ايرانيان چقدر طلا توليد ميكنند و چقدر طلا مصرف ميكنند؟
لوكيشن طلايي
فريبا ر سوليآشتياني
تا به حال به اين موضوع فكر كردهايد كه ايران تا چه اندازه از ذخاير طلا برخوردار بوده و توليد معادن آن چند كيلوگرم شمش طلا در سال است؟ ايران به دليل قرار گرفتن روي يك كمربند شناختهشده متالوژني دنيا ذخايري معادل 340 تن طلاي خالص با عيار 24 درصد دارد كه با انجام اكتشافات بيشتر اين ذخاير تا هزار تن نيز قابل افزايش است. كارشناسان معتقدند همين لوكيشن سبب شده علاوه بر بافت متنوع زمينشناسي، جاذبههاي بسياري در زمينه ذخيره طلا نصيبمان كند. در حال حاضر 112 كشور معدني توليدكننده طلا هستند و در اين چرخه تجارت پرسود نقشآفريني دارند. ايران نيز به عنوان يكي از بازيگران عرصه طلا هزينههاي معدنكاري خود را به سمت افزايش اكتشافات سوق داده تا از اين چرخه عقب نماند. بر اساس آخرين يافتههاي سازمان زمينشناسي، كشورمان با برخورداري از 9 هزار معدن فعال و غيرفعال، در حال حاضر 29 معدن طلا دارد كه از اين تعداد 18 معدن فعال، 9 معدن غيرفعال و دو معدن در حال تجهيز اعلام شده تا در آنها سالانه 6 تن شمش طلاي 24 عيار به توليد برسد.
در اين ميان معدن طلاي زرشوران با ظرفيت توليد سالانه 3 هزار كيلوگرم شمش، ذخيره 110 تني طلا و با عيار 4.5 گرم در تن در كانسنگ، در صدر 6 كانسار اصلي اين فلز ارزشمند در كشور قرار گرفته است. ذخاير معدن داشكسن قروه با 63 تن در جايگاه دوم، آقدره و خاروانا هركدام با 30 تن ذخيره در رتبه سوم، كوه زر با 15 تن در جايگاه چهارم و موته با 14تن ذخيره در رتبه پنجم از نظر ذخاير طلا قرار دارند. متوسط عيار طلا در زرشوران 4.5، خاروانا با 4گرم بر تن، كوه زر با 3.3 گرم بر تن، آق دره با 2.7 گرم بر تن، و موته با 2.5 گرم بر تن، به ترتيب از بيشترين خلوص طلا برخوردارند. اما اين معادن كجا قرار گرفتهاند؟ ذخاير زرشوران و آقدره در تكاب، داشكسن در قروه كرستان، موته در گلپايگان اصفهان، كوه زر تربت حيدريه خراسانرضوي و خارونا تبريز به عنوان ذخاير اصلي ايران شناسايي شدهاند. در حال حاضر با اكتشافات جديد در بخش معدن ثابت شده 21 استان ايران داراي ذخاير طلا هستند اما در 12 استان معدن طلا راهاندازي شده و استخراج صورت ميگيرد. استانهاي ديگر منوط بر تكميل معادن خود قرار است در ليست توليدكنندگان طلاي كشور قرار بگيرند. تيپهاي طلاي موجود در ايران مختلف هستند و بيشتر ذخاير طلا روي كمربندهاي سنندج- سيرجان، اروميه دختر و شرق ايران شكل گرفتهاند. استان آذربايجان شرقي، كردستان، آذربايجان غربي، خراسانرضوي، سيستانوبلوچستان، سمنان، يزد، كرمان، مركزي، قم و... استانهايي هستند كه استانهاي داراي ذخيره طلا معرفي شدهاند. ايران هزار محدوده اميدبخش براي ذخيره طلا شناسايي كرده كه 200 محدوده را وارد فاز اكتشافات تكميلي كرده و تاكنون توانسته حدود 70 تن به ذخاير طلاي كشور افزوده و گواهي كشف اين معادن را به ثبت برساند و واگذار كند. اين مناطق عمدتا در كردستان، آذربايجان شرقي و سيستان و بلوچستان قرار دارد. بيشتر معادن طلا را ميتوان با اسامي قديمي آنها شناسايي كرد. در دهههاي اخير ثابت شده اسامي بسياري از معادن طلا ريشه تاريخي داشته و معدن زرشوران، كوه زر، زرمش، قزل اوزن (طلاي شناور) بيانگر همين موضوع است. به همين دليل كارشناسان معتقدند شناسايي ذخاير طلاي ايران به دليل سابقه تاريخي معدنكاري طلا در كشور ميتواند هزينه اكتشاف كمتري در پي داشته باشد. اگرچه ايران نزديك به 20 سال است كه درصدد بوده اكتشافات خود را براي شناسايي ذخاير طلا تقويت كند اما مطالعات جهاني نشان ميدهد كشورهاي ديگر براي تحقق اين هدف سرمايهگذاريهاي بسياري را انجام دادهاند. سالانه 3 هزار تن طلا در دنيا توليد ميشود كه در اين ميان ايران ششمين كشور مصرفكننده طلا در جهان محسوب ميشود و بيشترين تقاضا براي طلا از سوي جواهرفروشيها، پس از آن سرمايهگذاريهاي خرد نظير سكه، شمش و شبكه رسمي بانكهاي مركزي و توليدات صنعتي ايجاد ميشود.