اتو، ريش‌تراش و موز به اندازه كافي
نام برخي كالاها در ليست دريافت‌كنندگان ارز دولتي نيست
شفاف سازي ارزي
رسمي‌ترين نهاد سياستگذار پولي كشور روز گذشته در جهت شفاف‌سازي و دسترسي آزاد شهروندان به اطلاعات و نيز با تاكيد و دستور رييس‌جمهور، فهرست كالاها را به تفكيك شركت‌ها و افراد كه ارز رسمي به نرخ 4 هزار و 200 تومان دريافت كرده‌اند، منتشر كرد. البته در اين اطلاعيه آمده است كه ارز تخصيص داده شده، به درخواست وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده و شامل كالاهايي است كه از سوي آن وزارتخانه مشخص شده و بنابراين در برگيرنده تمام كالاهاي تامين ارز شده از سوي بانك مركزي نيست. اقدام نهاد سياستگذار در جهت اعلام اطلاعات افراد و شركت‌هاي دريافت‌كننده ارز تخصيصي با ايجاد شفافيت در بازار ارز را مي‌توان امري مثبت در عملكرد بهتر اقتصاد قلمداد كرد.
فرزان خدادادي
بانك مركزي ليست دريافت‌كنندگان ارز دولتي را از فروردين ماه امسال تاكنون اعلام كرد. اين ليست به ترتيب حروف الفبا از اتو و آسياب برقي شروع مي‌شود، به ريش‌تراش و سشوار و انواع كاغذ مي‌رسد و در نهايت به موز و يخچال ختم مي‌شود. در اين ليست به خوبي مشخص است كه بيشترين حجم را كالاهاي اساسي نظير جو، نخود، انواع لوبيا، برنج، ذرت دام، چاي، تخم مرغ، لپه و انواع گوشت به خود اختصاص داده است. اما كالاهايي در آن غيبت دارد كه به نظر مي‌رسد بعيد است بدون استفاده از ارز 4200 توماني توان ورود به كشور را داشته باشند. خودرو، شكر، دارو و لوازم صوتي و تصويري، غايبان بزرگ اين ليست هستند. در ليست اعلامي بانك مركزي بيش از 50 قلم كالا ديده مي‌شود كه از سوي شركت‌هايي با نام‌هاي مختلف وارد كشور شده است. چشم‌نوازترين كالاها انواع كاغذ، كولر اسپيلت، يخچال، ماشين لباسشويي، هـود و لوازم جانبي كامپيوتر است. اين موضوع نشان مي‌دهد كه با وجود سرمايه‌گذاري‌هاي صورت گرفته، كشور در زمينه لوازم خانگي و برخي صنايع كوچك به‌شدت نيازمند واردات است. يكي از خلأهاي اين ليست نداشتن رديف است. ظاهرا انتشاركنندگان آن هوشمندانه رديف را از ليست حذف كرده‌اند تا در يك نگاه نشود تعداد شركت‌هاي وارد‌كننده را محاسبه كرد. نكته بعدي اينكه رقم تخصيص يافته جمع نزده شده است كه براي اين كار بايد يك ماشين حساب را ساعت‌ها به كار گرفت تا متوجه شد در سه ماه گذشته به چه ميزان ارز 4200 توماني در اختيار واردكنندگان قرار داده شده است. با نيم نگاهي به اقلام اعلام شده از سوي بانك مركزي كه ارز 4200 توماني استفاده كرده‌اند، مي‌توان جاي خالي نهاده‌هاي توليد را مشاهده كرد. در اين باره مي‌توان گفت يا دليل آن كامل نبودن كالاهايي است كه بانك مركزي اعلام كرده و بخشي از اطلاعات همچنان پنهان است يا اينكه واقعا به توليدكنندگان داخلي براي واردات مواد اوليه توليدشان ارز دولتي با قيمت 4 هزار و 200 تومان پرداخت نشده است. همچنين در حوزه نهاده‌هاي كشاورزي كالاهايي همانند جو، ذرت خوراك دام، كنجاله سويا بيش از 118 ميليون يورو ارز دريافته كرده‌اند. اهميت اين كالاها به اين خاطر است كه با كالاهاي ضروري سبد مصرفي خانوارها ارتباط نزديكي دارند. برنج نيز به عنوان يكي از پرمصرف‌ترين كالاهاي مورد استفاده خانوارهاي ايراني بالغ بر 128 ميليون يورو ارز دريافته كرده است. اين درحالي است كه طي همين مدت قيمت اين كالا در بازار افزايش‌هاي قابل توجهي به خود ديده است. نكته قابل توجه ديگر در اين ليست تخصيص بيش از 36 ميليون يورو ارز دولتي براي واردات موز بوده است.