وزارت خارجه امريكا روز دوشنبه استراتژي جديد خود درباره ايران را ارايه مي‌دهد
تلاش براي احياي مذاكره
گروه جهان| در حالي كه ايالات متحده از توافق هسته‌اي با ايران عقب‌نشيني كرده و متحدان اروپايي خود را خشمگين كرده است، حالا دولت ترامپ اعلام آمادگي كرده است تا درباره plan B با متحدان خود گفت‌وگو كند. به گفته مقام‌هاي وزارت امورخارجه مايك پمپئو، وزير امورخارجه ايالات متحده در سخنراني كه روز دوشنبه خواهد داشت، يك استراتژي جامع را براي گفت‌وگو با كشورهاي اروپايي و ديگر كشورها براي جلوگيري از فعاليت‌هاي هسته‌اي و غير‌هسته‌اي ايران ارايه خواهد داد. اين سخنراني تقريبا دو هفته پس از آن صورت مي‌گيرد كه رييس‌جمهور دونالد ترامپ اعلام كرده كه ايالات متحده از توافق هسته‌اي با ايران خارج مي‌شود. اما به نوشته پولتيكو اينكه كشورهاي اروپايي چه واكنشي نسبت به اين برنامه نشان دهند، نمايانگر سطح روابط ميان ايالات متحده و اروپا است كه در دوران ترامپ به‌شدت تضعيف شده است.
برايان هوك، مشاور ارشد مايك پمپئو گفت: دولت ترامپ خروج از توافق هسته‌اي را يك فرصت مي‌بيند. هوك در يك كنفرانس خبري به خبرنگاران گفت: ما نياز به چارچوب جديدي داريم كه با تمام تهديدهاي ايران مواجه شويم. وي مدعي شد: اكنون فرصتي به دست آماده تا درباره تهديدات هسته‌اي و گسترش تسليحات هسته‌اي توسط ايران و همچنين بازدارندگي منطقه‌اي اين كشور گفت‌وگو كنيم. با اين حال هوك جزييات بيشتري را از سخنراني روز دوشنبه مايك پمپئو ارايه نكرد اما به خبرنگاران گفت ما به دنبال دستيابي به توافقي بهتر از توافق هسته‌اي سال 2015 كه توسط دولت باراك اوباما به دست آمد، هستيم.
گفتني است توافق هسته‌اي قدرت‌هاي بزرگ با ايران بنا بود تحريم‌هاي هسته‌اي ايران را بردارد و در قبال آن ايران محدوديت‌هايي را در برنامه صلح‌آميز هسته‌اي خود اعمال كند. در اين توافق به غير از ايالات متحده و ايران، كشورهايي همچون آلمان، انگليس، فرانسه، چين و روسيه نيز حضور دارند. بازرسان بين‌المللي نيز بارها پايبندي ايران به اين توافق را اعلام و از آن نيز حمايت كردند.
اما ترامپ معتقد است كه اين توافق آنگونه كه بايد ايران را محدود نكرده است و بايد به جاي تمركز بر مساله هسته‌اي بر برنامه موشكي بالستيك و فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران تمركز شود. او همچنين معتقد است كه اين توافقنامه هيچ برنامه‌اي براي پس از دوره 10 ساله كه محدوديت‌ها به پايان مي‌رسد، ندارد.
رييس‌جمهور امريكا روز هشتم ماه مه اعلام كرد كه از اين توافق خارج مي‌شود و مجدد تحريم‌هاي اقتصادي ايران را از سر مي‌گيرد و شركت‌ها را نيز تهديد كرده كه هرچه زودتر از ايران خارج شوند. اما رهبران اروپايي درحال مذاكره با ايران براي چگونگي نجات اين توافق در برابر اقدامات ايالات متحده هستند. اين اتفاق يك چالش جدي را براي اروپا به وجود آورده، روسيه و چين نيز از اين تصميم ابراز نگراني كرده‌اند.
به نوشته پولتيكو بعضي تحليلگران معتقدند ممكن است تا زماني كه ترامپ بخواهد تحريم‌هاي خود را اجرايي كند امريكا با ايران به يك توافق جديد دست پيدا كند تا نگراني‌هاي ترامپ رفع شود. اما با توجه به شرايط موجود احتمال اين موضوع اندك است. همچنين دولت ترامپ مدعي است كه قصد دارد يك ائتلاف جديد را عليه ايران را‌ه‌اندازي كند ولي روشن نيست كه چرا دولت ترامپ معتقد است كه مي‌تواند يك ائتلاف بزرگ را براي فشار بر ايران ايجاد كند. چرا كه رييس‌جمهور امريكا اعتماد اروپا را از بين برده و چندين موافقتنامه چندجانبه از جمله معاهده تغييرات اقليمي پاريس را ناديده گرفته و از آن خارج شده است. هوك در اين باره مي‌گويد: زمينه‌هاي ايالات متحده و متحدان اروپايي براي توافق درباره بيش از اختلافات است. هوك گفت در موضوعاتي همچون فعاليت‌هاي موشكي ايران، پرونده حقوق بشر و نياز به بازرسي قوي‌تر در برنامه هسته‌اي، ايالات متحده و متحدان اتفاق نظر دارند. با اين حال او هيچ اظهارنظري در خصوص زمان‌بندي اجراي اين برنامه جديد انجام نكرد.
بسياري معتقدند امريكا در حالي از توافق هسته‌اي خارج شده است كه هيچ برنامه جايگزيني براي آن ندارد و برخي نيز عنوان كردند كه براي اين تصميم دونالد ترامپ با هيچ كس مشورت نكرده و برخلاف خواست آژانس‌هاي اطلاعاتي و امنيتي امريكا اين تصميم اتخاذ شده است. اما هدر نائورت، سخنگوي وزارت خارجه اين موضوع را به نحوي رد كرد و گفت آژانس‌هاي امنيتي داخلي امريكا به‌شدت درگير اين مساله بودند تا رييس‌جمهور تصميم به ترك اين توافق گرفت. مسوولان وزارت خارجه عنوان كرده‌اند كه اكنون آنها از بحث زمان‌بندي و تاريخي كه طبق مقررات براي تعيين تعليق تحريم‌ها بوده خلاص شده‌اند ولي از سوي ديگر آنها انتظار داشتند كه ايران در شرايط جديد نيز به توافق ادامه ندهد اما تاكنون اين اتفاق رخ نداده است. لازم به ذكر است هرچند رهبران اروپايي در گذشته گفته‌اند كه مايل به بحث در خصوص يك توافق جديد غير از مساله هسته‌اي با ايران هستند و اصرار دارند كه معاهده هسته‌اي بايد دست نخورده باقي بماند. اما اكنون با توجه به ناديده گرفتن متحدان اروپايي امريكا از سوي ترامپ مشخص نيست كه آنها با Plan B امريكا براي ادامه مذاكره موافقت خواهند كرد يا خير.