مقامات عالي نظام و رهبري تاييد شود در مجلس دچار مشكل شود.
توقف تحريم‌ها به معني تعليق نيست. وقتي يك تحريم مي‌تواند لغو شود كه صادر‌كننده تحريم كه كنگره امريكاست آن را لغو كند. كنگره در فضاي فعلي اين كار را نمي‌كند و به دنبال تشديد تحريم است. بنابراين جايگزين لغو اين است كه بر اساس قانون اساسي امريكا، رييس‌جمهور امريكا اين اختيار را دارد كه اجراي مصوبات كنگره را متوقف كند و در اين تفاهم نيز دولت امريكا پذيرفته بر اساس اختيارات رييس‌جمهور تمام تحريم‌هاي امريكا اعم از تحريم‌هاي در فرمان رييس‌جمهور و كنگره متوقف شود.
آقاي صالحي تاكيد كردند كه فكت شيت ايراني در واقع تهيه شده و در دسترس است و به هر نحوي كه مسوولان عالي نظام ضرورت بدانند قابل انتشار است. اما در كنار آن خود ايشان و جناب آقاي ظريف تاكيد كردند كه وزير امور خارجه، رييس سازمان انرژي اتمي و اعضاي تيم هسته‌اي آنچه را بيان كردند محتواي فكت شيت ايراني است. ممكن است فكت شيت امريكايي‌ها كتبي باشد اما اظهارات مقامات ايراني فكت شيت ايراني است.
انتشار فكت شيت بستگي به تصميم‌گيري در كشور دارد. اگر احساس شود در مذاكرات ما در آينده موثر است منتشر مي‌شود ولي در صورتي كه احساس شود ممكن است حواشي ايجاد شود، منتشر نخواهد شد كه اين بستگي به تصميم مقامات عالي نظام دارد.